Όλοι επιχειρηματολογούμε υπέρ της ποιότητας… και σχεδόν όλοι συμβάλλουμε με

την ακηδία, την ηττοπάθεια, την έλλειψη αισιοδοξίας στην υποβάθμιση της ζωής.

Ανεχόμαστε τις βρώμικες πόλεις, την ακαλαίσθητη αρχιτεκτονική, τις διαφημίσεις

και την τηλεόραση που μας υποτιμούν, την αγένεια των οδηγών, την υποτιμητική

συμπεριφορά των ανθρώπων της όποιας εξουσίας, την ηχορρύπανση, τη συμπεριφορά

του σερβιτόρου, τη λεηλασία της φύσης, τις λακκούβες στους δρόμους, την

έλλειψη σεβασμού της προσωπικής ζωής…

Οι πόλεις μας στενάζουν κάτω από τον απίστευτο κυκλοφοριακό φόρτο και οι

πολίτες αυξάνουν τη νευρικότητά τους χάνοντας την αίσθηση του χώρου, του

χρόνου και το κέφι… Οι διοικούντες προσπαθούν να λύσουν χωρίς επιτυχία το

κυκλοφοριακό πρόβλημα, γιατί δεν στοχεύουν στην αξιοπιστία και την

αποτελεσματικότητα των μαζικών και ευέλικτων μέσων μεταφοράς, αλλά

περιορίζονται σε υποδομές που επιτείνουν το πρόβλημα. Είναι ανάγκη να

αποκαταστήσουμε τη λειτουργία των υφισταμένων υποδομών και να αλλάξουμε τη

συμπεριφορά μας. Η συμβολή του πολίτη στην αναβάθμιση της ζωής του πρέπει και

μπορεί να είναι ουσιαστική. Η παραίτηση από την ευθύνη για αλλαγή της πορείας,

που οδηγεί στην υποβάθμιση της ζωής μας, προκαλεί θλίψη… Η έννοια της

ανάπτυξης στις ημέρες μας έχει κατανοηθεί ως συνώνυμη της τυποποιημένης και

πλαστικοποιημένης έκφρασης και διατάραξης της ισορροπίας μεταξύ του

ρυθμιστικού σχεδίου των οικιστικών χώρων και του περιβάλλοντος.

Είναι γεγονός ότι τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν για τη

δημιουργία ανθρώπινου περιβάλλοντος είναι πολλά και δεν λύνονται με τη βοήθεια

μαγικής ράβδου. Η έκφραση όμως της ευθύνης των θεσμών της Πολιτείας και των

πολιτών της πρέπει να εκδηλωθεί με τη δημιουργία εκείνης της κουλτούρας που

δίνει προοπτική για βιοκεντρική θεώρηση της ζωής και σεβασμό στις μελλοντικές

γενεές. Στον απλό πολίτη υπάρχει η αίσθηση ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει…

Για να αναχαιτίσουμε το κλίμα της παρακμής πρέπει να δούμε το μέλλον με

αισιοδοξία και να αναλάβουμε οι πολίτες δράση. Μια τέτοια πορεία απαιτεί:

1) Καταστατικό χάρτη συμπεριφοράς του πολίτη. 2) Δομές έκφρασης

του προβληματισμού. 3) Πρόσβαση σε δομές πληροφόρησης. 4)

Αντιμετώπιση της ανθρώπινης έκφρασης του εσωτερικού των πόλεων (δραστική

μείωση της κυκλοφορίας, διεύρυνση των χώρων πρασίνου, πολλαπλασιασμός των

αθλητικών χώρων, προτεραιότητα στον πεζό, αυστηρή τήρηση αισθητικών κανόνων,

άμεση επέμβαση αποκατάστασης βλαβών των δικτύων, ενίσχυση των μαζικών μέσων

μεταφοράς, δομές υποβοήθησης για κατανόηση της αξίας της πρόληψης…). 5)

Μακρόπνοος σχεδιασμός υποδομών και επέκτασης του οικιστικού χώρου. 6)

Δομές παρακολούθησης των περιβαλλοντικών παραμέτρων. 7) Ανάδειξη

της ιστορικής μνήμης. 8) Εξασφάλιση της προστασίας του μαθητικού

περιβάλλοντος. 9) Τόνωση της έκφρασης του πολιτισμού μας και άλλων

πολιτισμών. 10) Δομές υποβοήθησης των ανέργων. 11) Ενίσχυση των

θεσμών της περιφερειακής ανάπτυξης… και, πάνω απ’ όλα, διάχυση περιβάλλοντος

ευθύνης και συμμετοχής.

Μ’ ένα σύνολο τέτοιων δράσεων θα τονωθεί η διάθεση του πολίτη για προσφορά και

θα αποδειχθεί ότι το πολιτιστικό πάθος του ανθρώπου και η Ιστορία δεν

σταμάτησαν. Οι πόλεις θα γεμίσουν ανθρώπινες φωνές, οι δρόμοι θα γίνουν πιο

φιλικοί, τα γυμναστήρια θα αντικαταστήσουν τα μπαράκια, τα πάρκα θα

αντικαταστήσουν την αποπνικτική ατμόσφαιρα του καφενείου και οι κάτοικοί τους

θα ξαναβρούν τη διάθεση για επικοινωνία.

Η τάση δημιουργίας συνθηκών στις πόλεις, για εξυπηρέτηση των τουριστών αντί να

δημιουργήσει περιβάλλον τόνωσης της αισθητικής τους, είχε ως αποτέλεσμα την

απομάκρυνσή τους από την ανθρώπινη κλίμακα και την απώλεια της ταυτότητάς

τους. Η αβίαστη πορεία μιας πόλης αποτυπώνει μέσα της την οικονομική,

πολιτισμική, αισθητική και ιστορική της πορεία. Ο βιασμός της, όμως,

εξαφανίζει τα πάντα και δημιουργεί περιβάλλον ασυνέχειας…

Ο Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι καθηγητής, πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Τελευταία Νέα