Την ώρα που η Τουρκία επιχειρεί για ακόμα μια φορά να ανεβάσει την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, η απόφαση της αμερικανικής Chevron να καταθέσει πρόταση για υπεράκτια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης υπενθυμίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην περιοχή και εξακολουθούν να διατηρούν ενεργό το στρατηγικό τους ενδιαφέρον στην Ανατολική Μεσόγειο.
Βεβαίως η εξερεύνηση σε μια ζώνη που επικαλύπτει το τουρκολιβυκό μνημόνιο μπορεί τυπικά να αποτελεί πρωτοβουλία μιας ιδιωτικής εταιρείας. Ωστόσο, είναι σαφές ότι τέτοιες κινήσεις σε γεωπολιτικά ευαίσθητες περιοχές συνήθως γίνονται κατόπιν άτυπης συνεννόησης με την αμερικανική κυβέρνηση.
Μέχρι πρόσφατα, τον ρόλο αυτόν είχε επιφορτιστεί το Γραφείο Ενεργειακών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σήμερα η αρμοδιότητα έχει μεταφερθεί στο νεοσύστατο Συμβούλιο Ενεργειακής Κυριαρχίας, που υπάγεται απευθείας στον Λευκό Οίκο. Ο επικεφαλής μάλιστα του συμβουλίου, υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ, βρέθηκε αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα, έχοντας επιλέξει να εντάξει τη χώρα μας στο πρώτο ταξίδι του στο εξωτερικό.
Η επίσκεψη δεν συνδεόταν πρωτίστως με τις εξελίξεις γύρω από την Chevron, αλλά με την προώθηση αμερικανικού LNG στην Ελλάδα και τη διερεύνηση δυνατοτήτων συνεργασίας στον ναυπηγικό τομέα. Οπως είναι άλλωστε γνωστό, η κυβέρνηση Τραμπ έχει θέσει την ανάπτυξη της συγκεκριμένης βιομηχανίας ως στρατηγική προτεραιότητα, θεωρώντας την κομβική στον ανταγωνισμό με την Κίνα.
Η Ελλάδα φαίνεται να έχει ρόλο να διαδραματίσει και στα δύο αυτά μέτωπα. Διπλωματικοί κύκλοι στην Ουάσιγκτον εκτιμούν ότι, παρότι η κυβέρνηση Τραμπ ανατρέπει πολλές σταθερές σε άλλους τομείς, στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να υπάρξει στρατηγική συνέχεια. Τους τελευταίους μήνες η ελληνική και η κυπριακή διπλωματία έχει εντείνει τις επαφές με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς οι κενές θέσεις έχουν αρχίσει να καλύπτονται και οι νέοι αξιωματούχοι να βρίσκουν τον βηματισμό τους.
Ο ρόλος του Ρούμπιο
Ωστόσο, στην εποχή Τραμπ οι επαφές με τη γραφειοκρατία δεν έχουν την ίδια βαρύτητα, αφού οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο από έναν στενό κύκλο προσώπων γύρω από τον πρόεδρο. Το γεγονός ότι, μετά την απομάκρυνση του Μάικ Γουόλτς, ο Μάρκο Ρούμπιο παραμένει συγχρόνως επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και σύμβουλος εθνικής ασφαλείας, διασφαλίζει ότι το παραδοσιακό αμερικανικό ενδιαφέρον για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο θα συνεχιστεί στο υψηλότερο επίπεδο.
Την ίδια στιγμή, το Κογκρέσο, αν και δεν έχει πλέον την ίδια βαρύτητα στη διαμόρφωση εξωτερικής πολιτικής, παραμένει δραστήριο. Χαρακτηριστική είναι η πληθώρα τροπολογιών που κατατέθηκαν στον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) με στόχο την Τουρκία. Αν και οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες δεν προχώρησαν, κυρίως για νομοτεχνικούς λόγους, η ουσία βρίσκεται αλλού. Το φετινό NDAA δεν αλλάζει διατάξεις-κλειδιά του παρελθόντος. Ανάμεσά τους και μια τροπολογία του 2020 που εξακολουθεί να απαγορεύει μέχρι και σήμερα τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία.
