Την ώρα που όλοι στοιχηματίζουν για τις παρουσίες στο Παλλάς (κι ετοιμάζονται να υπεραναλύσουν τη σημειολογία της ταξιθεσίας), ο Ευκλείδης Τσακαλώτος φρόντισε δημόσια να βγάλει τον εαυτό του από οποιαδήποτε λίστα παρισταμένων στην παρουσίαση της «Ιθάκης». Για την ακρίβεια, διευκρίνισε πως δεν τον βλέπει καν σε ένα σχήμα υπό τον πρώτο αριστερό πρωθυπουργό γιατί δεν θεωρεί ότι αυτό θα είναι «δημοκρατικό, συμμετοχικό».
Πέρα, όμως, από τη ροπή του Τσίπρα στον αρχηγοκεντρισμό, ο πρώην σύντροφός του έχει κι έναν ακόμη λόγο να μην επιθυμεί τη συμπόρευσή τους. Εκτιμά πως «δεν θα βγει» ένα «πιο κεντρώο κόμμα» γιατί στη δική του ανάλυση «είμαστε σε μια απ’ αυτές τις περιόδους του καπιταλισμού που αυτό που παίζεται – παίζεται να ανακουφιστεί ο κόσμος από την ακρίβεια ή για το στεγαστικό – αλλά παίζεται τι θα είναι η πολιτική οικονομία, τι θα είναι το μοντέλο». Για το πούμε διαφορετικά: πιστεύει ότι η ιδεολογική μάχη θα δοθεί ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά. Μια διαγώνια ματιά στην αμερικανική πολιτική πραγματικότητα (η οποία είθισται να επηρεάζει τις τάσεις της ευρωπαϊκής) θα μπορούσε να τον επιβεβαιώνει. Τα πρόσωπα της αντιπαράθεσης των υποδειγμάτων εκεί είναι ο Τραμπ κι ο Μαμντάνι. Ο λαϊκιστής υπερδεξιός του MAGA κι ο Δημοκρατικός σοσιαλιστής.
Χρησιμότητα
Εδώ μια τέτοια κουβέντα ξεκινάει από τους πολέμιους του Κέντρου. Ο χώρος που παραδοσιακά δίνει εκλογικές νίκες από την ύστερη Μεταπολίτευση δεν είναι πια η κρίσιμη μάζα, λένε θιασώτες της παραπάνω άποψης. Πολλοί πάνε ένα βήμα παραπέρα. Διακρίνουν το τέλος του τέλους των ιδεολογιών, μιλώντας για επιστροφή στις παραδοσιακές ταμπέλες αριστερός – δεξιός. Ριζοσπάστες αριστεροί επαγγελματίες της εγχώριας πολιτικής συμφωνούν με πούρους δεξιούς συναδέλφους τους σε ένα μόνο πράγμα: στη διαπίστωση πως το Κέντρο δεν είναι ιδεολογία. Ο κλασικός διαχωρισμός έχει ξαναμπεί στη συζήτηση.
Ωστόσο, έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες της εποχής. Για παράδειγμα, η βάση του δεν είναι πάντα οικονομική. Συχνά οι συντηρητικοί σηκώνουν το λάβαρο της διατήρησης της εθνικής ταυτότητας, ενώ οι απέναντι επιμένουν στα πλεονεκτήματα μιας ανοιχτής πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Εξίσου συχνά ακροδεξιοί κι ακροαριστεροί θέτουν σωστά ερωτήματα για θέματα που απασχολούν τους πολίτες, όπως τη στεγαστική κρίση ή τα χαμηλά εισοδήματα, δίνοντας απαντήσεις που μοιάζουν ως προς την απλοϊκότητα της προσέγγισής τους. Ο λαϊκισμός που ενώνει τα άκρα του ιδεολογικού φάσματος, λοιπόν, ίσως δείχνει ότι ο κεντρώος ορθολογισμός χρειάζεται. Οχι για να τοποθετείται ανάμεσά τους αλλά για να χτίζει συμμαχίες ικανές να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις μιας πραγματικότητας πολύ πιο σύνθετης απ’ αυτή που αντιλαμβάνονται όποιοι έχουν ακλόνητες πεποιθήσεις.
