«Κεκλεισμένων των θυρών». Δράμα χωρίς ακροατήριο

«Η δημοσιότητα είναι μια από τις αρχές της ποινικής δίκης. Καθιερώνεται

από το άρθρο 329 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και φυσικά είναι μια από τις

εκφράσεις της Δημοκρατίας. Την εξαίρεση, που είναι η διεξαγωγή της δίκης

κεκλεισμένων των θυρών, ορίζει το άρθρο 330 του ΚΠΔ. Σύμφωνα με τη διάταξη

αυτή, «αν η δημόσια συνεδρίαση είναι δυνατόν να βλάψει τα χρηστά ήθη ή τη

δημόσια τάξη, το δικαστήριο οφείλει να διατάξει τη διεξαγωγή της συζήτησης ή

μέρους της, κεκλεισμένων των θυρών, και να απομακρύνει γι’ αυτό το λόγο τους

ακροατές». Οι κεκλεισμένων των θυρών δίκες έχουν συνδυαστεί με τα ολοκληρωτικά

καθεστώτα. Γι’ αυτό και τα δικαστήρια κάνουν δεκτό το σχετικό αίτημα των

διαδίκων με πολλή φειδώ. Αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι να προστατευθούν τα

θύματα και να μην υποστούν μια επιπρόσθετη ψυχική ταλαιπωρία ή ακόμη και

διασυρμό, οι δικαστές είναι δυνατόν να διατάξουν τη διεξαγωγή μέρους ή

ολόκληρης της δίκης κεκλεισμένων των θυρών. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις

υποθέσεις βιασμού, όπου τα θύματα ­ ήδη πολύ ταλαιπωρημένα ψυχικά ­ πρέπει να

προστατευθούν τουλάχιστον από τη δημοσιότητα για να έχουν την άνεση να

καταθέσουν την αλήθεια. Στις υποθέσεις αυτές έχει καθιερωθεί να διεξάγονται

κεκλεισμένων των θυρών. Όπως και σε υποθέσεις όπου εκτίθεται ο οικογενειακός

βίος των διαδίκων. Η τεράστια δύναμη των ΜΜΕ, μέσω των οποίων μπορεί να γίνει

ταχύτατα γνωστό ένα μυστικό του απολύτως οικογενειακού ή ιδιωτικού βίου των

διαδίκων, με ανεπανόρθωτες συνέπειες για τους ίδιους, επιβάλλει ­ πάντα με

φειδώ ­ την άνευ ακροατηρίου διεξαγωγή μιας δίκης. Βεβαίως τώρα υπάρχει και η

δυνατότητα απομάκρυνσης μόνο των Μέσων Ενημέρωσης, χωρίς αυτό να συνεπάγεται

και την απαγόρευση της δημοσιότητας της διαδικασίας. Στις δίκες ανηλίκων

ωστόσο είναι επιβεβλημένη από το νόμο η προστασία τους κι έτσι διεξάγονται

οπωσδήποτε κεκλεισμένων των θυρών. Πάντως ο κίνδυνος βλάβης της δημόσιας τάξης

­ όπως αναφέρεται στο άρθρο 330 ΚΠΔ ­ έχει πλέον απομακρυνθεί. Ενώ αντιθέτως,

ο κίνδυνος βλάβης της προσωπικότητος έχει αυξηθεί».

Είναι δυσάρεστο να σε κλείνουν απ’ έξω. Να μη σου επιτρέπουν την είσοδο και

μάλιστα σε δημόσιο χώρο. Γιατί; Τι να συμβαίνει, άραγε, μέσα; Η περιέργεια

φουντώνει. Η απαγόρευση προκαλεί αντιδράσεις. Παραπέμπει σε εποχές στις οποίες

κυριαρχούσε το σκότος.

Κεκλεισμένων των θυρών διεξάγονταν οι δίκες σε καθεστώτα που είχαν λόγο να μη

δημοσιοποιούν τις ενέργειές τους. Που δίκαζαν με συνοπτικές διαδικασίες τους

μη αρεστούς και που, βεβαίως, δεν ήθελαν να το ξέρει κανείς.

