Η υπόθεση των ΕΛΤΑ αποκάλυψε όλη τη δύσκολη καθημερινότητα μιας διαχειριστικής διακυβέρνησης. Η εξέλιξη ήταν απολύτως προβλέψιμη. Τα ταχυδρομεία αποτελούν μια ιδιαίτερη κληρονομιά, που η διαχείρισή της αποδεικνύεται προβληματική σε όλον τον κόσμο. Στη Βρετανία, το ιστορικό πρότυπο όλων των ταχυδρομικών υπηρεσιών του κόσμου, η Royal Mail, αντιμετωπίζει ελλείμματα, καθυστερήσεις στην αλληλογραφία, πρόστιμα, δυσαρέσκεια του κοινού, αποτυχία στους στόχους και, φυσικά, συρρίκνωση του ταχυδρομικού έργου. Αλλά μια κυβέρνηση της ΝΔ θα έπρεπε να θυμάται από την τραυματική εμπειρία της ΕΡΤ το 2013 ότι η ίδια κοινωνία που καθυβρίζει μια δημόσια υπηρεσία, ξαφνικά την κρίνει αναντικατάστατη όταν αποφασιστεί η κατάργησή της.
Πολύ περισσότερο, όταν το μείζον πρόβλημα της κυβέρνησης σήμερα, σε δημοσκοπικούς και εκλογικούς όρους, είναι η κατάρρευση της βάσης της στην Περιφέρεια. Υπάρχει μια γενικευμένη αίσθηση έξω από τις μεγάλες πόλεις –ουσιαστικά έξω από την Αθήνα – ότι η υπόλοιπη Ελλάδα βρίσκεται σε παρακμή, δεν απολαμβάνει τίποτα από την αναπτυξιακή φάση της οικονομίας και παραμελείται (με την εξαίρεση της Κρήτης, κάτι που πολλαπλασιάζει το αίσθημα δυσφορίας παντού αλλού). Ελειπε μόνο μια αφορμή και απαιτεί πλήρη απονέκρωση των πολιτικών ανακλαστικών η αδυναμία να δουν οι αρμόδιοι ότι ένα μαζικό λουκέτο σε 200 καταστήματα των ΕΛΤΑ θα ήταν η ιδανική αφορμή.
Οι βουλευτές εξεμάνησαν. Ταυτίστηκαν με τους σταυροδότες τους. Η ομότυφλη αντιπολίτευση συντάχθηκε ομοθυμαδόν. Οχι γιατί έχουν κάποιο σχέδιο, όραμα ή προσδοκία για το πραγματικό μέλλον των περιοχών που εκπροσωπούν. Αλλά επειδή βρήκαν μια άριστη δικλίδα εκτόνωσης συσσωρευμένης δυσαρέσκειας. Τι και ποιους θα βοηθήσουν τα καταστήματα των ΕΛΤΑ; Ισως μερικούς ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας να μείνουν κάπως πιο άνετα στο χωριό μέχρι να εκλείψει και ο τελευταίος. Τα σχολεία ήδη κλείνουν, επιχειρήσεις δεν υπάρχουν, οι νέοι έχουν φύγει ακόμη και από μεγαλύτερες πόλεις – μόνη εξαίρεση οι τουριστικές περιοχές. Τα ΕΛΤΑ δεν είναι θεραπεία, οριακά μόνο παρηγορητική φροντίδα μέχρι το μοιραίο.
Η περιφερειακή αναζωογόνηση είναι πολύ μεγαλύτερο ζήτημα. Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη δημογραφική συγκέντρωση στην Ευρώπη – περίπου 43% του πληθυσμού ζει στις δύο μεγαλύτερες πόλεις. Συγκριτικά, στη Γερμανία αθροίζουν 8%, στην Ιταλία 14%, στη Γαλλία 18%, στη συγκεντρωτική Πορτογαλία 30%. Εδώ όλα (και το 47% του ΑΕΠ) συμβαίνουν στον αθηναϊκό Λεβιάθαν. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με το μεγαλύτερο χάσμα στις ταχύτητες σύνδεσης μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών – ποιος νέος θα πάει κάπου που δεν δουλεύει το Internet για να αναπτύξει – ποια; – δραστηριότητα;
Μπορούσε να κάνει κάτι ουσιαστικό το κράτος; Ασφαλώς. Πρόσφατα (τεντώνοντας το Σύνταγμα) η Ελλάδα απέκτησε ιδιωτικά πανεπιστήμια. Χωρίς δυσκολία, η Πολιτεία είχε τη δυνατότητα να δώσει τις πρώτες άδειες λειτουργίας αποκλειστικά και μόνο για ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Περιφέρεια. Αλλά όλες οι άδειες ζητήθηκαν και δόθηκαν μόνο για δύο πόλεις. Δεν θα εκπλαγείτε – Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Κάτι που θα συμβάλει και στον περαιτέρω μαρασμό των περιφερειακών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, με τα χάλια που ήδη έχουν: τους «ιπτάμενους καθηγητές», την αδυναμία να κρατήσουν έστω λίγους αποφοίτους ως επαγγελματίες και μόνιμους κατοίκους, γιατί ακριβώς δεν υπάρχει κανένα ευρύτερο οικοσύστημα εγκατάστασης, ανάπτυξης, διαβίωσης. Η Περιφέρεια χρειάζεται τα γράμματα. Αλλά όχι από τα ΕΛΤΑ. Και για αυτό το ανοιχτό γράμμα, στη σημερινή πολιτική γεωγραφία της χώρας, ταχυδρόμος δεν υπάρχει.
