Ένα μικρό κομμάτι της συνολικής κατανάλωσης αποτελεί η εγχώρια παραγωγή των

κατεψυγμένων τροφίμων. Από τους 130 χιλιάδες τόνους κατεψυγμένων τροφίμων που

καταναλώνονται ετησίως στην Ελλάδα, περίπου 30 χιλιάδες τόνοι είναι ελληνικής

παραγωγής, με μεγαλύτερη συγκέντρωση στα κατεψυγμένα λαχανικά και τις

προτηγανισμένες πατάτες.

Μόνο για το 1997, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ (Ινστιτούτο Οικονομικών και

Βιομηχανικών Μελετών), οι εισαγωγές κατεψυγμένων τροφίμων (λαχανικών, πατάτας

και παναρισμένων αλιευμάτων) στη χώρα μας ανήλθαν σε 78,4 χιλιάδες τόνους,

αξίας 24,2 δισ. δραχμών, καλύπτοντας το 80% της εγχώριας κατανάλωσης.

Αντίστοιχα, οι εξαγωγές μόλις που έφτασαν, την ίδια χρονιά, τους 4,6 χιλιάδες

τόνους, αξίας 2 δισεκατομμυρίων δραχμών. Οι περιορισμένες ελληνικές εξαγωγές

(το 20% της ελληνικής παραγωγής) αφορούν, κατά κύριο λόγο, λαχανικά και

συγκεκριμένα σπαράγγια, πιπεριές και πατάτες. Τα είδη αυτά κατευθύνονται

κυρίως στις αγορές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ποσοστό 64%. Μεγαλύτερη

αγορά για τα ελληνικά κατεψυγμένα προϊόντα θεωρείται αυτή της Γερμανίας, η

οποία απορροφά περίπου το 50% των ελληνικών εξαγωγών κατεψυγμένων τροφίμων. Τα

τελευταία χρόνια, πάντως, έγινε μια στροφή, ώστε οι επιχειρήσεις που

πραγματοποιούν εξαγωγές να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους και στις χώρες της

Ανατολικής Ευρώπης.

Εισαγωγές από χώρες της Ε.Ε.

Στον εισαγωγικό τομέα κυριαρχούν οι εισαγωγές από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Περίπου το 84% των προϊόντων που καταναλώνονται στην ελληνική αγορά

προέρχονται από χώρες της Ε.Ε. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, ο ετήσιος ρυθμός

αύξησης, από το 1990, είναι της τάξεως του 15,2% και τα κυριότερα εισαγόμενα

προϊόντα είναι οι πατάτες, ο αρακάς, τα φασολάκια, τα λοιπά λαχανικά και τα

μείγματα λαχανικών. Εισαγωγές γίνονται και από την Ανατολική Ευρώπη, όμως, σε

αντίθεση με τις εξαγωγές, παρατηρείται μείωση του μεριδίου των χωρών αυτών

στις ελληνικές εισαγωγές. Σημαντικότερες χώρες προέλευσης είναι οι Κάτω Χώρες

(Ολλανδία, Βέλγιο) σε ποσοστό 50% και η Γαλλία σε ποσοστό 24%.

Η κατανάλωση των κατεψυγμένων τροφίμων στην Ελλάδα μέσα στο 1999 δέχτηκε

σοβαρό πλήγμα λόγω του σκανδάλου των διοξινών. Σήμερα, για μια ακόμη φορά, η

αγορά των κατεψυγμένων τροφίμων και ειδικότερα των λαχανικών βρίσκεται μπροστά

σε μια νέα απειλή, η οποία αυτή τη φορά ονομάζεται απεμπλουτισμενο ουράνιο. Οι

καταγγελίες για εισαγωγές από τη Γιουγκοσλαβία κατεψυγμένων λαχανικών, τα

οποία στη συνέχεια «βάπτιζαν» ελληνικά, για μια ακόμη φορά δημιούργησαν

ανασφάλεια στο καταναλωτικό κοινό και προβλημάτισαν τους επιχειρηματίες. Το

σκάνδαλο των διοξινών το 1999, όπως αναφέρεται σε μελέτη του ΙΟΒΕ, οδήγησε σε

μείωση της τάξεως του 40% τους τζίρους των επιχειρήσεων, αν και αργότερα, το

φθινόπωρο του 1999, φάνηκε ότι η αγορά ομαλοποιείται. Τον ίδιο κίνδυνο

φοβούνται ότι διατρέχουν οι επιχειρηματίες και σήμερα, με το πρόβλημα που έχει

προκύψει.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Α.Ε. – ΜΠΑΡΜΠΑ-ΣΤΑΘΗΣ, η οποία φέρεται ως εμπλεκόμενη στο

