Πολύχρωμα κομμάτια χαρτιού κολλημένα σε πηχάκια στολίζουν τον ουρανό και

εκατομμύρια μάτια ­ όλα τους παιδικά ­ καρφώνονται εκεί ψηλά θαυμάζοντας την

κατάκτηση των αιθέρων. Κρατώντας τον σπάγκο που τραβάει δυνατά νιώθεις και εσύ

ότι πετάς, πως εκεί ψηλά στον αέρα δεν λικνίζεται μονάχα ο χαρταετός σου, αλλά

και η ίδια η ψυχή σου. Είναι αυτή η μαγική ώρα που όλα τα επίγεια μοιάζουν

ασήμαντα και με τα μάτια καρφωμένα στον ουρανό ανοίγεις την πόρτα της καρδιάς

και τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα.

Για μένα προσωπικά το πέταγμα του αετού είναι μια σημαντική ετήσια τελετουργία

που πάντα μου δίνει χαρά και πάντα με γοητεύει, όπως ακριβώς την πρώτη φορά.

Μαζί με τον αετό μου σηκώνονται στον αέρα και οι ομορφότερες ευχές μου για μια

καλή, ευτυχισμένη χρονιά και όταν τις δω όλες τους να λικνίζονται στον ουρανό

χαμογελώ και «αμολάω καλούμπα».

Όλοι συμφωνούν πως οι χαρταετοί είναι επινόηση των ανατολικών λαών (Κινέζοι,

Ιάπωνες κ.ά.), αποτελεί σημαντικό κομμάτι του πολιτισμού τους (άλλωστε πρώτοι

εκείνοι εφηύραν το χαρτί) και χρησιμοποιούνται σε θρησκευτικές τελετές ή

μαγικές-εξορκιστικές εκδηλώσεις. Όσον αφορά όμως τους αετούς σαν πτητικές

μηχανές τον λόγο έχει η ελληνική αρχαιότητα!

Αν θέλουμε να βρούμε ποιος χρησιμοποίησε τις αρχές αεροδυναμικής του αετού θα

πρέπει να γυρίσουμε στον 4ο αιώνα π.Χ. Ο φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος

και πολιτικός Αρχύτας από τον Τάραντα της Σικελίας εφηύρε την πρώτη πτητική

μηχανή. Έχοντας ήδη τελειοποιήσει την πρώτη τροχαλία, κατασκεύασε τη λεγόμενη

«περιστερά του Αρχύτα». Ήταν ένα ξύλινο ομοίωμα πουλιού, το οποίο πετούσε με

την επενέργεια βάρους που ήταν αναρτημένο σε τροχαλία και πεπιεσμένου αέρα ο

οποίος διέφευγε από μια σχισμή! Επιπλέον σε ελληνικό αγγείο της Κλασικής

Εποχής, το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο της Νάπολι (Ιταλία), υπάρχει παράσταση

κόρης που κρατά στα χέρια της μια μικρή λευκή σαΐτα μαζί με το νήμα της,

έτοιμη να την πετάξει! Οι αετοί της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα ήταν

κατασκευασμένοι πιθανότατα από πανί, ενώ οι πρώτοι χαρταετοί αναφέρονται στα

1450 στη Γερμανία και στα 1606 στην Ισπανία σε ημερολόγιο κληρικού (ο

χαρταετός ήταν παιχνίδι χαράς την ημέρα του Πάσχα!). Στα 1749, ο καθηγητής

Αστρονομίας Γουίλσον στη Γλασκώβη σηκώνει τον πρώτο μετεωρολογικό αετό μαζί με

τους μαθητές του και στα 1754 ο Βενιαμίν Φρανγκλίνος στην Αμερική διαπιστώνει

τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας με αετό. Ο πρώτος κυψελοειδής τεράστιος αετός

για μετεωρολογικές παρατηρήσεις υψώνεται από τον Αυστραλό Χαργκρέιβ στα 1880,

ενώ στα 1909 ένα σύστημα αετών σηκώνει τον πρώτον άνθρωπο στον αέρα! Λέγεται

επίσης ότι για να ρίξουν το πρώτο σχοινί κατασκευάζοντας τη μεγάλη γέφυρα του

ποταμού Νιαγάρα χρησιμοποίησαν αετό, ενώ πολλοί αετοί κατασκευάστηκαν για

στρατιωτικές χρήσεις (π.χ. παρατήρηση εχθρού κ.λπ.).

