Tη σκηνή περιγράφει ένας από τους πρώτους «δυτικούς πρόσφυγες» της εποχής, ο αμερικανός ιστορικός Τίμοθι Σνάιντερ, που μετακόμισε από το Γέιλ στον Καναδά. Βρίσκεται στο κέντρο του Κιέβου, στην Πλατεία του Αγίου Μιχαήλ, και γυρίζει ένα βίντεο για τις προσπάθειες των τριών τελευταίων ετών να συγκεντρωθούν χρήματα για την υπεράσπιση της Ουκρανίας με drones. Στ’ αριστερά του διακρίνει μια οικογένεια: μπαμπάς, μαμά κι ένα παιδί περίπου έξι ετών. Οταν τελειώνει το γύρισμα, η μαμά τον πλησιάζει για να τον ευχαριστήσει. Τότε βλέπει τι γράφει το μπλουζάκι του παιδιού: “Always be kind”, να είσαι πάντα καλός.
Σήμερα όλος ο κόσμος ασχολείται με το Ισραήλ και τη Γάζα, και δικαίως, με τη χερσαία επίθεση κλιμακώνεται η σφαγή. Δεν είναι λοιπόν η σωστή στιγμή να μιλήσουμε για την Ουκρανία. Και η καλοσύνη μάλλον δεν αποτελεί το κυρίαρχο συναίσθημα της εποχής. «Δεν θα είμαστε πάντα καλοί», γράφει ο Σνάιντερ. «Υπάρχουν περίοδοι που δεν μπορούμε να είμαστε καλοί. Υπάρχουν κι άλλα καλά πράγματα πέρα από την καλοσύνη και πρέπει να κάνουμε επιλογές. Και συχνά είμαστε αδύναμοι, ή μπερδεμένοι, ή εξαντλημένοι. Αυτή η λέξη «πάντα», όμως, στο μπλουζάκι ενός παιδιού στο κέντρο μιας πόλης που βομβαρδίζεται εδώ και τρία χρόνια, πρέπει να είναι πάντα εκεί, για να μας θυμίζει ότι τα ιδανικά είναι ιδανικά, κι ότι είναι μέρος της πραγματικότητας. «Να είσαι μερικές φορές καλός» δεν λέει».
Ναι, η λέξη «πάντα» πρέπει να είναι εκεί ακόμη και την ημέρα που μια έκθεση του Γέιλ καταγράφει 210 τοποθεσίες στη Ρωσία και τα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη όπου κρατούνται δεκάδες χιλιάδες παιδιά της Ουκρανίας σαν τον μικρό με το μπλουζάκι. Τα παιδιά αυτά υπόκεινται καθημερινά σε πλύση εγκεφάλου και υποχρεωτική στρατιωτική εκπαίδευση. «Το δίκτυο των τοποθεσιών είναι υπερδιπλάσιο εκείνου που νομίζαμε», λέει ο Νατάνιελ Ρέιμοντ, επικεφαλής του εργαστηρίου που έκανε την έρευνα και σήμερα απειλείται με κλείσιμο επειδή ο Τραμπ τού έκοψε τη χρηματοδότηση. «Κάνω έρευνες για εγκλήματα πολέμου εδώ και 26 χρόνια και δεν περίμενα ποτέ ότι θα λάμβανα e-mails από ουκρανοαμερικανίδες γιαγιάδες που θα έλεγαν «μου περισσεύουν ελάχιστα λεφτά, αλλά αν είναι να φέρετε τα παιδιά πίσω, πάρτε τα»».
Γιατί οι γιαγιάδες πιστεύουν ότι πρέπει να είσαι πάντα καλός.
Eίναι λοιπόν η καλοσύνη ένα αφελές μήνυμα στη μέση ενός πολέμου εξόντωσης, είτε αυτός γίνεται στην Ουκρανία είτε στη Γάζα; «Για μένα όχι», απαντά ο Σνάιντερ. «Θαυμάζω τους καλοσυνάτους γονείς και τα καλά παιδιά στις καλύτερες εποχές, και θα τους θαυμάζω στις χειρότερες εποχές. Το να υπερασπίζεσαι σημαίνει να έχεις κάτι να υπερασπίζεσαι. Θα είναι πάντα άπιαστο, αλλά έχει σημασία το να προσπαθείς να το πιάσεις, ή να διδάσκεις τα παιδιά να προσπαθούν».
