Ηταν εύλογο το έντονο ελληνικό ενδιαφέρον για την έκβαση της διάσκεψης του ΝΑΤΟ, εφόσον στη διάρκειά της επρόκειτο να κριθούν τρία ιδιαίτερης σημασίας για την ελληνική πλευρά ζητήματα: πρώτον, τα ανταλλάγματα που θα απαιτούσε η Τουρκία για την ανάκληση της άρνησής της στην εισδοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Δεύτερον, εάν ο Ερντογάν θα αποτολμούσε να θέσει επισήμως στη Σύνοδο, και υπό ποίους όρους, το θέμα του παροπλισμού των ακραίων ελληνικών νησιών του Αιγαίου. Τρίτον, τι θα προέκυπτε ειδικά ως προς το Αιγαίο κατά τη συνάντηση του τούρκου και του αμερικανού προέδρου.

Επί των τελικών αποτελεσμάτων στα ζητήματα αυτά, παρατηρητέα τα ακόλουθα:

1 Τα όσα εξασφάλισε η Τουρκία από τις δύο σκανδιναβικές χώρες ώστε να άρει το επίμαχο βέτο της ήταν πολιτικώς ουσιώδη και διόλου αμελητέα. Επέτυχε δεσμεύσεις για σημαντικές αλλαγές εσωτερικής νομοθεσίας σε ζητήματα ασύλου και υποδοχής κούρδων προσφύγων, ανάκληση του εμπάργκο των δύο χωρών στην πώληση οπλισμού προς την Τουρκία και ενίσχυση των προσπαθειών της Τουρκίας σε θέματα ασφάλειας. Σημειωτέον ότι αμφότερες οι χώρες αυτές έχουν λίαν ανεπτυγμένη πολεμική βιομηχανία και η κατάργηση του εμπάργκο όπλων θα έχει ευνοϊκότατες επιπτώσεις στην τουρκική άμυνα.

2Η Τουρκία τελικά δεν παρουσίασε, τουλάχιστον επισήμως, τους άτοπους ισχυρισμούς περί παροπλισμού των ελληνικών νησιών. Προφανώς για να αφήσει εντυπώσεις διαλλακτικότητας. Δεν είναι όμως καθόλου απίθανο να έθεσε το θέμα αυτό στις επαφές του παρασκηνίου, ασφαλώς δε και στη συνάντηση του Ερντογάν με τον αμερικανό ομόλογό του. Πάντως, το ότι δεν συζητήθηκε τέτοιο ζήτημα είναι γεγονός θετικό για την Ελλάδα. Η οποία, βεβαίως, είχε ισχυρά επιχειρήματα για να το καταρρίψει.

3 Στη μακρά συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν είναι βέβαιο ότι συζητήθηκαν οι προκλητικοί τουρκικοί ισχυρισμοί περί ελληνικών νησιών καθώς και το αίτημα εκσυγχρονισμού των τουρκικών F-16. Και είναι οπωσδήποτε ικανοποιητικό το ότι στην εκδοθείσα αμερικανική ανακοίνωση τονίζεται ότι συζητήθηκε η ανάγκη διατήρησης ηρεμίας και σταθερότητας στο Αιγαίο. Ο αμερικανός πρόεδρος όμως δήλωσε ότι εξετάζει θετικά το αίτημα περί των F-16 ώστε να μην πληγωθεί ο ευαίσθητος ψυχισμός του τούρκου προέδρου.

Συμπερασματικά, η Τουρκία αποκόμισε αναντίρρητα οφέλη από τα διατρέξαντα στη Διάσκεψη. Και η Ελλάδα κατέγραψε επιτυχίες με την αποφυγή συζήτησης των ύπουλων ισχυρισμών περί ελληνικών νησιών και την αναφορά για τη διατήρηση ηρεμίας και σταθερότητας στο ταραχώδες λόγω τουρκικών αυθαιρεσιών Αιγαίο. Εντούτοις, δεν πρέπει να διαφεύγει την προσοχή ότι η τουρκική πλευρά είναι συχνά ατίθαση και απείθαρχη σε άνωθεν υποδείξεις και ότι σε ουδεμία κίνηση μετριασμού της επιθετικής στάσης της προς την Ελλάδα έχει προβεί. Αρα, επιβάλλεται η συνέχιση της εγρήγορσης μα και της ικανότητας προς αναχαίτηση του τουρκικού επεκτατισμού να υπερβαίνει κατά πολύ σε ένταση και προσοχή την ικανοποίησή μας για τα προαναφερθέντα υπέρ ημών θετικά στοιχεία.

Επιπλέον όμως αυτών αξίζει να τονιστούν και ορισμένες διαπιστώσεις:

1 Η Τουρκία έχει ως στόχο την καθιέρωσή της ως ηγετικής νεοοθωμανικής χώρας, επικαλούμενη τη στρατιωτική ισχύ, τον πληθυσμιακό της όγκο και την εδαφική της έκταση.

2Απέναντι στη χώρα μας πιστεύει ότι μπορεί να επιδεικνύει αλαζονεία και έπαρση διεκδικώντας την επέκτασή της στο μισό Αιγαίο με βάση το βαρύγδουπο δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Δηλαδή απειλώντας ανοιχτά την ελληνική κυριαρχία.

3Επομένως, η τηρητέα ελληνική στάση πρέπει να στηρίζεται στο τρίπτυχο έξυπνων ειρηνικών πρωτοβουλιών, στρατιωτικής ετοιμότητας και γρήγορης ενεργητικής αντίκρουσης κάθε αυθαίρετου τουρκικού ισχυρισμού.  

Ο Δημήτρης Καραϊτίδης είναι πρέσβης επί τιμή