Σε συμφωνία-συμβιβασμό κατέληξαν το πρωί οι μεγάλοι

Τη μεγαλύτερη κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην τελευταία τουλάχιστον

δεκαετία προκάλεσε η διάθεση των μεγάλων χωρών να αλώσουν την Ε.Ε. και να

έχουν την απόλυτη εξουσία ακόμη και όταν οι χώρες – μέλη γίνουν 27. Οι μικρές

χώρες αντέδρασαν εντονότατα, με αποτέλεσμα ύστερα απο τέσσερις ημέρες συνεχούς

διαπραγμάτευσης, σήμερα το πρωί να επιτευχθεί συμβιβασμός που απέτρεψε ένα

ναυάγιο στη Νίκαια.

ΝΙΚΑΙΑ

Η γαλλική προεδρία, στις αλλεπάλληλες προτάσεις που παρουσίασε στους εταίρους,

επέμεινε σταθερά στην ίδια γραμμή ­ ότι τρεις μεγάλες χώρες, με τη συνδρομή

μιας μόνο μικρής, πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εμποδίζουν τη λήψη

οποιασδήποτε απόφασης στην Ένωση. Παράλληλα, η λέσχη των μεγάλων προώθησε

σταθερά τα τρία τελευταία 24ωρα τον τριπλασιασμό των ψήφων για τις ίδιες (από

δέκα σε τριάντα και 28 για την Ισπανία), έναντι του διπλασιασμού μόνον για τις

μικρές (από πέντε σε 10-12). Το κεφάλαιο αυτό, η αναστάθμιση δηλαδή των ψήφων

στο Συμβούλιο, μονοπώλησε σχεδόν τη διαπραγμάτευση, καθώς για όλα τα άλλα

θέματα ­ αριθμός επιτρόπων, περιορισμός της χρήσης του βέτο και ενισχυμένη

συνεργασία ­ βρέθηκαν σχετικά εύκολα συναινετικές λύσεις.

Ο συμβιβασμός που επετεύχθη αποτρέπει μία άνευ προηγουμένου κρίση στην Ένωση,

η οποία είναι βέβαιο ότι θα έπληττε την ισοτιμία του Ευρώ στις αγορές καθώς οι

τελευταίες έχουν κάνει σαφές ότι επιθυμούν την κοινή ευρωπαϊκή στάση για να

στηρίξουν το νόμισμα.

Ο Κ. Σημίτης

Η Ελλάδα, η οποία ήταν από τις χώρες που θίγονταν από τις απαράδεκτες

προτάσεις της γαλλικής προεδρίας, αντιπρότεινε τη λήψη αποφάσεων στη βάση μιας

«διπλής πλειοψηφίας». Μια απόφαση, δηλαδή, να λαμβάνεται με την πλειοψηφία των

πληθυσμών και των κρατών – μελών. Όπως είπε ο Κώστας Σημίτης, είναι μια

πρόταση που ανταποκρίνεται στην ομοσπονδιακή δομή, είναι απλή και λογική,

προβλέπει «φρένα και αντίβαρα», χωρίς να οδηγεί σε παραλυσία μια Ένωση που σε

λίγα χρόνια θα αριθμεί 27 μέλη.

Η ελληνική πρόταση την οποία στήριξαν και άλλες χώρες έγινε εν μέρει μόνο

δεκτή στον τελικό συμβιβασμό, ο οποίος προβλέπει ότι για τη λήψη απόφασης

προϋπόθεση είναι η πλειοψηφία να εκπροσωπεί το 62% του πληθυσμού. Στο πλαίσιο

του συμβιβασμού επίσης, η Ελλάδα παίρνει 22 ευρωβουλευτές έναντι 20 που

προέβλεπαν οι προηγούμενες προτάσεις. Ωστόσο, τρεις μεγάλες χώρες με τη

σύμπραξη μιας μόνο μικρής μπορούν να εμποδίσουν τη λήψη απόφασης. Ακόμη, σε

ό,τι αφορά τις ψήφους των μεγάλων χωρών ο συμβιβασμός τις μειώνει από 30 σε 29

αυξάνοντας αντίστοιχα αυτές των μικρότερων χωρών.

Ο Πρωθυπουργός χαρακτήρισε «καλή, θα έλεγα πολύ καλή» τη συμφωνία για την

Ελλάδα. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι ίσως δυσκολέψει τη λήψη αποφάσεων στην Ένωση

και δημιουργήσει εντάσεις.

Η τελευταία χώρα που συμφώνησε με τον συμβιβασμό ήταν το Βέλγιο, το οποίο

επέμεινε πως πρέπει να έχει τον ίδιο αριθμό ψήφων με την Ολλανδία και να

περιοριστεί η ισχύς των μεγάλων.

Τελικώς, υποχώρησε και αυτό έναντι, μάλλον, ασήμαντων ανταλλαγμάτων.

