Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
O πλανήτης δοκιμάζεται συχνά από έντονα καιρικά φαινόμενα. Οι ακραίες θερμοκρασίες, οι έντονες βροχοπτώσεις, οι θυελλώδεις άνεμοι εμφανίζονται πολύ συχνά με ανυπολόγιστες ζημιές και οδυνηρές ανθρώπινες απώλειες. Παράγοντας οικολογικής ισορροπίας είναι αναντίρρητα τα δάση και έχουν ζωτική σημασία για το περιβάλλον. Συμβάλλουν στη ρύθμιση του κλίματος, του κύκλου του νερού, ενώ παράλληλα δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα αποτελώντας ένα από τους κύριους ρυθμιστές του κλίματος. Τα δάση, επίσης, αποτελούν τον κυρίαρχο παράγοντα διατήρησης και προστασίας της βιοποικιλότητας, συνιστούν οικονομικό πόρο και επηρεάζουν την ανθρώπινη ευημερία και την πολιτιστική κληρονομιά. Κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζουν τα φυτικά είδη που συγκροτούν τα δάση, τα οποία δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση από τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής λόγω της αδυναμίας τους για εύκολη προσαρμογή.
Η επίδραση αυτή μπορεί να διερευνηθεί είτε με την παρατήρηση των σημαντικών φάσεων του ετήσιου κύκλου ζωής τους (έκπτυξη οφθαλμών και φύλλων, ανθοφορία, καρποφορία κ.λπ), είτε με τις μεταβολές των γενετικών διεργασιών και των γονιδίων τους. Κάθε δασικό φυτικό είδος, είτε σε επίπεδο πληθυσμού είτε σε επίπεδο ατόμου, έχει ένα πλήθος γονιδίων, σε συγκεκριμένο αριθμό και συγκεκριμένη δομή, των οποίων η συστηματική καταγραφή δίνει σημαντικές πληροφορίες για τους μηχανισμούς αντίδρασης στην κλιματική αλλαγή. Το σύνολο αυτών των γονιδίων επιτρέπει σε έναν φυτικό οργανισμό και έναν πληθυσμό του δασικού οικοσυστήματος να επιβιώνει, να προσαρμόζεται και να αναπαράγεται στο διηνεκές.
Προς αυτή την κατεύθυνση είναι προσανατολισμένο το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE+ LIFEGENMON, κατά εφαρμογή της θεωρίας της Γενετικής Παρακολούθησης, η οποία αναπτύχθηκε και από το Εργαστήριο της Δασικής Γενετικής του ΑΠΘ πριν από περίπου δέκα χρόνια και συμμετέχουν, εκτός αυτού, άλλοι πέντε εταίροι από τη Γερμανία, την Ελλάδα και τη Σλοβενία με τις Δασικές Υπηρεσίες τους. Η υπό έρευνα περιοχή ξεκινάει από τις Βαυαρικές Αλπεις και εκτείνεται μέχρι το όρος Ολυμπος, καλύπτοντας όλες τις ενδιάμεσες χώρες. Τα κύρια δασοπονικά είδη του έργου τα οποία αξιολογούνται είναι η δασική οξιά και η ελάτη. Το πρόγραμμα έχει συντάξει έναν οδηγό χρήσης και εφαρμογής στη διαχείριση των δασών, ώστε η γενετική παρακολούθηση να περάσει από τη θεωρία στην πράξη σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.
Η σημαντικότητα των ελληνικών δασών για την προστασία των γενετικών πόρων και την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής είναι μοναδική διότι το περιβάλλον που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας εκτιμάται ότι θα υπάρχει στο τέλος του αιώνα στη Μεσευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη τα συλλεχθέντα δεδομένα και αξιολογώντας σε γενετικό επίπεδο τις μεταβολές, το έργο LIFEGENMON συμβάλλει στην παγκόσμια προσπάθεια προστασίας και διατήρησης των δασών συμβάλλοντας στη διατήρηση και την αειφορική διαχείρισή τους.
Ο Νικήτας Φραγκισκάκης είναι δρ δασολόγος, ο Φώτης Κιουρτσής είναι δασολόγος-δασοπόνος
