Από τη στιγμή που ακόμη και σήμερα, όπως συνέβαινε και πριν από πενήντα

χρόνια, ο αυθαίρετος οικιστής φθάνει στις ελεύθερες και αδόμητες περιοχές πριν

από τον πολεοδόμο και πριν από το κράτος, οι ελπίδες αυτής της χώρας να μπει

μια κάποια τάξη στην πολεοδομική και οικιστική αναρχία που τη μαστίζει όλο και

γίνονται λιγότερες. Και αν μισόν αιώνα πριν, τον αυθαίρετο οικιστή οδηγούσε η

αδήριτη ανάγκη για στέγαση και το κλίμα του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους,

σήμερα τον οδηγεί το εύκολο κέρδος που προκύπτει τόσο για τον ίδιο όσο και για

όσους εμπορεύονται γη. Και ας μη γελιόμαστε: και οι δύο αυτές κατηγορίες

υπάρχουν τόσα χρόνια, μπορούν να καταστρέφουν το περιβάλλον με την ανοχή του

κράτους εκμεταλλευόμενοι τα είπα – ξείπα των κυβερνήσεων. Υπάρχει κανείς που

αμφιβάλλει ότι και αυτή την προεκλογική περίοδο των νομαρχιακών και δημοτικών

εκλογών τα αυθαίρετα θα αυξηθούν κατά πολύ, αφού κανείς νομάρχης ή δήμαρχος

δεν διανοείται να πάρει μέτρα κατά των αυθαίρετων οικιστών;

Τα θυμήθηκα όλα τούτα διαβάζοντας ότι στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος –

Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων ετοιμάζονται να αξιοποιήσουν μια μελέτη του

Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που προτείνει πολλά και διάφορα για να σταματήσει το

κακό και να γίνει μια πολεοδομική και χωροταξική διευθέτηση. Περισσότερο

πάντως με εντυπωσίασε το γεγονός ότι η μελέτη αυτή διήρκεσε σχεδόν επτά

χρόνια! Σιγά την πρωτοτυπία. Ήταν ανάγκη να γίνει μελέτη και μάλιστα τόσο

μακροχρόνια για να προταθούν τα αυτονόητα, αυτά που μαθαίνουν οι πρωτοετείς,

άντε οι δευτεροετείς, στα Πολυτεχνεία της χώρας;

Πολλές φορές λέγεται ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη από άλλους νόμους, αλλά από

την εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων. Αυτό κατ’ εξοχήν ισχύει στην περίπτωση των

οικιστικών και πολεοδομικών πραγμάτων της Ελλάδας: νόμοι υπάρχουν πάρα πολλοί,

μερικές διατάξεις τους είναι ιδιαίτερα προωθημένες και σωστές. Όμως το

πρόβλημα είναι ότι δεν εφαρμόζονται. Δεν υπάρχουν οι μηχανισμοί εκείνοι που θα

ελέγξουν την εφαρμογή τους και θα αποτρέψουν την καταστρατήγησή τους. Η φράση

«η Ελλάδα στις πολεοδομίες αναστενάζει» δεν ειπώθηκε τυχαία. Δεν λέω, αν

έχουμε λεφτά για διάθεση, καλές είναι οι μελέτες. Έχω πειστεί όμως ότι εκεί

που πάσχουμε είναι η εφαρμογή τους.