Αναζήτηση
Τα Βαλκάνια και, δευτερευόντως, το Κυπριακό κυριάρχησαν στις συνομιλίες που
είχε χθες ο Γιώργος Παπανδρέου τόσο με τη Μάντλιν Όλμπραϊτ όσο και με τους 14
ομολόγους του της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Οι «15», περιλαμβανομένου του κ. Παπανδρέου, μιλούν πλέον ανοιχτά για την
ανησυχία τους πως αμέσως μετά τις γιουγκοσλαβικές εκλογές θα υπάρξει μια νέα
κρίση είτε έχει επίκεντρο το Κόσοβο είτε το Μαυροβούνιο είτε την ίδια τη
Σερβία. Στο πλαίσιο αυτό η Αθήνα προσπαθεί να αποτρέψει προτάσεις του τύπου
«νέοι βομβαρδισμοί», οι οποίες, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ανώτερη διπλωματική
πηγή, «μπορεί να μη λέγονται φανερά σε ένα τραπέζι αλλά κάποιοι σε διάφορα
γραφεία μπορεί να τα επεξεργάζονται».
Τα Βαλκάνια και ειδικά οι γιουγκοσλαβικές εκλογές βρίσκονται και στο
επίκεντρο του αμερικανικού ενδιαφέροντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στη
συνάντηση Όλμπραϊτ – Παπανδρέου, πέραν των αρμοδίων για το Κυπριακό κ.κ.
Μόουζες και Γουέστον, μετείχαν οι κ.κ. Ντάμπιγκς και Πίκερινγκ, αμφότεροι
υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και υπεύθυνοι για την
αμερικανική πολιτική στα Βαλκάνια.
Ο κ. Παπανδρέου ενημέρωσε και τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους για τις
συνομιλίες που είχε στο Βελιγράδι τόσο με τον κ. Μιλόσεβιτς όσο και με τον
ηγέτη της αντιπολίτευσης κ. Κοστουνίτσα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά προωθεί ταυτοχρόνως δύο πολιτικές
αναφορικά με το Βελιγράδι: αφενός μεν οι Ευρωπαίοι να αναθεωρήσουν την απόφαση
για τις κυρώσεις κάτι που εξακολουθεί να προσκρούει στη Βρετανία και στην
Ολλανδία, όπως φάνηκε και στο χθεσινό πρόγευμα των «15»· αφετέρου δε να
αναθεωρήσουν οι Αμερικανοί τα «τρία πρέπει» για τον Μιλόσεβιτς πρέπει να
φύγει από την εξουσία, πρέπει να φύγει από τη χώρα και πρέπει να κάτσει στο
εδώλιο του δικαστηρίου της Χάγης (out of power, out of the country and to the
Hague) και να συμβιβαστούν μόνο με ένα, την απομάκρυνση του Γιουγκοσλάβου
προέδρου από την εξουσία. Η Αθήνα φαίνεται να πιστεύει ότι κάτι τέτοιο θα
«διευκόλυνε» τον κ. Μιλόσεβιτς αλλά προσκρούει στο γεγονός ότι οι Ηνωμένες
Πολιτείες βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο και ουδείς διακινδυνεύει να
αλλάξει μια πολιτική για την οποία έχει πειστεί κι η κοινή γνώμη. «Είναι μια
απόφαση που θα λάβει ο νέος πρόεδρος», έλεγε διπλωματική πηγή.
Τα ελληνοτουρκικά
Για το Κυπριακό, ο Γιώργος Παπανδρέου υπογράμμισε την ανάγκη να εισέλθουν οι
συνομιλίες στην ουσία του θέματος κι έλαβε τη διαβεβαίωση των Αμερικανών ότι
θα συμβάλουν προς αυτήν την κατεύθυνση πιέζοντας να σταματήσει ο κ. Ντενκτάς
να προβάλλει το ζήτημα του status του. Πάντως, ο Έλληνας υπουργός ξεκαθάρισε
ότι κι η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων εξαρτάται άμεσα από την πορεία του
Κυπριακού.
Την ίδια στιγμή, οι συνεργάτες του κ. Παπανδρέου διπλωμάτες και σύμβουλοι
επεξεργάζονται τις τελικές ελληνικές θέσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης
Εμπιστοσύνης:
Στην πρόσφατη συνάντηση του Γιώργου Παπανδρέου με τον Ισμαήλ Τζεμ, στην
Αχρίδα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών συμφώνησε κατ’ αρχήν με την ελληνική
«φόρμουλα», όπως αυτή είχε διατυπωθεί στη συνάντηση της Φλωρεντίας. Σύμφωνα με
αυτήν, τα ΜΟΕ θα συζητηθούν και συμφωνηθούν από τους πολιτικούς διευθυντές των
υπουργείων Εξωτερικών και δεν θα υπάρξει μεικτή πολιτικοστρατιωτική
επιτροπή. Σε ό,τι αφορά αυτά καθεαυτά τα ΜΟΕ, η Αθήνα τα έχει εντάξει σε τρεις
γενικές κατηγορίες: α) μέτρα καλής γειτονίας, β) μέτρα μείωσης της έντασης, γ)
μέτρα επιχειρησιακά. Σε αυτές τις κατηγορίες εντάσσονται και ορισμένα από τα
11 μέτρα που έχει προτείνει η τουρκική πλευρά όπως, για παράδειγμα, ο
περιορισμός του αριθμού και του εύρους των στρατιωτικών ασκήσεων. Άλλα, όμως,
όπως το να μην υποβάλλουν σχέδια πτήσης τα στρατιωτικά αεροσκάφη, έχουν
απορριφθεί εκ προοιμίου από την Αθήνα ως απαράδεκτα.
Ανοιχτά θέματα
Υπάρχουν, ωστόσο, ακόμη ανοικτά θέματα, ώστε να μην είναι καθόλου βέβαιο ότι
οι κ.κ. Παπανδρέου και Τζεμ θα συμφωνήσουν για τα ΜΟΕ στη συνάντηση της
Παρασκευής. Κατ’ αρχήν, δεν είναι σίγουρο ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών
έχει αποσπάσει την έγκριση των πανίσχυρων στη χώρα του στρατιωτικών.
Έπειτα, η ελληνική πλευρά δεν έχει καταλήξει στο ποια ακριβώς μέτρα θα
ενταχθούν στις τρεις γενικές κατηγορίες. Και, τέλος, ο κ. Παπανδρέου δέχεται
διαφορετικές κι ενίοτε αντιφατικές εισηγήσεις από τους διπλωμάτες και τους
συμβούλους του…
