Η ιταλική «La Repubblica» έκανε λόγο για «παγίδα», μια παγίδα που στήθηκε από τον γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, σε συνεργασία με την ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, και άλλους, με θύματα τον καγκελάριο Μερτς και την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Ο Μακρόν πρόδωσε τον Μερτς» συνόψισε από την πλευρά του την κατάσταση ευρωπαίος διπλωμάτης μιλώντας στους «Financial Times». Είναι η ιστορία της κρίσιμης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής της περασμένης εβδομάδας ή, άλλως, του πώς ναυάγησε οριστικά το σχέδιο να χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην ΕΕ ως βάση για ένα δάνειο ύψους 90 δισ. ευρώ στην Ουκρανία για τη διετία 2026-2027, υπέρ μιας συμφωνίας να χρηματοδοτηθεί το δάνειο αυτό με κοινή έκδοση χρέους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και να στηριχθεί από τον κεντρικό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της συνόδου, ο γερμανός καγκελάριος είχε ξεκαθαρίζει πως στήριζε 100% την πρόταση της Κομισιόν για αξιοποίηση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων, ενώ το Βέλγιο, η χώρα όπου διακρατείται το μεγαλύτερο κομμάτι των επίμαχων περιουσιακών στοιχείων (180 δισ. από τα συνολικά 209 δισ. ευρώ), διατράνωνε σε όλους τους τόνους την εναντίωσή του, φοβούμενο ότι θα βρισκόταν εκτεθειμένο. Ο γάλλος πρόεδρος δεν είχε αντιταχθεί δημόσια στην επίμαχη πρόταση. Κατ’ ιδίαν, ωστόσο, συνεργάτες του εξέφραζαν επιφυλάξεις σχετικά με τη νομιμότητά της και προειδοποιούσαν ότι η υπερχρεωμένη Γαλλία θα δυσκολευόταν να εκδώσει εθνική εγγύηση σε περίπτωση που τα περιουσιακά στοιχεία έπρεπε να επιστραφούν στη Μόσχα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Βλέποντας λοιπόν περισσότερες χώρες (πέραν της συνήθους ύποπτης Ουγγαρίας, λιγότερες ή περισσότερες επιφυλάξεις εξέφρασαν επίσης η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Μάλτα, η Σλοβακία καθώς και η Ιταλία) να παίρνουν την πλευρά του Βελγίου, αποφάσισε να ενωθεί μαζί τους «σκοτώνοντας» την ιδέα.
«Ο Μακρόν πρόδωσε τον Μερτς και ξέρει πως θα πληρώσει ένα τίμημα για αυτό. Είναι όμως τόσο αδύναμος που δεν είχε άλλη επιλογή παρά να συνταχθεί με την Τζόρτζια Μελόνι» ολοκλήρωσε τη σκέψη του ο ευρωπαίος διπλωμάτης. Για τους «Financial Times», η αντιπαράθεση αναδεικνύει τη νέα δυναμική μεταξύ των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων της Ευρώπης: μια Γερμανία που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και μια Γαλλία που σέρνει τα πόδια της: «Μια νέα αποφασιστικότητα επικρατεί στο Βερολίνο αφότου ο Μερτς ανέλαβε την εξουσία τον Μάιο – προαναγγέλλοντας έως και 1 τρισ. ευρώ σε δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές για την επόμενη δεκαετία – αλλά το Παρίσι έχει παραλύσει από το υψηλό δημόσιο χρέος και την πολιτική αστάθεια στο δεύτερο μισό της τελευταίας θητείας του Μακρόν. Η ανισορροπία αυτή έχει διαψεύσει τις ελπίδες για μια σημαντική επανεκκίνηση του γαλλο-γερμανικού άξονα που κάποτε οδήγησε την ΕΕ σε μερικά από τα μεγαλύτερα πολιτικά της άλματα».
«Είναι η απόλυτη αντιστροφή ρόλων ανάμεσα στον Μακρόν και τον Μερτς» σχολίασε ο Μουζτάμπα Ράχμαν, υπεύθυνος Ευρώπης στο Eurasia Group. «Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων-πέντε ετών, η επιχειρησιακή θέση του Ελιζέ ήταν ότι η αδυναμία της Γερμανίας υπονόμευε την ικανότητα της Ευρώπης να δράσει. Τώρα υπάρχει ένας καγκελάριος που κατανοεί τη γεωπολιτική, που θέλει να εμπλακεί και να κάνει περισσότερα για την Ευρώπη… αλλά είναι το Παρίσι εκείνο που δεν μπορεί να ανταποκριθεί». Ο ίδιος ο Μερτς βέβαια δήλωσε ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα της συνόδου. Το χαρακτήρισε μάλιστα καλύτερη λύση από τη δική του, επιμένοντας ότι τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή του δανείου της ΕΕ. Δεν απέφυγε ωστόσο την κριτική από την ακροδεξιά AfD, με τη συν-ηγέτιδά της, Αλις Βάιντελ, να ισχυρίζεται ότι «οι γερμανοί φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώσουν και πάλι τον λογαριασμό». «Το ερώτημα για τον Μακρόν είναι αν είναι έξυπνο να επιβάλλει πολιτικές ήττες στον Μερτς σε δύο μεγάλα ζητήματα» σχολίασε ο Γκούντραμ Βολφ, ερευνητής στο Bruegel – αναφερόταν και στη συμφωνία ΕΕ – Mercosur, η υπογραφή της οποίας αναβλήθηκε.
