Η πλούσια συγκομιδή βιβλίων Ιστορίας δείχνει την αυξανόμενη ζήτηση του κοινού αλλά και ένα γενικότερο ενδιαφέρον για το παρελθόν.

Τα παρακάτω βιβλία ικανοποιούν πρώτα απ΄ όλα την επιθυμία της γνώσης του παρελθόντος.


Εduardo Galeano ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ:

ΜΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Πάπυρος, σελ.

373, 22 ευρώ Ο Ε. Galeano δεν είναι ιστορικός, αλλά το βιβλίο του μοιάζει με τα «δελτία» που συγκεντρώνουν οι ιστορικοί, όταν γράφουν τις σημειώσεις τους. Οι εξακόσιες περίπου ενότητες του βιβλίου είναι σαν σημειώσεις στο περιθώριο μιας μελέτης της παγκόσμιας ιστορίας, η οποία δεν πρόκειται ποτέ να γραφτεί. Μια ιστορία εκείνων των λεπτομερειών, των μικρών συμβάντων που εμπεριέχουν και αντανα- κλούν τις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές στην ιστορία. Οι μικρές ενότητες π.χ. για την απαγόρευση από την Εκκλησία στις γυναίκες να ψάλλουν, τον εξορκισμό των μαγισσών, το διάταγμα του βασιλιά της Ισπανίας που χαρακτήριζε τις χειρωνακτικές εργασίες ως έντιμες, τη μη αναγνώριση της Αϊτής εξαιτίας της επανάστασης των σκλάβων, τις βρετανικής προέλευσης τοπικές ενδυμασίες της Λατινικής Αμερικής, αποτελούν τις αφορμές για μια διαφορετική, εναλλακτική παγκόσμια ιστορία. Jean Carpentier και Francois Lebrun (επιμ.)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

Πατάκης, σελ.

671, 29 ευρώ Μια ομάδα Γάλλων ιστορικών ανέλαβε το εγχείρημα να γράψει μια όσο το δυνατόν συνοπτική και συνολική ιστορία της Μεσογείου από την προϊστορία μέχρι και τον 20ό αιώνα η οποία να απευθύνεται στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Η αφήγηση κινείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά τις σχέσεις των διαφορετικών λαών που στο πέρασμα των αιώνων έζησαν στην περιοχή, σχέσεις συμβίωσης, ανταλλαγών και ανταγωνισμού.

Ο δεύτερος αφορά τις κοινωνικές αλλαγές που σημειώνονται από την αρχαιότητα στον μεσαίωνα και από εκεί στη νεώτερη εποχή. Το φόντο αυτών των ιστορικών αλλαγών είναι αρχικά η σταδιακή υποχώρηση του κέντρου βάρους της Μεσογείου και στη συνέχεια η εμφάνιση διαφορών και αντιθέσεων, που έχουν, ίσως αμετάκλητα, διαιρέσει τους λαούς της περιοχής.

Γ.Β. Δερτιλής

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, 1830-1920

Εστία, τ. Α΄ και Β΄, 100 ευρώ Το δίτομο έργο του Γ. Δερτιλή κυκλοφόρησε πριν από λίγα χρόνια σημειώνοντας εκδοτική επιτυχία. Η πέμπτη έκδοσή του είναι συμπληρωμένη και περιέχει αρκετά νέα κεφάλαια, όπως για τις πολιτικές εξελίξεις από το κίνημα στο Γουδή μέχρι την άνοδο του Βενιζέλου, τη διαμόρφωση του ελληνικού εθνικισμού και το Ανατολικό Ζήτημα και, κυρίως, την ανάπτυξη και τον ρόλο της ελληνικής ναυτιλίας. Επιπλέον, σε αρκετά κεφάλαια έχουν γίνει συμπληρώσεις και αλλαγές.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο τίτλος αδικεί κάπως το έργο, καθώς σε αρκετά ζητήματα η διαπραγμάτευση δεν σταματά στο 1920 αλλά εκτείνεται και στις επόμενες δεκαετίες, φτάνοντας για κάποια μέχρι και το 2000.

Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥ 20ούΑΙΩΝΑ:

ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ- ΕΜΦΥΛΙΟΣ – ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΣΗ, 1945-1952 Βιβλιόραμα, τόμοι Δ1 και Δ2 Η κυκλοφορία των δύο νέων τόμων του έργου που επιμελείται ο Χ. Χατζηιωσήφ έρχεται σε μια εποχή όπου το ενδιαφέρον για τη δεκαετία του 1940 παραμένει αμείωτο. Οι δύο νέοι τόμοι καλύπτουν την περίοδο του Εμφυλίου και υιοθετούν την οπτική της κοινωνικής ιστορίας που χαρακτηρίζει το σύνολο του έργου. Η ανανεωτική ώθηση που προσφέρει η οπτική της κοινωνικής ιστορίας φαίνεται στη θεματολογία των δύο τόμων, στους οποίους μια πλειάδα ιστορικών εξετάζουν ζητήματα που μέχρι σήμερα λίγο έχουν απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση και την επιστημονική έρευνα, όπως οι δίκες των δωσίλογων, το συνδικαλιστικό κίνημα, η εκπαίδευση, η στάση των Ελληνοαμερικανών κ.ο.κ.

