Το 2018 έκλεισε με κυρίαρχο θέμα τις συντάξεις και την αποτροπή, τελικά, των μειώσεων που είχαν ψηφιστεί το 2017 και 2018. Με τη νέα διάταξη που ψηφίστηκε στη Βουλή τον Δεκέμβριο, στον νόμο 4583, οι παλιοί συνταξιούχοι είδαν τις συντάξεις τους να καταβάλλονται χωρίς περικοπές για τον Ιανουάριο του 2019.

Μια θετική οπωσδήποτε εξέλιξη, που δεν είναι από μόνη της αρκετή για να πούμε ότι κλείσαμε με το Ασφαλιστικό.

Μέχρι τις εκλογές βέβαια δεν αναμένεται να υπάρξουν σοβαρές αλλαγές, αφού η περίοδος δεν προσφέρεται για μια ουσιαστική αντιμετώπιση πολλών και κρίσιμων προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί.

Ειδικότερα, το μεγάλο θέμα των αναδρομικών, οι αγωγές που ξεκίνησαν ήδη να γίνονται από τους νέους συνταξιούχους και αφορούν τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, οι δυσκολίες που παρατηρούνται στην είσπραξη των εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών μετά τη σύνδεσή τους με τα εισοδήματα, αποτελούν βασικά ζητήματα για την πορεία του ασφαλιστικού συστήματος.

Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερα δυσμενές για την οικονομία, όπου το εισόδημα των εργαζομένων εξακολουθεί να μειώνεται, η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα, η μετανάστευση κυρίως νέων συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας αποκτά πλέον δραματικές διαστάσεις.

Ολα αυτά συνθέτουν ένα ιδιαίτερα δύσκολο τοπίο στο οποίο θα βρεθεί η επόμενη κυβέρνηση, όποτε και όποια προκύψει από τις επικείμενες εκλογές.

Ανάμεσα στα άλλα λοιπόν σοβαρά προβλήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση και τα οποία ως είθισται δεν αναδεικνύονται σε μια προεκλογική περίοδο, θα είναι και το Ασφαλιστικό.

Είναι βέβαιο ότι καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να δώσει αναδρομικά συντάξεων που σύμφωνα με τους πλέον μετριοπαθείς υπολογισμούς ξεπερνούν τα 9 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή όμως δεν μπορεί να αγνοήσει τις αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων και πρέπει να βρεθεί μια έστω συμβιβαστική λύση, ενταγμένη πάντοτε στα όποια οικονομικά και δημοσιονομικά περιθώρια υπάρχουν.

Είναι βέβαιο από την άλλη πλευρά ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί αυτό το χάσμα που δημιουργήθηκε μεταξύ νέων και παλιών συνταξιούχων σε βάρος των νέων με διαφορές στις συντάξεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν το 30%.

Επίσης, μεγάλο είναι το πρόβλημα για την οικονομία συνολικά το οποίο δημιουργείται από το υψηλότατο επίπεδο των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και την ευθεία σύνδεσή τους για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες με τα εισοδήματα.

Με όλα αυτά το συμπέρασμα είναι ότι το Ασφαλιστικό παραμένει ανοικτό και η αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων θα αποτελέσει μια δύσκολη υπόθεση για την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές.

Οι λύσεις που θα επιλεγούν θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό και από το συνολικό σχέδιο για μια αλλαγή πορείας της χώρας με στόχο την ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τις επενδύσεις, τη βελτίωση των εισοδημάτων.

Παράλληλα σε έναν επίσης μεγάλο βαθμό οι επιλογές θα καθοριστούν από τα χαρακτηριστικά που θέλουμε να έχει το ασφαλιστικό μας σύστημα.

Μετά τις νέες νομοθετικές παρεμβάσεις η πορεία του ασφαλιστικού μας συστήματος βρίσκεται σε μια κατεύθυνση με βασικό χαρακτηριστικό την ενίσχυση του προνοιακού χαρακτήρα. Σε βάρος της ανταποδοτικότητας και του κινήτρου για ασφάλιση.

Από την άλλη πλευρά, η βασική θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης οδηγεί στην άλλη άκρη του εκκρεμούς που είναι η κεφαλαιοποίηση.

Τούτων δοθέντων η λύση δεν μπορεί να βρεθεί χωρίς ειλικρινή διάλογο και μια ευρύτερη όσο το δυνατόν πολιτική συμφωνία για την επόμενη ημέρα.

Η πρακτική του ράβε – ξήλωνε δεν θα μπορέσει ποτέ να δώσει βιώσιμες λύσεις σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όπως είναι το Ασφαλιστικό.

Ο Γιώργος Κουτρουμάνης είναι πρώην υπουργός Εργασίας