Η Δημοκρατία απαιτεί δίκες δημόσιες. Σε αίθουσες με ορθάνοιχτες πόρτες, όπου

μπορεί να μπει ο κάθε πολίτης και να παρακολουθήσει τη συνεδρίαση. Έτσι και ο

δικαστής νιώθει πάνω του το βλέμμα της κοινής γνώμης και οι διάδικοι

αισθάνονται πιο ασφαλείς.

Τα τελευταία χρόνια η δημοσιότητα της δίκης έχει ταυτιστεί με την παρουσία των

ΜΜΕ. Και όταν απομακρυνθούν, κατόπιν αιτήματος κάποιου εκ των διαδίκων,

σχηματίζεται λανθασμένα η εντύπωση της απαγόρευσης της δημοσιότητας της

διαδικασίας.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για εντελώς διαφορετικά πράγματα. Καθώς η

δημοσιότητα απαγορεύεται μόνο όταν το δικαστήριο αποφασίσει να διεξαχθεί η

διαδικασία κεκλεισμένων των θυρών. Χωρίς την παρουσία ακροατηρίου.

Κι αυτό συμβαίνει όταν το δικαστήριο κρίνει ­ στις υποθέσεις βιασμού ανηλίκων

κυρίως ­ ότι τα θύματα θα διστάσουν να πουν την αλήθεια παρουσία κοινού. Η

ψυχική ταλαιπωρία που έχουν υποστεί, άλλωστε, έως ότου φθάσουν εκεί, είναι

τόσο μεγάλη, ώστε επιβάλλεται η κατά το δυνατόν προστασία τους.

Η περί κεκλεισμένων των θυρών απόφαση ανήκει στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.

Εκ προοιμίου, πλην των υποθέσεων με διαδίκους ανηλίκους, όπου επιβάλλεται εκ

του νόμου, οι δικαστές είναι αντίθετοι με την απαγόρευση της δημοσιότητας. Γι’

αυτό και είθισται να απορρίπτουν το αίτημα.

Γεράσιμος Μπίλης-Σαμαράς

Ήταν… δεσμός, όχι βιασμός

Ένα φορτηγάκι, που θύμιζε περισσότερο γκαρσονιέρα, ήταν το «βασίλειό» του.

Παρέα με ανήλικα κορίτσια στάθμευε σε ερημικά σημεία της Πεντέλης και,

εκμεταλλευόμενος την άγνοια και την ανωριμότητά τους, τις υποχρέωνε να δεχτούν

τις βδελυρές πράξεις του.

«Έρχονταν μαζί μου με τη θέλησή τους», λέει ο Γεράσιμος Μπίλης-Σαμαράς. Και

πράγματι. Ένα από τα κορίτσια εκείνα το ομολόγησε και στο δικαστήριο: «Με

ανέβαζε ψυχολογικά», είπε, ζητώντας συγγνώμη από τους δικαστές, αλλά και από

τον κατηγορούμενο επειδή στο στάδιο της ανάκρισης τον είχε καταγγείλει για

βιασμό.

Ο 50χρονος τότε άνδρας, σύζυγος και πατέρας, σύχναζε σε καφετέριες όπου του

δινόταν η δυνατότητα να γνωρίσει νεαρά κορίτσια. Με τη συμπεριφορά του

κατόρθωνε να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και να τις πείθει, με ευκολία, να

τον ακολουθήσουν. Κάπως έτσι ξεκινούσε η περιπέτεια των ανηλίκων με τον

Μπίλη-Σαμαρά, η οποία δεν αργούσε να εξελιχθεί σε εφιάλτη. Άλλες επειδή το

ήθελαν και άλλες υποκύπτοντας στους εκβιασμούς του (με γυμνές φωτογραφίες τους

που απειλούσε ότι θα τις έστελνε στους γονείς τους) παρέμεναν κοντά του

ενδίδοντας στις επιθυμίες του.

Η πολύωρη απουσία ενός από τα ανήλικα θύματά του από το σπίτι, έβαλε σε

ανησυχία τους γονείς της που άρχισαν να αναζητούν τους λόγους. Σύντομα, σε

συνεργασία με την αστυνομία, έφτασαν στα ίχνη του δράστη. Τα κορίτσια, που,

όπως φαίνεται, αναζητούσαν τρόπο να φύγουν οριστικά από κοντά του, αποκάλυψαν

τα πάντα. Η μια μετά την άλλη… Ο Γεράσιμος Μπίλης-Σαμαράς συνελήφθη και

παραπέμφθηκε σε δίκη.

