Μόνο με ψυχολογικούς όρους, και σε καμία περίπτωση με οικονομικούς, μπορεί

πλέον να εξηγηθεί σήμερα η πορεία της Σοφοκλέους, σύμφωνα με τον κ. Θ.

Πανταλάκη. Άλλωστε, όπως τονίζει, η πορεία της εθνικής οικονομίας είναι πολύ

καλύτερη σε σχέση με ένα ή δύο χρόνια πριν. Επισημαίνει, πάντως, ότι οι πολλές

ρυθμίσεις που διέπουν πλέον τη λειτουργία της ενδεχομένως να δημιουργούν

σύγχυση, υπό την έννοια ότι δεν μπορούν να απορροφηθούν από την αγορά. Εκτιμά,

επίσης, ότι ξένα κεφάλαια υπάρχουν και σήμερα τοποθετημένα σε επιλεγμένες

μετοχές, οι οποίες, παρ’ όλα αυτά δέχονται πίεση όχι από το εξωτερικό αλλά από

ελληνικά κεφάλαια.

Παράλληλα, προβλέπει νέο κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων στο ελληνικό τραπεζικό

σύστημα, με την Εθνική να αξιολογεί ευκαιρίες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο

εξωτερικό, τις οποίες θα σπεύσει να εκμεταλλευτεί, εφόσον το κρίνει

απαραίτητο. Σε ό,τι αφορά την κερδοφορία της Εθνικής, προβλέπει αύξηση των

αποτελεσμάτων της και το 2001, ενώ εκτιμά ότι ο ξένος παράγοντας θα περιμένει

την τελική συγκεντροποίηση των ελληνικών τραπεζικών δυναμεων, για να «επέμβει»

ουσιαστικά.

Όπως προαναφέρθηκε, ο κ. Πανταλάκης τονίζει κατ’ αρχήν ότι «η ελλληνική

οικονομία μάλλον καλύτερα είναι τώρα απ’ ό,τι πριν από ένα ή δύο χρόνια. Κατά

συνέπεια, οι παράγοντες οι οποίοι οδηγούν το Χρηματιστήριο σε αυτά τα επίπεδα,

δεν νομίζω ότι είναι οικονομικοί. Πιστεύω ότι σε έναν μεγάλο βαθμό υπάρχει μια

αδικαιολόγητη ψυχολογία, η οποία δεν ερμηνεύεται με οικονομικούς όρους».

Ο κίνδυνος από τις πολλές ρυθμίσεις

Μήπως φταίει το γεγονός ότι η μεγάλη άνοδος προηγήθηκε των ρυθμίσεων

λειτουργίας της αγοράς; «Η αγορά πάντα προηγείται των ρυθμίσεων», απαντάει και

συνεχίζει: «Όλα τα μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί από τη διοίκηση του

Χρηματιστηρίου και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση,

πλην όμως σε περιόδους σαν κι αυτή δεν μπορούν να αξιολογηθούν, γιατί δεν τους

το επιτρέπει το κλίμα που επικρατεί. Πιστεύω ότι οι ρυθμίσεις που έχουν γίνει,

είναι επαρκείς».

Δεν λείπουν, πάντως, και οι εκτιμήσεις εκείνων που υποστηρίζουν ότι «οι πολλές

ρυθμίσεις βλάπτουν τελικώς». Και ο κ. Πανταλάκης παραδέχεται ότι «δεν

χρειαζόμαστε πολλές ρυθμίσεις. Αντίθετα, οι πολλές ρυθμίσεις δημιουργούν

σύγχυση και δεν μπορούν να απορροφηθούν από την αγορά. Ίσως θα πρέπει να

το σκεφτούμε κι αυτό, να μας απασχολήσει. Μέχρι ποιου βαθμού, δηλαδή, πρέπει

να φτάνουν αυτές οι ρυθμίσεις και πόσο μπορούν να απορροφώνται από την αγορά.

Γιατί όταν μεταβάλλεις καθημερινά το πλαίσιο κανόνων, το οποίο λειτουργεί στην

αγορά, αυτό πολλές φορές δεν κάνει καλό, αλλά κακό. Παρ’ όλα αυτά, νομίζω ότι

η ελληνική κεφαλαιγορά έχει πετύχει σημαντικά βήματα, βρίσκεται στη σωστή

κατεύθυνση». Φέρνει, μάλιστα, ως παράδειγμα, τη λειτουργία του αποθετηρίου.

