Καιρόν γνώθι ή λάδι στη φωτιά;

Μετά τη δημόσια αντιπαράθεση (αντί της συνάντησης) στην Πράγα που προκάλεσε η ακραία τοποθέτηση του προέδρου Ερντογάν, έχει σημασία το τι ακολουθεί τώρα. Επιβεβλημένο είναι να αποφευχθούν κινήσεις (δηλώσεις, προτάσεις) που «χύνουν λάδι στη φωτιά», ιδιαίτερα καθώς στοιχεία των δηλώσεων Ερντογάν αφήνουν κάποιο περιθώριο… εκτονωτικής ανάγνωσης. Ορισμένες προτάσεις που έχουν κατατεθεί στον δημόσιο διάλογο για την αντιμετώπιση της νέας αποσταθεροποιητικής ενέργειας της Τουρκίας με τη Λιβύη (υπογραφή νέου μνημονίου) κάνουν ακριβώς αυτό: αντί να συμβάλουν σε κάποια εκτόνωση μιας οριακής κατάστασης, τείνουν μάλλον να «χύνουν λάδι στη φωτιά». «Μπερδεύουν το νομικά έγκυρο και εφικτό με το πολιτικά ανέφικτο και επικίνδυνο», όπως έλεγε ο R. Hallbrook αναφερόμενος στα Βαλκάνια. Προτείνεται ειδικότερα ως απάντηση στην τουρκική ενέργεια η επέκταση των χωρικών υδάτων νοτίως της Κρήτης στα 12 ν.μ., δικαίωμα που βεβαίως έχει η Ελλάδα από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η επέκταση είχε αναγγελθεί επίσημα και στο παρελθόν, χωρίς να δοθεί όμως έμπρακτη συνέχεια. Αλλά καιρόν γνώθι. Είναι πολιτικά τώρα η ενδεδειγμένη στιγμή για, μεταξύ άλλων, τη μετατροπή πρόσθετης θαλάσσιας έκτασης 6 ν.μ. σε ελληνική κυριαρχία από (δυνητική) περιοχή άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων; Η επέκταση κατά 6 ν.μ. στο σύνολο της ακτής της Κρήτης σημαίνει ότι ένα μέρος που καλύπτει το (παράνομο) τουρκο-λιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης του 2019 θα καταστεί από «περιοχή δυνητικών ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σήμερα» σε περιοχή ελληνικής κυριαρχίας, ελληνική επικράτεια. Και ως τέτοια θα πρέπει να προστατευθεί με κάθε τρόπο. Αλλά μήπως δημιουργείται με τον τρόπο αυτόν η τέλεια ευκαιρία για σύγκρουση ανεξάρτητα από τις οποιεσδήποτε νομικές πτυχές; Και κατά ποιον τρόπο τα 12 μίλια θα αποτελέσουν απάντηση στο νέο τουρκικό μνημόνιο; Εάν δηλαδή Τουρκία και Λιβύη πραγματοποιήσουν, λ.χ., έρευνες στο 13ο μίλι νοτίως της Κρήτης, τούτο δεν θα συνιστά πρόκληση; Με άλλα λόγια, ποιο ακριβώς πρόβλημα θα λύσουν τα 12 μίλια; (Η ενδεδειγμένη προσέγγιση παραμένει η συνεννόηση με τη Λιβύη για οριοθέτηση και ο δρόμος της διεθνούς δικαιοσύνης.)