Από τα πλουσιόπαιδα της Ευρώπης που διέθεταν το τότε υλικό πολυτελείας που

λεγόταν χαρτί, οι χαρταετοί πέρασαν από λιμάνι σε λιμάνι και έφθασαν πρώτα στη

Σμύρνη, τη Χίο και την Κωνσταντινούπολη, για να συνεχίσουν στα Επτάνησα, την

Πάτρα, τη Σύρο και έπειτα σε όλη την Ελλάδα. Σωρό ονόματα είχαν οι χαρταετοί.

Οι Σμυρνιοί τούς λέγανε «τσερκένια», οι Κωνσταντινουπολίτες «ουτσουρμάδες», οι

Πόντιοι «πουλία», οι Θρακιώτες «πετάκια», οι Επτανήσιοι «φυσούνες» και σε

άλλες περιοχές της Ελλάδας «αστέρια», «ψαλίδες», «φωτοστέφανα» κ.ά.

Δεν ήταν όλα τα χαρτιά κατάλληλα για την κατασκευή του αετού. Προσωπικά

θυμάμαι να παρακαλάμε τους μανάβηδες να μας δώσουν από αυτό το ελαφρύ

χρωματιστό χαρτί που είχαν οι ξύλινες κασέλες με τα φρούτα! Από την άλλη, η

αλευρόκολλα βάραινε πολύ την όλη κατασκευή και οι σπάγκοι ήταν επίσης ακριβοί!

Τώρα ευτυχώς όλα είναι πιο εύκολα, πιο φθηνά και πολύ διασκεδαστικά για όλα τα

παιδιά… μικρά και μεγάλα!

Λόφος Φιλοπάππου

Σχεδιάζοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα, είχα στον νου μου την ταλαιπωρία που

συνήθως τραβάω όταν βρίσκομαι στην Αθήνα την Καθαρά Δευτέρα. Θέλοντας να πάω

σε εξοχή με φίλους και να πετάξουμε αετό (σαν μεγάλα παιδιά που είμαστε) οι

προσφερόμενοι χώροι στην αφιλόξενη αυτή πόλη είναι πολύ λίγοι για να μας

χωρέσουν όλους. Ποιος θα πρωτοπάει στου Φιλοπάππου, στην Καισαριανή, στην

Πανεπιστημιούπολη, στα Ιλίσια, στου Παπάγου, στην Πεντέλη, στην Πάρνηθα ή στις

κοντινές παραλίες, όπως αυτή του Αλίμου; Οι λύσεις που κατέληξα να σας

προτείνω είναι όλες λίγο πιο μακριά, αλλά πιστεύω ότι θα είναι πολύ καλύτερα

και θα το ευχαριστηθείτε δεόντως. Βέβαια, θα πρέπει να έχετε κατά νου ότι θα

κουραστείτε να φθάσετε, γιατί το μποτιλιάρισμα στους δρόμους είναι δεδομένο.

Μη δώσετε σημασία… Προετοιμάστε το πικ-νικ σας, ξεκινήστε εγκαίρως και καλά

Κούλουμα!

ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΟΥΤΣΙΘΗ

Ακολουθώντας τον δρόμο προς Μάνδρα Αττικής (λίγο πριν από τα διόδια της

Ελευσίνας), η παλαιά εθνική οδός που οδηγεί στη Θήβα περνάει από το χωριό Αγία

Σωτήρα και λίγο πιο κάτω βρίσκονται τα Παλαιοκούνδουρα. Από τις κατηφορικές

στροφές που ακολουθούν, δίπλα από τις ταβέρνες, ξεκινάει ο παρακαμπτήριος

δρόμος με κατεύθυνση το γηροκομείο Αθανασίας και την εκκλησιά της Παναγιάς

Κούτσιθη. Ο δρόμoς αυτός οδηγεί στις διασταυρώσεις προς Ψάθα και Πόρτο

Γερμενό, παρακάμπτοντας τα Βίλια. Περνώντας τα διάσπαρτα σπίτια και μια μεγάλη

ταβέρνα στα δεξιά σας απλώνονται ελεύθερα από σύρματα λιβάδια, ενώ

ανηφορίζοντας θα φθάσετε στην κορυφή του υψώματος που βρίσκεται το λιλιπούτειο

εκκλησάκι αφιερωμένο στη Γέννηση της Θεοτόκου, το οποίο χτίστηκε στα 1964. Το

όνομα Κούτσιθη το οφείλει στο μικρό μέγεθός της.

ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ ΒΙΛΙΩΝ – ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Με δεδομένο ότι τα Βίλια απέχουν 50 χλμ. από την Αθήνα, περνάμε την κωμόπολη

και στρίβουμε δεξιά για τον οικισμό του Αγίου Νεκταρίου. Σχεδόν 400 μέτρα πιο

κάτω ακολουθούμε την ταμπέλα αριστερά προς Άγιο Γεώργιο. Ο δρόμος αυτός είναι

γνωστός στους λάτρεις των μηχανοκίνητων σπορ, αφού ξεκινάει η ειδική του Ράλι

Ακρόπολις «Πατέρας». Ύστερα από περίπου 1,5 χιλιόμετρο εμφανίζονται τα υπέροχα

ανοιξιάτικα λιβάδια του Παλαιοχωρίου και εμφανίζεται η εκκλησία του Αγίου

Γεωργίου. Ένας μύθος ζωντανεύει εδώ και ακολουθεί τους κατοίκους των Βιλίων

τους τελευταίους επτά αιώνες! Ήταν, που λέτε, ανήμερα του Αϊ-Γιωργιού και το

Παλαιοχώρι γιόρταζε και ξεφάντωνε γύρω από την εκκλησία.

Τη νύχτα οι κάτοικοι κουρασμένοι από το γλέντι έπεσαν για ύπνο, αλλά τότε το

χωριό ζώστηκε από «φούστες» (από πειρατές δηλαδή). Τους έδεσαν όλους, τους

κατέβασαν στον γιαλό και τους πήγαν με πλοία στην Ιταλία και τη Σικελία, όπου

και τους πούλησαν! Το χωριό αφανίστηκε μέσα σε μια νύχτα και σήμερα το

μοναδικό που απομένει είναι τα ερείπια των παλιών πέτρινων σπιτιών και η

πανέμορφη εκκλησιά του Αϊ-Γιώργη (με το υπέροχο ταβάνι από δοκάρια αθάνατων

κέδρων).

ΚΙΘΑΙΡΩΝΑΣ

Η κορυφή του Κιθαιρώνα

Η ταμπέλα 2 μόλις χιλιόμετρα έξω από τα Βίλια δείχνει την ανηφορική διαδρομή

της ανάβασης στην κορυφή του Κιθαιρώνα. Χρησιμοποιώντας τον καλοστρωμένο ακόμα

ασφάλτινο δρόμο (και όχι το καλοσημαδεμένο μονοπάτι που χρησιμοποιούν οι

ορειβάτες), που φτιάχτηκε για τις ανάγκες της τέως στρατιωτικής βάσης,

συνειδητοποιείς την ομορφιά αυτού του ονομαστού από την αρχαιότητα βουνού που

σκεπάζεται αρχικά από πεύκα, ενώ κατόπιν αναλαμβάνουν τα έλατα να σε κάνουν να

νιώσεις ακόμα πιο όμορφα.

Κατά τη διάρκεια της ανάβασης χρειάζεται να κοιτάς αριστερά και δεξιά

εντοπίζοντας αρκετά μεγάλα ξέφωτα που αποτελούν υπέροχους τόπους για πικ-νικ

και πέταγμα αετού. Εάν ο αέρας είναι πεσμένος όμως θα πρέπει να συνεχίσετε

μέχρι την κορυφή. Φθάνοντας στις ερειπωμένες πια εγκαταστάσεις, στα 1.400

μέτρα ύψος, το βλέμμα ξεμακραίνει και η Αττική μαζί με τη Βοιωτία παίρνουν μια

σπάνια πανοραμική διάσταση, αξέχαστη όταν την αντικρύσεις για πρώτη φορά. Από

τη μία το μάτι φθάνει μέχρι την αποξηραμένη λίμνη Κωπαΐδα, ακολουθεί το κανάλι

του Μόρνου, φθάνει στον Σκαραμαγκά και από την άλλη «γκρεμίζεται» απότομα στον

Κορινθιακό, πάνω από το Πόρτο Γερμενό, την Ψάθα, το Αλεποχώρι και τον Άγιο

Βασίλειο. Τα νησάκια απέναντι είναι οι Αλκυονίδες Νήσοι και όλες οι

κωμοπόλεις, Πλαταιές, Ερυθρές, Λεύκτρα, Μελισσοχώρι φαίνονται σαν συστάδες από

λευκές κουκίδες στον κάμπο.

