Αστική «χαράδρα» στην Αθήνα

Μια ακόμη απόδειξη ότι η Αθήνα είναι η πιο… μελετημένη πόλη της Ευρώπης: οι

επιστήμονες αποκρυπτογραφούν ένα ακόμη πρόβλημά της. Αυτό της αστικής…

χαράδρας. Δηλαδή, της αύξησης της θερμοκρασίας σε κεντρικούς δρόμους της πόλης

επειδή τα κτίρια είναι ψηλά, οι δρόμοι στενοί, η κίνηση των Ι.Χ. είναι έντονη,

το πράσινο απουσιάζει και τα υλικά κατασκευής δρόμων και κτιρίων είναι θερμοαπορροφητικά.

Πρόκειται για το ελληνικό τμήμα του ευρωπαϊκού προγράμματος POLIS που φέρει

τον τίτλο Αστικό Κλιματολογικό Πείραμα για την Αθήνα, ένα μέρος του οποίου

αφορά στη μελέτη του φαινομένου Urban Canyon (Αστική Χαράδρα): «Οι

μικροκλιματικές συνθήκες ενός δρόμου ­ ταχύτητα ανέμου, θερμοκρασία,

συγκέντρωση ρύπων ­ καθορίζονται ­ όπως εξηγεί ο συντονιστής του ελληνικού

τμήματος του προγράμματος, επίκουρος καθηγητής Φυσικής κ. Μάνθος Σανταμούρης ­

από την κατεύθυνση του δρόμου, το ύψος των κτιρίων, την κίνηση των

αυτοκινήτων, την παρουσία πρασίνου, τα υλικά κατασκευής του δρόμου και των

κτιρίων και από την ηλιακή ακτινοβολία».

Οι ερευνητές του προγράμματος άρχισαν ήδη να εγκαθιστούν ειδικά όργανα

μέτρησης της θερμοκρασίας και της ταχύτητας του ανέμου σε δρόμους της Αθήνας

που αντιπροσωπεύουν κάθε είδος δρόμου με βάση τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Οι

μετρήσεις δείχνουν την κατακόρυφη κατανομή της θερμοκρασίας και της ταχύτητας

του ανέμου από την κορυφή των κτιρίων μέχρι το επίπεδο του δρόμου.

Έτσι θα γίνουν μετρήσεις σε στενούς δρόμους με υψηλά κτίρια που παρουσιάζουν

μεγάλη ανθρωπογενή (αυτοκίνητα, εξωτερικές μονάδες συσκευών κλιματισμού)

εκπομπή θερμότητας (π.χ. Σόλωνος, Ιπποκράτους), πεζόδρομους (Βουκουρεστίου),

δρόμους πεζοδρομημένων περιοχών (Πλάκα), δρόμους με μεγάλο πλάτος (Περιστέρι),

δρόμους με σημαντική παρουσία πρασίνου (Ψυχικό) και δρόμους που έχουν

διαφορετικά υλικά κατασκευής (χωρίς άσφαλτο).

Τα πρώτα συμπεράσματα της μελέτης είναι αποκαλυπτικά. Η διαφορά στη

θερμοκρασία από την κορυφή των κτιρίων μέχρι το επίπεδο του οδοστρώματος

μπορεί να φτάσει μέσα στη «χαράδρα» (δηλαδή σε ένα δρόμο όπως η Σόλωνος ή η

Ιπποκράτους) ακόμη και τους οκτώ βαθμούς Κελσίου. Η διαφορά θερμοκρασίας από

δρόμο σε δρόμο, ανάλογα με τις διαφορές των χαρακτηριστικών τους, μπορεί να

φτάσει ακόμη και τους 10 βαθμούς Κελσίου. Για παράδειγμα, αυτή η διαφορά

μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ ενός δρόμου όπως η Σόλωνος και ενός δρόμου που

βρίσκεται σε ημιαστική περιοχή, όπως για παράδειγμα στη Δροσιά ή στην Εκάλη.

Ας σημειωθεί ότι όλες αυτές οι διαφορές αφορούν στο καλοκαίρι.

Σκοπός της μελέτης είναι η αποκρυπτογράφηση των συνθηκών στην ατμόσφαιρα της

Αθήνας μέχρι το ύψος των κτιρίων, η αξιολόγηση της σημαντικότητας κάθε

παραμέτρου στη διαμόρφωση των κλιματολογικών συνθηκών μέσα σε κάθε

«χαράδρα-δρόμο» και οι επιπτώσεις τους στην κατανάλωση ενέργειας για

κλιματισμό – ψύξη των κτιρίων. Επιπλέον, η μελέτη θα καταλήξει με τη διατύπωση

προτάσεων για τη βελτίωση της κατάστασης στην Αθήνα, όπως η αλλαγή χρωμάτων

στα κτίρια (περισσότερο ανοιχτά), η χρήση διαφορετικών υλικών, η αύξηση του

ποσοστού πρασίνου στον αστικό χώρο και οι πεζοδρομήσεις.