Επτά κορίτσια βρήκαν το κουράγιο να εμφανιστούν στο δικαστήριο. Και, παρά το

γεγονός ότι έδειχναν τον φόβο τους για τη δημοσιότητα, η δίκη δεν διεξήχθη

κεκλεισμένων των θυρών. Έτσι, οι κοπέλες αναγκάστηκαν να ζητήσουν από τους

γονείς τους να μην παρακολουθήσουν τη δίκη. Για να έχουν την άνεση να πουν την

αλήθεια. Με κάθε λεπτομέρεια.

Ψύχραιμος εκείνος τις άκουγε. «Παραδέχομαι τα σφάλματά μου. Είχα ερωτική σχέση

με τρεις ανήλικες κοπέλες. Δεν τις βίαζα. Έρχονταν μαζί μου με τη θέλησή τους.

Δεν ξέρω τι θέλουν να κρύψουν και λένε ψέματα…», είπε στην απολογία του,

δείχνοντας πράγματι να απορεί.

Το πρωτόδικο δικαστήριο του επέβαλε ποινή κάθειρξης 24 ετών και 10 μηνών. Για

δύο βιασμούς, πέντε αποπλανήσεις ανηλίκων κοριτσιών, μια αρπαγή ανήλικης και

άλλα αδικήματα. Στο Εφετείο η ποινή του μειώθηκε ελάχιστα. «Έκανα λάθη και

ζητώ συγγνώμη χίλιες φορές. Να τιμωρηθώ. Αλλά μόνο για όσα έχω κάνει. Μόνο με

δύο κορίτσια είχα ερωτική επαφή. Το ήθελαν κι εκείνες. Οι άλλες θέλουν να με

εκδικηθούν», είπε στους δικαστές, καταβάλλοντας μια ύστατη προσπάθεια να

πείσει.

Να πείσει το δικαστήριο ότι κορίτσια 13 ετών είχαν επίγνωση του τι έκαναν, ότι

συνειδητά τον είχαν επιλέξει ως τον καταλληλότερο για την ηλικία τους

σύντροφο… Και όπως ήταν φυσικό δεν έπεισε. Η ποινή που του επιβλήθηκε τελικά

ήταν 19 χρόνια και 4 μήνες. Όχι επειδή κρίθηκε επιεικέστερα, αλλά λόγω της

υπαναχώρησης μιας κοπέλας που ανακάλεσε τελευταία στιγμή τη μήνυσή της. Είχε

πάει ­ είπε ­ μαζί του με τη θέλησή της…

Πέτρος Παπουτσάκης

Μόνο στοργή περίμεναν τα κορίτσια από τον ιερέα

Ένας σεβάσμιος ιερέας, ηλικίας 81 ετών, κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου

του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου της Χαλκίδας. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει

δεν έχουν σχέση με την πόλη. Λέγεται πως διαπράχθηκαν στην Αθήνα, στην Αγία

Παρασκευή, όπου εδρεύει «Το σπίτι της αγάπης»…

Εκεί, στο ορφανοτροφείο θηλέων, όπου κατέφευγαν μικρά κορίτσια που δεν είχαν

κανένα στον κόσμο, ο ιερέας ενσάρκωνε γι’ αυτά την οικογένεια. Σ’ εκείνον

έλεγαν τα προβλήματά τους, εκμυστηρεύονταν τις ανησυχίες τους, του ζητούσαν να

λύσει τις απορίες τους. Ένιωθαν μαζί του τόσο άνετα, ώστε να πηγαίνουν στο

δωμάτιό του χωρίς δισταγμό κάθε φορά που τα καλούσε.