ΦΥΛΗ – ΣΚΟΥΡΤΑ

Λιβάδια στο δρόμο προς τα Σκούρτα

Είτε από τον Ασπρόπυργο – Μαγούλα είτε από τα Άνω Λιόσια ο δρόμος προς τη Φυλή

είναι γνωστός σε όλους χάρη στις ταβέρνες με τα κρεατικά τους, τις οποίες

Καθαρά Δευτέρα… θα πρέπει να αγνοήσετε. Από τη Φυλή ο ασφάλτινος δρόμος

συνεχίζει ανηφορίζοντας τις ανατολικές πλαγιές της Πάρνηθας, περνάει από το

αρχαίο κάστρο της Φυλής και συνεχίζει προς τα Σκούρτα. Λίγο πριν από το χωριό,

η τεράστια ευθεία αποκαλύπτει καλλιεργημένα χωράφια και λιβάδια ελεύθερα από

σύρματα. Εάν ο άερας είναι καλός προτιμήστε αυτή την περιοχή, διαφορετικά

υπάρχουν μικρά οροπέδια πριν ο δρόμος αρχίσει να κατηφορίζει στο κομμάτι με

την καλοστρωμένη, κατάμαυρη άσφαλτο.

ΠΑΡΑΛΙΜΝΗ – ΣΚΡΟΠΟΝΕΡΙΑ

Υπάρχουν δύο δρόμοι που μπορείτε να ακολουθήσετε φθάνοντας στην «κρυφή» για

τους περισσότερους Αθηναίους παραλία στα Σκροπονέρια. Ο ένας ξεκινάει λίγο

πριν από τη Χαλκίδα (μετά το Βαθύ και τη διασταύρωση για Ριτσώνα) με

κατεύθυνση τη Δροσιά, περνάει από το λεγόμενο Εγγλεζονήσι και καταλήγει στα

Σκροπονέρια. Ο άλλος ξεκινάει από τη μεγάλη διασταύρωση της εθνικής οδού προς

Θήβα – Λιβαδειά. Φθάνοντας επάνω στο «στοπ» της γέφυρας αντί να στρίψετε

αριστερά για Θήβα, ακολουθείτε την αντίθετη κατεύθυνση και αφού περάσετε δίπλα

από τη λίμνη Παραλίμνη, φθάνετε στα Σκροπονέρια. Και στις δύο περιπτώσεις,

μέχρι να φθάσετε στην παραλία θα συναντήσετε πολλούς ελεύθερους και όμορφους

χώρους για να πετάξετε τον αετό σας και να κάνετε το δικό σας πικ-νικ στην

εξοχή.

ΧΑΟΣ – ΛΑΥΡΙΟ

Αν και η περιοχή αυτή της Αττικής αλλάζει με πολύ γρήγορους ρυθμούς, δίπλα από

τον Άγιο Κωνσταντίνο (που ονομάζεται και Καμάριζα) και πολύ κοντά στο Λαύριο

βρίσκεται ο χώρος αναψυχής με το όνομα Χάος. Πρόκειται για μια τεράστια

καταβύθιση του εδάφους που σχηματίζει ένα στρογγυλό άνοιγμα σαν κρατήρα

ηφαιστείου. Είτε στο διπλανό γήπεδο είτε κοντά στον περιφραγμένο χώρο του

Χάους (στο ξέφωτο που αφήνουν τα πεύκα) θα μπορέσετε να πετάξετε τον αετό σας.

Εάν βέβαια θέλετε περισσότερη άπλα, τότε μπορείτε να πάτε στην παραλία του

Λαυρίου είτε στους κοντινούς χώρους των πάλαι ποτέ μεταλλείων, που αφήνουν

μικρά μοναχικά ξέφωτα.