Δύο πράγματα ακούγονται με εντυπωσιακή ομοφωνία από ένα ευρύ φάσμα ανεξάρτητων

και αντιπολιτευόμενων προσωπικοτήτων στο Βελιγράδι.

Το πρώτο, προκαλεί έκπληξη και είναι δύσκολο: πρέπει, λένε, να δοθεί στον

Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς μία διέξοδος. Μισούν τον Μιλόσεβιτς περισσότερο απ’ ό,τι

εμείς στη Δύση και δικαιολογημένα: τα θύματα του Μιλόσεβιτς είναι

αναμφισβήτητα και οι ίδιοι οι Σέρβοι. Ωστόσο, επιμένουν ότι, αν θέλουμε

ειρηνική αλλαγή μέσα στη Σερβία, πρέπει να προσφερθεί στον Μιλόσεβιτς μια

ασφαλής έξοδος. Το λένε ακόμη και οι πιο ριζοσπαστικοί ηγέτες των φοιτητών.

Αυτήν τη στιγμή ο Μιλόσεβιτς είναι με την πλάτη στον τοίχο.

Οι τραυματισμένες, στριμωγμένες τίγρεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και η

συγκεκριμένη αντεπιτίθεται: ακτιβιστές της αντιπολίτευσης παρενοχλούνται και

ξυλοκοπούνται. Έγιναν αρκετές δολοφονίες εξεχόντων προσωπικοτήτων που μπορούν

να αποδοθούν σε κάποιο τμήμα του μηχανισμού ασφαλείας. Ακόμη κι αν, αργά ή

γρήγορα, η αντιπολίτευση κερδίσει τις εκλογές, ποιος φαντάζεται πως ο

Μιλόσεβιτς θα παραδώσει ειρηνικά την εξουσία; Και πού θα πάει μετά; Στη Χάγη;

Το δεύτερο αίτημα της αντιπολίτευσης είναι η άρση των κυρώσεων. Όχι όλων.

Πιστεύουν ότι αυτές που έχουν απευθείας στόχο το καθεστώς και τους

υποστηρικτές του θα πρέπει να ενισχυθούν.

Ο κατάλογος των Σέρβων στους οποίους η Δύση αρνείται να χορηγήσει βίζα φθάνει

τα 600 ονόματα και έχει σημαντικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα σε εξέχοντες

επιχειρηματίες που υποστηρίζουν τον Μιλόσεβιτς. Οτιδήποτε μπορεί να γίνει για

να πλήξει τα περιουσιακά στοιχεία του στο εξωτερικό είναι καλό επίσης. Αλλά οι

κυρώσεις εναντίον του λαού είναι αντιπαραγωγικές. Τον φτωχαίνουν, τον

αποκόβουν από τον έξω κόσμο και, το σημαντικότερο, εξυπηρετούν την προπαγάνδα

του Μιλόσεβιτς περί της κατατρεγμένης μικρής Σερβίας που διώκεται από ολόκληρο

τον κόσμο, τον οποίο ωστόσο με ηρωισμό αψηφά. Και το γεγονός ότι βομβαρδίσαμε

απλούς ανθρώπους στη Σερβία για να σταματήσουμε τον Μιλόσεβιτς να κάνει ό,τι

χειρότερο μπορούσε στο Κόσοβο, ενίσχυσε αυτό το στερεότυπο. Γι’ αυτό: σκίστε

το σιδηρούν παραπέτασμα των κυρώσεων! Αφήστε να μπει φρέσκος αέρας! Επιτρέψτε

στους απλούς ανθρώπους να ταξιδέψουν και να διαπιστώσουν μόνοι τους τα

πράγματα. Δεν είμαι διόλου σίγουρος ότι η άρση των κυρώσεων θα έχει το

επιθυμητό αποτέλεσμα. Δεν αξίζει όμως να δοκιμάσουμε;

(*) Το άρθρο του Βρετανού ιστορικού είναι βασισμένο σε δοκίμιό του που

θα δημοσιευτεί στο επόμενο τεύχος της επιθεώρησης «New York Review of Books».