Όλα έδειχναν να λειτουργούν άψογα. Δεν ήταν λίγοι άλλωστε οι πολίτες ­ κυρίως

κάτοικοι της περιοχής ­ που βοηθούσαν οικονομικά το Ίδρυμα με τη μορφή δωρεών,

θεωρώντας ότι συμβάλλουν στο θεάρεστο έργο του πατρός Πέτρου. Αυτά έως το

1995. Τότε που, με αφορμή την πρώτη καταγγελία, κλονίστηκε το… οικοδόμημα.

Ένα από τα φιλοξενούμενα στο «Σπίτι της Αγάπης» κορίτσια, αποφάσισε να

μιλήσει. Εμπιστεύθηκε σε μια καθηγήτριά της στο σχολείο όσα συνέβαιναν επί 9

χρόνια στο Ίδρυμα. Της είπε, πολύ διστακτικά στην αρχή, ότι ο πατήρ Πέτρος,

ήταν κάθε άλλο παρά πατέρας για τα κορίτσια. Ότι όταν πήγαινε στο δωμάτιό του

για να του πάει την εφημερίδα, εκείνος τη φιλούσε στο στόμα, τη χάιδευε και

τής έκανε και άλλα πράγματα που η μικρή δεν μπορούσε να περιγράψει.

Η καθηγήτρια θορυβήθηκε. Υπέθεσε πως η μαθήτρια που της αποκάλυψε τα τραγικά

γεγονότα, δεν θα ήταν το μόνο θύμα του ιερέα. Αρχισε λοιπόν σιγά-σιγά, πολύ

διακριτικά, να προσπαθεί να εκμαιεύσει και από τα άλλα κορίτσια την αλήθεια.

Ήξερε πως ήταν πολύ οδυνηρό γι’ αυτά να αναφερθούν στις πιο εφιαλτικές στιγμές

της ζωής τους.

Η υπόθεση έφυγε γρήγορα από την αρμοδιότητα της καλής καθηγήτριας για να

ανατεθεί στη Δικαιοσύνη. Ο ιερέας Πέτρος Παπουτσάκης παραπέμφθηκε να δικαστεί

για την απάνθρωπη πράξη του βιασμού και της απόπειρας βιασμού εις βάρος έξι

ανηλίκων κοριτσιών. Έστω κι αν ο ίδιος αρνήθηκε τα πάντα. Παρά την ηλικία του

και την ιδιότητά του δεν έπεισε.

Τον περασμένο Ιανουάριο ο ιερέας κάθησε στο εδώλιο. Το θέαμα ήταν

απογοητευτικό. Ποιος δεν θα ήθελε να ήταν όλα ψέματα; Και περισσότερο απ’

όλους τα ίδια τα κορίτσια… Που δεν τους έφτανε η δυστυχία τους να πρέπει

μόνα να αντιμετωπίσουν τη ζωή, έπρεπε να υποστούν και την χειρότερης μορφής

ψυχική και σωματική βία. Από τον άνθρωπο που πίστεψαν ότι ήθελε να τα

προστατεύσει…

Τα κορίτσια αυτά δεν είναι πια παιδιά. Το δικαστήριο, όμως, θέλοντας να τους

δείξει τη στοργή που τόσο τους έχει λείψει, έκανε αμέσως δεκτό το αίτημα του

δικηγόρου τους, αποφασίζοντας να διεξαχθεί η δίκη κεκλεισμένων των θυρών κατά

τη διάρκεια των καταθέσεων των θυμάτων.

Οι περιγραφές τους προκάλεσαν ρίγος στους παράγοντες της δίκης. Ο

κατηγορούμενος άκουγε ψύχραιμα. Περίμενε τη στιγμή της απολογίας. Για να πει

«στο όνομα του Θεού» πως είναι αθώος. Πως τα κορίτσια φαντάστηκαν τις ιστορίες

που περιέγραψαν και τον «πλήρωσαν» μ’ αυτό το νόμισμα για όσα τους προσέφερε.

Η απόφαση του δικαστηρίου επανέφερε τους πάντες στην πραγματικότητα. Κάθειρξη

32 ετών, που συγχωνεύθηκε σε 20. Και το χειρότερο ήταν ότι ο υπερήλικας ιερέας

οδηγήθηκε στις φυλακές. Σήμερα είναι ελεύθερος, περιμένοντας να δικαστεί σε

δεύτερο βαθμό.