νέο σκάνδαλο, με ανακοίνωσή της διευκρίνισε ότι «η ενδεχόμενη αγορανομική

παράβαση είναι ότι εισάγουμε προϊόντα από Ουγγαρία, Γιουγκοσλαβία, Γαλλία,

Βέλγιο και άλλες χώρες και τα πουλάμε σαν ελληνικά. Η πραγματικότητα, όμως,

είναι διαφορετική. Βεβαίως, το μέγιστο μέρος των προϊόντων μας είναι ελληνικής

προέλευσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις και για ορισμένα προϊόντα, όταν δεν

υπάρχει ελληνική παραγωγή ή δεν επαρκεί, εισάγουμε από άλλες χώρες. Οι

ποσότητες που εισάγουμε είναι πάντα ελεγμένες και πληρούν τις αυστηρές

ποιοτικές προδιαγραφές μας, ανεξάρτητα από το χωράφι ή τη χώρα προέλευσής

τους».

Πάντως, κατεψυγμένα λαχανικά, που ξεπερνούν σε βάρος τους 3,5 χιλιάδες

τόνους, δεσμεύτηκαν σε αποθήκες τροφίμων στη Θεσσαλονίκη, επειδή στη

συσκευασία τους ανέφεραν ότι πρόκειται για ελληνικά προϊόντα, ενώ είχαν

εισαχθεί από τη Σερβία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Ο

εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για παράβαση του υγειονομικού κανονισμού που

αφορά την παραπλάνηση του καταναλωτή. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, από τους

υπαλλήλους της Νομαρχίας βρέθηκαν 1.365 τόνοι κατεψυγμένου αρακά που εισήχθη

από τη Σερβία και την Ουγγαρία, 272 τόνοι φασολάκια που εισήχθησαν από Σερβία,

Ουγγαρία, Βουλγαρία, Τουρκία (είχαν πουληθεί 106 τόνοι), ενώ σε 1.800 τόνους

κατεψυγμένων είχε επικολληθεί εκ των υστέρων ετικέτα που έγραφε ότι η πρώτη

ύλη ήταν από την Ουγγαρία. Σύμφωνα με την Εισαγγελία Θεσσαλονίκης οι ποσότητες

αυτές, μετά την ολοκλήρωση της έρευνας που ανέλαβε πταισματοδίκης,

κατασχέθηκαν για να μη διατεθούν στην αγορά.

Θετική η πορεία του κλάδου

Οι συνολικές εκτιμήσεις για την πορεία του κλάδου είναι θετικές. Το γεγονός

αυτό στηρίζεται στη βελτιωμένη ποιότητα και εικόνα των προϊόντων που

προσφέρουν οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Όπως εκτιμάται, οι κατηγορίες στις

οποίες αναμένεται να κινηθούν ανοδικά τα επόμενα χρόνια είναι των κατεψυγμένων

λαχανικών αλλά και των έτοιμων ολοκληρωμένων γευμάτων. Οι υψηλότεροι ρυθμοί

ανόδου εμφανίζονται στα προϊόντα ζύμης και τις προτηγανισμένες πατάτες. Η

ελληνική αγορά συγκεντρώνεται σε ελάχιστες επιχειρήσεις που καλύπτουν ανά

κατηγορία προϊόντος ακόμα και το 95%, παρόμοια εικόνα με εκείνη των χωρών της

Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου κυριαρχούν λίγες μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, οι

οποίες συγκεντρώνουν πάνω από το 70% της αγοράς.