Στη διάρκεια της νύχτας, με την ελληνική λογική συμπαρατάχθηκαν έξι χώρες

συνολικά: Αυστρία, Σουηδία, Φινλανδία, Πορτογαλία, Βέλγιο. Η γαλλική προεδρία,

μπροστά στο ενδεχόμενο πλήρους ναυαγίου, κατέθεσε νέα πρόταση, βάσει της

οποίας υιοθετείται εν μέρει η διπλή πλειοψηφία: ορίζεται ότι προϋπόθεση για τη

λήψη απόφασης είναι η πλειοψηφία να συνιστά το 74,56% των ψήφων (255) και το

62% του πληθυσμού. Επίσης, μειώνει κατά μία τις ψήφους των μεγάλων (από 30 σε 29).

Η πρόταση αυτή αντιμετωπίσθηκε κατ’ αρχήν θετικά από τους εταίρους αλλά την

απέρριψε το Βέλγιο, το οποίο επιμένει πως πρέπει να έχει τον ίδιο αριθμό ψήφων

με την Ολλανδία. Οι «μεγάλοι» είχαν δωροδοκήσει την Ολλανδία με τις παραπάνω

ψήφους σε όλες τις προτάσεις τους κι έτσι κατάφεραν και την έχουν με το μέρος

τους σε όλη τη διαπραγμάτευση.

Άξονας

Πάντως, η τετραήμερη επιχείρηση άλωσης της Ένωσης από τους Μεγάλους επανέφερε

και την «ομοψυχία» στον γαλλογερμανικό άξονα, καθώς η Γερμανία δεν επέμεινε να

πάρει περισσότερες ψήφους από τη Γαλλία ­ και δέχθηκε το μάλλον φθηνό

αντάλλαγμα των περισσοτέρων εδρών στο Ευρωκοινοβούλιο.

Στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης πέραν της Ελλάδας και άλλες μικρές χώρες

διατύπωσαν εναλλακτικές προτάσεις. Όμως, και το Βέλγιο και η Πορτογαλία και η

Σουηδία αντιμετώπισαν την πεισματική άρνηση της λέσχης των ισχυρών να

συμβιβασθεί. Γεγονός που εξανάγκασε τον Βέλγο πρωθυπουργό να προειδοποιήσει

ότι ο ίδιος θα φύγει εάν η προεδρία επιμείνει στα «ταπεινωτικά» σχέδιά της. Οι

πιο αδικημένες χώρες είναι ενδεχομένως οι υποψήφιες για ένταξη ­ που βλέπουν

τους «15» να τους κόβουν κοστούμι χωρίς καν να τους ρωτούν. Η Πολωνία,

μάλιστα, διαμαρτυρήθηκε έντονα όταν διαπίστωσε πόσο την είχαν ρίξει. Κι έτσι

στο επόμενο κείμενο «εισέπραξε» τον ίδιο αριθμό ψήφων με την Ισπανία.

Μετά τη συμφωνία των «15» για τη στάθμιση των ψήφων θα έχουν ισχύ κι οι

υπόλοιπες συμφωνίες: για την Κομισιόν ότι κάθε χώρα θα έχει έναν Επίτροπο

(σ.σ.: οι μεγάλοι έχουν σήμερα δύο) μέχρι τα κράτη – μέλη να γίνουν 27. Τότε,

ο μέγιστος αριθμός Επιτρόπων θα ορισθεί κάτω από 27, με ισότιμη κυκλική

εναλλαγή.

Θεσμοθετείται η ενισχυμένη συνεργασία ­ η δυνατότητα, δηλαδή, ορισμένων χωρών

να προχωρούν σε υλοποίηση μιας πολιτικής χωρίς τη συμμετοχή των υπολοίπων. Δεν

θα έχει, όμως, εφαρμογή στον τομέα της άμυνας, έπειτα από απαίτηση του Τόνι

Μπλερ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός ήταν και το μεγάλο εμπόδιο για τον περιορισμό των

αποφάσεων που λαμβάνονται με ομοφωνία. Κοινωνική πολιτική, μεταφορά

συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, άσυλο και μετανάστευση, αλλά και φορολογία είναι

μερικά μόνο από τα θέματα που «σκάλωσαν» στον κ. Μπλερ.

Το βέτο

Η Ελλάδα, που επιθυμούσε τη διατήρηση του βέτο σε ελάχιστους τομείς ­ όπως η

ναυτιλία και η χρηματοδότηση της Τουρκίας ­ έχει πετύχει τους στόχους της, με

αποτέλεσμα σε αυτό το κεφάλαιο να είναι από τους κερδισμένους.

Την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων επέκρινε έντονα ο εκπρόσωπος του

Ευρωκοινοβουλίου στη Διακυβερνητική Δημήτρης Τσάτσος, υπογραμμίζοντας ότι «η

εν πολλοίς αγνόηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των θέσεών του συντηρεί για

να μην πω διευρύνει, το δημοκρατικό έλλειμμα της Ένωσης».