«Το ελληνικό αποθετήριο», λέει «είναι σήμερα το πιο μοντέρνο αποθετήριο της

Ευρώπης. Η τεχνογνωσία που έχουμε, μας κάνει να είμαστε πρωτοπόροι. Κι αυτή

την τεχνογνωσία φιλοδοξούμε να την εξάγουμε και στις γειτονικές χώρες».

Τα ξένα κεφάλαια

Πολλές από τις ελπίδες για την ανάκαμψη της αγοράς επενδύονται πλέον στη

μαζική έλευση ξένων κεφαλαίων, με την αναβάθμιση της Σοφοκλέους. Η άποψη του

κ. Πανταλάκη, πάντως, είναι ότι «αυτήν τη στιγμή υπάρχουν ξένα κεφάλαια

στην Ελλάδα, αλλά σε περιορισμένο αριθμό μετοχών. Αν

παρατηρήσει, όμως, κάποιος τη συμπεριφορά αυτών των μετοχών,

θα παρατηρήσει ότι πιέζονται και πιέζονται περισσότερο από ελληνικά

κεφάλαια και όχι από ξένα. Τα τελευταία τοποθετούνται συστηματικά και

διακριτικά αυτή την περίοδο. Αυτό σημαίνει ότι είναι σε στάση αναμονής

οι ξένοι». Και ποια είναι τα ελληνικά κεφάλαια που πιέζουν την αγορά;

«Κοιτάξτε, η πίεση προέρχεται από τη μετακίνηση κεφαλαίων από το Χρηματιστήριο

προς άλλες επενδυτικές επιλογές, όπως τα ρέπος, έστω και προσωρινά. Εκεί θα

περιμένουν, μέχρι να πάρουν τα σήματα ανάκαμψης της αγοράς και θα επανέλθουν».

Βέβαια, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να σημειωθεί και «έξοδος» ελληνικών κεφαλαίων

προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο πόσο πιθανό είναι; «Το

πιστεύω κι εγώ ότι ελληνικά κεφάλαια θα φύγουν προς τα έξω, για να

αναζητήσουν καλύτερες αποδόσεις. Συναλλαγματικό ρίσκο δεν θα υπάρχει από

την 1η Ιανουαρίου, οπότε, λογικά, ένας επενδυτής θα πρέπει να εξετάσει και

αυτή την παράμετρο», θα πει ο υποδιοικητής της Εθνικής, ο οποίος όταν καλείται

να κάνει μια πρόβλεψη σχετικά με το μέλλον της ελληνικής χρηματιστηριακής

αγοράς, απαντά ως εξής: «Η αγορά, ας το πω έτσι, πολύ

λαϊκά, είναι για τα πάνω. Το θέμα είναι πότε θα ξεκινήσει αυτή η

διαδικασία της ανόδου».

Ο ρόλος των τραπεζών

Οι εξελίξεις αυτές δεν θα είναι άμοιρες των τραπεζικών. «Το τραπεζικό σύστημα

στην Ελλάδα, τα δύο τελευταία χρόνια έχει σημειώσει τεράστια βήματα. Σε μία

περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία έπρεπε να κάνει και προσαρμογές (ιός του

2000, εισαγωγή του ευρώ κ.λπ.)», θα πει κατ’ αρχήν και συνεχίζει: «Η επόμενη

περίοδος θα δώσει ευκαιρίες στις τράπεζες να σχεδιάσουν την περαιτέρω επέκτασή

τους, είτε αυτή γίνει με εξαγορές και συγχωνεύσεις ή με τη δημιουργία νέων

καταστημάτων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό». Σ’ αυτήν τη φάση, ο ρόλος της

Εθνικής ποιος θα είναι; «Η Εθνική Τράπεζα», θα πει ο κ. Πανταλάκης «έχει

δηλώσει ξεκάθαρα τη στρατηγική της. Όπως είπε ο διοικητής μας, συνίσταται στη

δημιουργία μιας μεγάλης περιφερειακής τράπεζας. Ήδη, τα πρώτα βήματα αυτής της

στρατηγικής έχουν πραγματοποιηθεί στα Βαλκάνια, την Αίγυπτο, ενώ είναι ήδη

παρούσα σε όλα τα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα του εξωτερικού».

