Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
1 Τα γλυπτά του Μέσερσμιτ
Αποτροπαϊκά των κακών πνευμάτων, απότοκα μιας βαριάς ψυχικής ασθένειας ή αναπαραστάσεις της χαμένης σχέσης μεταξύ των εκφράσεων του προσώπου και των διαφορετικών μερών του σώματος; Οι ερμηνείες για τα γλυπτά που φιλοτέχνησε ο καθηγητής στην Ακαδημία της Βιέννης Φραντς Ξάβερ Μέσερσμιτ είναι πολλές. Στις 69 προτομές που φιλοτέχνησε στα τελευταία χρόνια της ζωής του (1777-1783) σε αλάβαστρο και μέταλλο, όπως είναι γνωστό από πηγές της εποχής, αποτύπωνε το πρόσωπό του ενώ μόρφαζε και τσιμπιόταν, αποδίδοντας ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων από την ντροπή έως τη μελαγχολία. Το κοινό είχε πρόσφατα την ευκαιρία να δει μια τέτοια προτομή στην Εθνική Πινακοθήκη, στην έκθεση «Αναζητώντας την αθανασία. Η τέχνη του πορτραίτου στις συλλογές του Λούβρου» (2021-2022).
2 Η γυμνή «Μόνα Βάνα»
Το ότι η «Μόνα Λίζα» διαθέτει «δίδυμη αδελφή» ίσως το γνωρίζουν όσοι έχουν επισκεφθεί το Πράδο στη Μαδρίτη, όπου φιλοξενείται μια εκδοχή του διασημότερου έργου του Λεονάρντο ντα Βίντσι, που εκτιμάται ότι ζωγραφίστηκε από μέλος του εργαστηρίου του την ίδια εποχή με το πρωτότυπο και από ελαφρώς διαφορετική οπτική γωνία. Ως πιθανότερο χέρι πλάι στον Ντα Βίντσι θεωρείται ένας μαθητευόμενός του, ο Σαλάι, που περιγράφεται από τον Μεγάλο Δάσκαλο ως «κλέφτης, ψεύτης, πεισματάρης και λαίμαργος». Εκείνο που δεν είναι εξίσου γνωστό είναι ότι μια γυμνή εκδοχή της «Μόνα Λίζα» από τις 20 που κυκλοφορούν - γνωστή και ως «Μόνα Βάνα» - θεωρείται δική του. Το πρωτότυπο, διά χειρός Ντα Βίντσι, έχει χαθεί και πιστεύεται πως ένα σχέδιο με κάρβουνο που βρίσκεται στο Μουσείο Condé στο Σαντιγί της Γαλλίας είναι μια σπουδή του συγκεκριμένου πίνακα.
3 Σωματοφύλακες άγγελοι
Αγγελοι με ξίφος που ενέχουν ρόλο πολεμιστή μπορεί να είναι γνωστοί στη δυτική εικονογραφία. Στο Περού όμως υπάρχουν έργα τέχνης θρησκευτικού περιεχομένου όπου οι άγγελοι είναι οπλισμένοι με αρκεβούζια και φορούν στολές που αποτελούν μείξη προκολομβιανών και ισπανικών ενδυμάτων. Προϊόντα του συγκρητισμού μεταξύ των τοπικών θρύλων και της χριστιανικής θρησκείας εμφανίζονται κυρίως σε έργα του 17ου αι. και έτυχαν ευρείας αποδοχής από τους αυτόχθονες πληθυσμούς καθώς τους επέτρεπαν ευκολότερα να ταυτίσουν αυτούς τους φτερωτούς πολεμιστές με τους αρχαίους θεούς και τους ήρωές τους. Στις αρχές του 18ου αι. ωστόσο η ζήτηση για τους αρκεβουζιοφόρους αγγέλους αυξήθηκε επίσης στο Περού, τη Χιλή, την Αργεντινή, τη Βολιβία και το Μεξικό.
4 Ο κυνοκέφαλος Αγιος Χριστόφορος
Ενας άγιος με ανθρώπινο σώμα και κεφάλι σκύλου: ο λόγος για τον Αγιο Χριστόφορο τον Κυνοκέφαλο (εκδοχή του οποίου μάλιστα εκτίθεται και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, στην Αθήνα). Η Βυζαντινή Εκκλησία δεν αποδεχόταν την καταγωγή του αγίου από τη μυθική φυλή των Κυνοκεφάλων, βαρβάρων χωρίς ανθρώπινη ομιλία. Στα χρόνια που ακολούθησαν την Αλωση της Κωνσταντινούπολης, και κυρίως τον 17ο αι., ορθόδοξοι αγιογράφοι άρχισαν να εντάσσουν στο ρεπερτόριό τους την απεικόνιση του Αγίου Χριστοφόρου ως κυνοκέφαλου, η οποία ήταν αρκετά δημοφιλής στη Ρωσία.
Trivia
Από την ενδιαφέρουσα έκδοση δεν λείπουν και τα αξιοπερίεργα γεγονότα που μπορεί να συνδέονται με κάποια έργα. Επί παραδείγματι, ο «Μυστικός Δείπνος» του Λεονάρντο ντα Βίντσι που βλέπουμε σήμερα να καλύπτει έναν ολόκληρο τοίχο στη Μονή της Σάντα Μαρία ντέλα Γκράτσιε στο Μιλάνο είναι μόνο κατά 45% φιλοτεχνημένος από το χέρι του κορυφαίου ζωγράφου. Το 40% οφείλεται στους συντηρητές και το 17,5% έχει χαθεί. Η «Μόνα Λίζα» είναι το μοναδικό έργο τέχνης στο Μουσείο του Λούβρου που διαθέτει δικό του γραμματοκιβώτιο. Και ο βρετανός τοπιογράφος Ουίλιαμ Τέρνερ, έχοντας μεγάλη αδυναμία στις γάτες του και αντιμετωπίζοντας με απάθεια το έργο του, κάποτε προτίμησε να ανοίξει μια τρύπα σε ένα αριστούργημά του ώστε να διευκολύνει τη δίοδο για τα επτά κατοικίδιά του.