Σόλων Γρηγοριάδης

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, 1941-1974,

Τ. Α΄ ΚΑΤΟΧΗΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ, 1941-1945

Ρolaris, σελ. 705,

39 ευρώ Η Ιστορίατης Σύγχρονης Ελλάδας του Σόλωνα Γρηγοριάδη πρωτοκυκλοφόρησε το 1973, σε μια εποχή δυσοίωνη για ένα τέτοιο εγχείρημα. Από τη μια πλευρά η δικτατορία των συνταγματαρχών και από την άλλη η έλλειψη επιστημονικών μελετών έθεταν σοβαρότατους περιορισμούς για τη συγγραφή της ιστορίας των τόσο επίμαχων δεκαετιών. Ο Σ. Γρηγοριάδης ανταποκρίθηκε στην πρόκληση με απροσδόκητη επιτυχία. Η υψηλού επιπέδου δημοσιογραφική εμπειρία, η άμεση γνώση και συμμετοχή σε όσα συνέβησαν και η προσεκτική έρευνα, μάς έδωσαν ένα από τα πρώτα και πιο αξιόλογα έργα για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία, του οποίου η επανέκδοση μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί.

Νίκη Μαρωνίτη ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ, 1880-1910

Αλεξάνδρεια, σελ.

495, 34 ευρώ

Η συγγραφέας εξετάζει τρία αλληλένδετα ζητήματα που κυριαρχούν στην κοινωνία και την πολιτική ζωή της Ελλάδας στο πέρασμα από το 19ο στον 20ό αιώνα. Το πρώτο είναι ο αλυτρωτισμός, δηλαδή οι εθνικές διεκδικήσεις, ιδιαίτερα όπως διαμορφώνονται μετά την ήττα του 1897, το δεύτερο είναι το πολιτειακό και η διαμάχη για την άσκηση της εξουσίας ανάμεσα στον βασιλιά και το κοινοβούλιο, και τέλος, το πρωτοεμφανιζόμενο εκείνη την εποχή «κοινωνικό ζήτημα», όταν δηλαδή η κοινωνική διαμαρτυρία και οι συγκρούσεις στην ύπαιθρο αρχίζουν να επηρεάζουν την πολιτική ζωή. Η μελέτη ανανεώνει το ερευνητικό ενδιαφέρον για τις πολιτικές εξελίξεις που οδηγούν στην τομή του 1909.

Ρeter Βurke ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ;

Μτφ. Σπύρος Σηφακάκης, Μεταίχμιο, σελ.

269, 21 ευρώ Ένα μεγάλο μέρος της ιστοριογραφικής παραγωγής πάντα ήταν στραμμένο στη μελέτη της κουλτούρας. Από τη δεκαετία του 1980, όμως, και έπειτα ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος των ιστορικών, επηρεασμένοι από τις εξελίξεις στους χώρους της ανθρωπολογίας, του φεμινισμού, της μετα-αποικιακής κριτικής και της λογοτεχνικής θεωρίας, στράφηκε στη μελέτη του παρελθόντος μέσα από την πολιτισμική οπτική: από τη μελέτη της ανάγνωσης και της μνήμης μέχρι την επινόηση της παράδοσης και τις λατρευτικές πρακτικές. Ο Ρeter Βurke παρουσιάζει με εξαιρετικό τρόπο την ιστορία της «πολιτισμικής στροφής» και την ανανέωση που έφερε στις ιστορικές σπουδές.

Ελένη Ανδριάκαινα ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΘΕΤΙΚΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΑΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΥ:

ΔΟΚΙΜΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Οpportuna, σελ.

334, 24 ευρώ Το βιβλίο επιχειρεί μια αποτίμηση των εξελίξεων στον χώρο της ιστοριογραφίας και των κοινωνικών επιστημών. Στην ουσία η μελέτη επικεντρώνεται στην κριτική που ασκήθηκε στο θετικιστικό παράδειγμα ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα και η οποία κορυφώθηκε στις δεκαετίες του 1980 και 1990 με την εμφάνιση του μεταμοντερνισμού. Μακριά από την εύκολη καταγγελία του μεταμοντερνισμού (που τόσο συνηθίζεται στην Ελλάδα), η συγγραφέας εξετάζει τα νέα ερωτήματα που έθεσε η μεταμοντέρνα προσέγγιση, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη σκέψη του Ηayden White, και παράλληλα αναλύει τα επιστημολογικά αδιέξοδα στα οποία προσέκρουσε.