Δεν αποκλείει, μάλιστα, περαιτέρω επέκταση εκτός συνόρων, όταν λέει ότι «η

ανάπτυξη δεν σταματάει ούτε μπαίνει σε περιορισμούς. Αν βρεθεί μια

ευκαιρία, θα την αξιολογήσουμε. Δεν την αποκλείουμε μία τέτοια

προοπτική». Κατά το μάλλον ή ήττον, το ίδιο ισχύει και για την εντός Ελλάδας

ανάπτυξη της μεγαλύτερης ελληνικής εμπορικής τράπεζας. «Και εδώ είμαστε

παρόντες και παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Όταν βρεθεί μια ευκαρία,

θα την εξετάσουμε μετά μεγάλης προσοχής», τονίζει.

Οι ξένες τράπεζες στην Ελλάδα

Σε ό,τι αφορά το μεγάλο κεφάλαιο της παρουσίας ξένων τραπεζών στη χώρα μας, ο

κ. Πανταλάκης καταθέτει την άποψή του ως εξής: «Νομίζω ότι οι μεγάλες διεθνείς

τράπεζες έχουν στόχους πολύ μεγαλύτερους, σε μεγαλύτερες πληθυσμικές αγορές.

Εκεί εντείνονται οι προσπάθειές τους. Η Ελλάδα γι’ αυτούς είναι μία μικρή

περιοχή και δεν μπορεί να τους δώσει την ανάπτυξη που θέλουν να αποκτήσουν

αυτήν τη στιγμή. Κατά συνέπεια, γι’ αυτούς η χώρα μας είναι

δευτερεύον θέμα. Θα επανέλθουν ύστερα από αρκετά χρόνια, οπότε τότε θα

δούμε την τρίτη φάση των εξελίξεων. Η δεύτερη είναι ζήτημα των ελληνικών

τραπεζών περισσότερο και όχι των ξένων. Αφού συντελεστούν οι όποιες

μεταβολές στην ελληνική αγορά και διαμορφωθούν οι τελικοί όμιλοι, τότε

αυτοί θα αρχίσουν να αποτελούν στόχο των ευρωπαϊκών τραπεζών, αφού

έχουν αποκτήσει το κατάλληλο μέγεθος για τα δικά τους δεδομένα». Σε ό,τι

αφορά, τέλος, τις προβλέψεις του για την πορεία της τράπεζάς του εντός του

2001, τονίζει ότι «η Εθνική Τράπεζα έχει μία σημαντική ανάπτυξη και πολλές

δυνατότητες, ενώ και η κερδοφορία της, ακόμα και σε περιόδους όπως αυτή που

διανύουμε, εξελίσσεται και ενισχύεται. Το 2001 θα είναι ακόμα πιο έντονη

αυτή η άνοδος των αποτελεσμάτων της».

Ποιος είναι ο Θεόδωρος Πανταλάκης

Ο υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας κ. Θεόδωρος Πανταλάκης γεννήθηκε στο

Ηράκλειο το 1954. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Ανωτάτη Βιομηχανική

Σχολή Πειραιώς. Από το 1996 είναι υποδιοικητής και αντιπρόεδρος του

διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας. Παράλληλα είναι πρόεδρος του

Κεντρικού Αποθετηρίου Αξιών, μέλος του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών, πρόεδρος

της Εθνικής Α.Ε. Γενικών Ασφαλίσεων, του Αστέρα Βουλιαγμένης, της Εθνικής

Ακινήτων και της Κτηματικής Κατασκευαστικής Εκτενεπόλ. Διετέλεσε σύμβουλος στο

υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και διευθυντής του γραφείου του υφυπουργού

Εθνικής Οικονομίας, από το 1983 έως το 1988. Προηγουμένως εργάστηκε στον Όμιλο

Ιντεραμέρικαν, ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής οικονομικής ανάπτυξης, και

στην ΕΤΕΒΑ.