Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι πλέον εδώ, ενωμένο δυνατό. Ταυτόχρονα όμως το ΠΑΣΟΚ είναι παντού. Βρίσκεται στην κυβέρνηση, στο ΚΙΝΑΛ, στον ΣΥΡΙΖΑ, στον χώρο των ανένταχτων, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι υπήρξε, έως πρόσφατα, εκτός από κομματικός σχηματισμός και ένας «εκπαιδευτικός» μηχανισμός, ο οποίος εκπαίδευε και ετοίμαζε πολιτικά και κυβερνητικά στελέχη. Το παράδοξο είναι βέβαια ότι παρόλη την πληθώρα στελεχών και προσώπων με καταγωγική μήτρα το ΠΑΣΟΚ, το ίδιο, με την όποια εκδοχή, αδυνατεί, μάλλον οριστικά, να υπάρξει και να αναπαραχθεί ως κόμμα με προοπτική εξουσίας.
Αυτό οφείλεται σε πολλούς και διάφορους λόγους. Από τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης και την αδυναμία κατανόησης, από το ίδιο αλλά και από την κοινωνία, της υποχρεωτικότητας των μνημονιακών πολιτικών μέχρι την «προδοσία» πολλών στελεχών του που το εγκατέλειψαν όταν άρχισε να φυλλορροεί. Οι κυριότεροι λόγοι όμως της οριακά υπαρξιακής σημερινής του κατάστασης είναι δύο. Ο ένας είναι η πλήρης διάρρηξη της σχέσης εκπροσώπησης που είχε με τα λαϊκά και μικροαστικά στρώματα, νέα και παλιά, των πόλεων και της υπαίθρου. Η σχέση αυτή διακόπηκε βίαια από την εισβολή του ΣΥΡΙΖΑ στο κενό πολιτικής εκπροσώπησης που δημιούργησε η κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον γνωστό δημαγωγικό του τρόπο ιδιοποιήθηκε την εκπροσώπηση των λαϊκών στρωμάτων και έκτοτε, παρά την οικτρή διάψευση όλων των επαγγελιών του, τη διατηρεί και μάλιστα, όπως έδειξαν και τα αποτελέσματα των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, με χαρακτηριστικά μονιμότητας πλέον. Και η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι άσκηση πολιτικής επί χάρτου αλλά απαιτεί την ύπαρξη συγκεκριμένων κοινωνικών δυνάμεων. Ο άλλος λόγος είναι η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ / ΚΙΝΑΛ να ενσωματώσει και να εκφράσει, πολιτικά και ιδεολογικά, τα σύγχρονα μεταϋλιστικά αιτήματα της κοινωνίας και τις διάφορες κατηγορίες των πολιτών που δραστηριοποιούνται γύρω από αυτά. Τα οικολογικά προβλήματα, τα ζητήματα δικαιωμάτων και ταυτοτήτων διαφόρων κοινωνικών ομάδων, η κριτική πολιτισμικών στερεοτύπων και συμπεριφορών, η αντίσταση στο μοντέλο της ξενοφοβικής κλειστής κοινωνίας και ο αγώνας για μια ανοικτή φιλελεύθερη κοινωνία, είναι μερικά από τα νέα πολιτικά και ιδεολογικά πεδία.
Το ΠΑΣΟΚ / ΚΙΝΑΛ είναι πλέον ένα κόμμα μετέωρο χωρίς αναφορές και ριζώματα, ούτε στα λαϊκά στρώματα ούτε στις κοινωνικές κατηγορίες των νέων αιτημάτων. Φαντάζει περισσότερο σαν ένας μηχανισμός διαχείρισης του ένδοξου παρελθόντος και των συμβόλων του και επιπλέον ως μια κλειστή ομάδα παραγόντων που ενδιαφέρονται μόνο για την πολιτική τους επιβίωση. Στις τελευταίες εκλογές, στις οποίες έλαβε το ποσοστό του 8%, η αδυναμία του ήταν έκδηλη. Δεν πρότεινε μια σαφή στρατηγική για τη διακυβέρνηση της χώρας και ακόμα, από ένα σημείο και μετά, υιοθέτησε και εξέπεμψε έναν αρχαϊκό αντιδεξιό και αντινεοφιλελεύθερο λόγο, τη στιγμή που και ο ΣΥΡΙΖΑ εξέφερε τα ίδια αλλά από μια πιο ισχυρή και γι' αυτό πιο πειστική θέση.
Το μέλλον, λοιπόν, δεν φαίνεται να διαρκεί πολύ για το ΠΑΣΟΚ / ΚΙΝΑΛ. Ο ζωτικός του χώρος θα συμπιεστεί αφόρητα τόσο από την κεντροδεξιά Νέα Δημοκρατία όσο και από τον ΣΥΡΙΖΑ και την εξαγγελθείσα σοσιαλδημοκρατικοποίησή του. Και προσώρας, δεν φαίνεται να υπάρχουν εκείνες οι πολιτικές και ιδεολογικές / θεωρητικές δυνατότητες αντίστασης.
Ο Κώστας Καρακώτιας είναι νομικός, κριτικός βιβλίου
