Οι δύο τους συναντήθηκαν την 14η του Νοέμβρη του 1973 σε ένα προαύλιο που άρχισε να γεμίζει κόσμο και που έμελλε να γράψει μια λαμπρή σελίδα αντίστασης. Στο Πολυτεχνείο. Χθες συναντήθηκαν, 49 έτη μετά στο κατάμεστο φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου του Πειραιά. Ενδιάμεσα απ’ το 1974 και μετά συναντήθηκαν βέβαια αρκετές φορές.

Τα πολλά χρόνια ως πολιτικοί αντίπαλοι. Μα τα υπόλοιπα κάτω από την κοινή κεντροαριστερή στέγη του ΠΑΣΟΚ. Ο Μίμης Ανδρουλάκης και ο Κώστας Λαλιώτης κάθισαν χθες το βράδυ δίπλα δίπλα ξανά.

Με τη διαρκή πολιτική έγνοια για τα πράγματα. Και αιτία που συν-βρέθηκαν ήταν ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας του Μίμη, με τίτλο «Πριν σβήσουν τα φώτα» (εκδ. Πατάκη). Ο συγγραφέας στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο αφιερώνει ένα μεγάλο σκέλος στην αντιδικτατορική πάλη. Και στην «πύκνωση» της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Και το κατάλληλο πρόσωπο ήταν εκεί.

Οι παρουσίες

Ο Λαλιώτης που πρωταγωνίστησε – με άλλους – σε εκείνες τις «πυρακτωμένες» μέρες. Η παρουσία και ομιλία του τέως υπουργού, κέντρισε πολιτικά το ενδιαφέρον πολλών. Ομιλητές χθες ήταν και ο ιστορικός Βάσιας Τσοκόπουλος και ο Στέφανος Μίλεσης, πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιά.

Στο φουαγιέ έβλεπες από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Νίκο Ανδρουλάκη και τον Κώστα Σκανδαλίδη, τη Νίνα Κασιμάτη, τον Δημήτρη Καρύδη, μέχρι και τη γενιά των Ανδρουλάκη – Λαλιώτη αλλά και στελέχη του αντιδικτατορικού αγώνα όπως τον Στέφανο Τζουμάκα, τον Θοδωρή Δρίτσα, τον Στέλιο Λογοθέτη, τον Κώστα Χάγιο, τον Γιάννη Τσεβρένη, τον Νίκο Μπίστη και τον Μάνο Τρανταλίδη. Εβλεπες χθες στο φουαγιέ του θεάτρου την Ουρανία Ξυλούρη. Τη χήρα του μεγάλου ερμηνευτή Νίκου Ξυλούρη – που ο Μίμης πρωτάκουσε και είδε στο κέντρο «Οαση» στο Ηράκλειο πριν ανακαλύψουν τον «Ψαρονίκο» ο Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Σταύρος Ξαρχάκος. Αλλά και μπόλικους εκπροσώπους φορέων του Πειραιά.

Την παρουσίαση εξάλλου οργάνωσε η Φιλολογική Στέγη της πόλης. Οπως είπε ο Λαλιώτης, ο Μίμης με την παρουσία του, αυτόφωτος και στοχαστικός έχει «συμβάλει διαχρονικά στην ανανέωση του ΚΚΕ, στη διεύρυνση της Αριστεράς και στη στρατηγική επανατοποθέτηση του ΠΑΣΟΚ με ευρωπαϊκό πρόγραμμα και στον δρόμο του δημοκρατικού σοσιαλισμού». Ηταν ο μόνος αμιγώς υπαινιγμός του Λαλιώτη για τα πολιτικά αφού στην περίπου 50λεπτή ομιλία του υπερασπίστηκε τη γενιά του, την εξέγερση του Νοέμβρη του ’73 αλλά και αντέκρουσε όλες τις μεταγενέστερες αναθεωρήσεις που θέλουν το τριήμερο εκείνο ως υπεύθυνο για το Κυπριακό. «Γιατί δεν δημοσιοποιείται ευρέως το πόρισμα και ο φάκελος της Κύπρου που λέει με σαφήνεια ποιος ευθύνεται για την τραγωδία;», αναρωτήθηκε.Ο ίδιος ο πρώην υπουργός περιέγραψε εκείνες τις ημέρες του Νοέμβρη δίνοντας τη δική του ερμηνεία για τα αίτια, τα προπλάσματα του ξεσπάσματος, τη συμβολή της γενιάς του. «Δεν σφυρίζαμε ποτέ στον ίδιο σκοπό, εκτός από την ύστατη στιγμή», είπε με νόημα θέλοντας να υπενθυμίσει την πολυχρωμία των ιδεών των αγωνιστών τότε. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον δε, για άλλη μία φορά καταδίκασε με αναλυτικό τρόπο το περίφημο φύλλο της Πανσπουδαστικής Νο 8 που εκ των υστέρων είχε καταγγείλει με κείμενο της έναρξη της εξέγερσης ως «εισβολή 300 πρακτόρων του Ρουφογάλη» αλλά και σπίλωνε άδικα ένα εκ των κυρίαρχων προσώπων του αντιδικτατορικού αγώνα: τον φοιτητή τότε της Φαρμακευτικής Διονύση Μαυρογένη. Ο Λαλιώτης περιέγραψε το κείμενο ως Υβρη, όπως και ο Μίμης Ανδρουλάκης κάνει στο βιβλίο του εκτεταμένα. «Ηταν το μαύρο κουτί της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ», είπε ο τέως υπουργός συμπληρώνοντας όμως πως και η ΚΝΕ και το ΚΚΕ και η αντι-ΕΦΕΕ ήταν «στις επάλξεις του αγώνα και στην εξέγερση» και συνέβαλαν πολύ στην αντίσταση.

Γενιές και μνήμες

Σε ένα φουαγιέ που είχαν μπλεχτεί οι γενιές και οι μνήμες χθες το βράδυ, ο δήμαρχος του Πειραιά Γιάννης Μώραλης, έδωσε τη δική του οπτική για το βιβλίο του Μίμη. Οι δύο τους γνωρίστηκαν το 2000 και αιτία ήταν ο Ολυμπιακός, όπως είπε. Ο Μίμης όμως στις απολαυστικές σελίδες του, έχει εξάλλου μπόλικο απ’ το μεγάλο λιμάνι. Περιγράφει τον πειραιώτη κομμουνιστή Δημήτρη Μουρτζίκο. Από εκείνον ο συγγραφέας μυήθηκε στο παράνομο τότε ΚΚΕ. Περιγράφει τη δουλειά του στη χημική βιομηχανία ΖΑΑΕ, που ο Μίμης ζυμωνόταν με τους εργάτες με στόχο να στρατολογήσει κόσμο. Και βέβαια στις 598 σελίδες υπάρχει η ιστορία της γενιάς του, η Κρήτη του, το τσαγκαράδικο του πατέρα του, το μοδιστράδικο της μάνας του, ο ερχομός του στην Αθήνα, η αδελφική του σχέση με τον Μίκη και βέβαια η δική του συμμετοχή στο αντιδικτατορικό κίνημα. Ενα μωσαϊκό βιωμάτων, γεγονότων που φτάνουν μέχρι το 1974. Τα υπόλοιπα στον δεύτερο τόμο.