Η δημοκρατία σε κίνδυνο

Ο Λούθηρος και η Μεταρρύθμιση

Επιμέλεια Σταύρος Ζουμπουλάκης,

Αρτος Ζωής, 2018, σελ. 430

Τιμή: 20 ευρώ

Το 2017 συμπληρώθηκαν πέντε αιώνες από τότε που ο Λούθηρος θυροκόλλησε τις 95 θέσεις του. Αυτές από τη μια πλευρά άλλαξαν τον τότε χριστιανικό κόσμο και από την άλλη επιβεβαίωσαν πως η πορεία προς τη νεωτερικότητα που ήδη είχε αρχίσει με την Αναγέννηση ήταν χωρίς επιστροφή. Εδώ περιέχονται οι εισηγήσεις, τα πορίσματα και η συζήτηση που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της όγδοης συνάντησης του Αρτος Ζωής. Μια πλούσια συζήτηση μεταξύ πολύ σημαντικών ελλήνων φιλοσόφων για τις τομές που έφεραν ο Λούθηρος και η Μεταρρύθμιση σ’ όλη και όχι μόνο στην προτεσταντική Ευρώπη. Τομές που ακόμη και σήμερα ισχύουν, όσο και να αμφισβητείται το πλαίσιο εντός των οποίων αυτές γεννήθηκαν.

Steven Levitsky, Daniel Ziblatt

Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες

Μτφ. Ανδρέας Παππάς

Μεταίχμιο, 2018, σελ. 424

Τιμή: 19,90 ευρώ

Στα θεμέλια των φιλελεύθερων δημοκρατιών έχουν τοποθετηθεί βόμβες αυταρχισμού. Οι δύο συγγραφείς στηριγμένοι κυρίως, αλλά όχι μόνο, στα λόγια και στα έργα του σημερινού αμερικανού προέδρου Τραμπ υποστηρίζουν ότι πλέον οι δημοκρατίες δεν ανατρέπονται με περισσότερο ή λιγότερο φανερά στρατιωτικά πραξικοπήματα. Υποσκάπτονται και όταν διάφοροι πολιτικοί εκμεταλλεύονται τα πραγματικά κοινωνικά ζητήματα (ανισότητες, ρατσισμός, φτώχεια τρομοκρατία, μετανάστευση) για να αντιμετωπίζουν τους αντιπάλους τους ως εχθρούς, να στοχοποιούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, να περιφρονούν και να ακυρώνουν τους θεσμούς, να ανέχονται πράξεις βίας κ.λπ. Οσοι αντιτίθενται σ’ αυτές τις εξελίξεις, ακόμη και αν έχουν επιμέρους διαφορετικές απόψεις, οφείλουν να συσπειρωθούν προς υπεράσπιση των δημοκρατιών, καταλήγουν.

Keith Lowe

Ο φόβος και η ελευθερία

Μτφ. Δημήτρης Σταυρόπουλος, Ψυχογιός, 2018, σελ. 648

Τιμή: 22,20 ευρώ

Ο βρετανός ιστορικός Κιθ Λόου χρησιμοποιεί το «δίδυμο» ελευθερίας και φόβου όχι αντιπαραθετικά αλλά σαν μια σύνθεση, έτσι όπως αυτή προέκυψε μετά την οριστική ήττα του ναζισμού. Καταδεικνύει τις τεράστιες αλλαγές που προέκυψαν σε ολόκληρο τον κόσμο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρωταγωνιστές αυτού του βιβλίου είναι οι μύθοι, οι θρύλοι, οι ήρωες, τα τέρατα, οι μάρτυρες και οι ουτοπίες που γέννησε αυτός ο Πόλεμος. Ολα αυτά που «έφτιαξαν» τον μεταπολεμικό διπολικό κόσμο, αλλά και όλα αυτά τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν στο σώμα ενός πολύ διαφορετικού σημερινού κόσμου, του κόσμου της παγκοσμιοποίησης. Ενα ανάγνωσμα τόσο πλούσιο σε ιδέες όσο και απολαυστικό.

Γιάννης Παπαδόπουλος

Οι δημοκρατίες σε κρίση;

Μτφ. Ελένη Κοτσυφού, Επίκεντρο, 2018, σελ. 344

Τιμή: 18 ευρώ

Στο βιβλίο αναδεικνύονται τέσσερις βασικές προκλήσεις που οδηγούν στην υποβάθμιση της δημοκρατικής ποιότητας των θεσμών: η περιθωριοποίηση των κοινοβουλευτικών θεσμών, η «τεχνοκρατικοποίηση» των πολιτικών αποφάσεων, η έλευση της δημοκρατίας της συνηγορίας και το διαζύγιο μεταξύ της «πολιτικής» και της σφαίρας χάραξης της δημόσιας πολιτικής. Προκλήσεις που οδηγούν στην απομάκρυνση των δημόσιων πολιτικών από τα κέντρα αποφάσεων των αντιπροσωπευτικών δημοκρατικών συστημάτων. Οι απαντήσεις που δίνονται σ’ αυτές τις προκλήσεις δεν είναι μονοσήμαντες ούτε πολύ περισσότερο τελικές. Είναι όμως ιδιαίτερα πολύτιμες σε μια περίοδο κυριαρχίας εκείνων των ιδεών που θεωρούν τα κόμματα και την πολιτική περιττά, αν όχι και επιζήμια πράγματα.

Θάνος Μ. Βερέμης, Γιάννης Σ. Κολιόπουλος, Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, 1821.

Η δημιουργία ενός έθνους – κράτους

Μεταίχμιο, σελ. 432,

Τιμή: 18,80 ευρώ

Τρεις ιδιαιτέρως σημαντικοί έλληνες ιστορικοί, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, συγγράφουν ένα βιβλίο εθνικής αυτογνωσίας. Ξεκινούν από τη ζωή των Ελλήνων στην οθωμανική κοινωνία, τις συγκρούσεις, τις συμμαχίες και τον ρόλο των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, περνούν στις πολιτικές και τις πολεμικές επιχειρήσεις από το 1821 έως το 1827, για να φτάσουν στην περιγραφή του εθνικού οράματος. Δεν αγιοποιούν αλλά και δεν δαιμονοποιούν ανθρώπους και καταστάσεις. Με ψυχραιμία και νηφαλιότητα όπως απαιτεί η επιστήμη τους, καταγράφουν το μεγαλείο και τις αντιφάσεις της κατακερματισμένης κοινωνίας των επαναστατημένων, σε μια περίοδο που οι Ελληνες έγιναν έθνος και απέκτησαν κράτος συγκροτώντας την επίσημη εξουσία τους.

Κώστας Ανδρουλιδάκης

Καντιανή ηθική, Θεμελιώδη ζητήματα και προοπτικές

Σμίλη, σελ. 232

Τιμή: 16 ευρώ

Ο Καντ είναι πάντα επίκαιρος. Ο βαθύς γνώστης της γερμανικής φιλοσοφίας και μεταφραστής πολλών έργων του Καντ, αλλά και άλλων γερμανών φιλοσόφων, Κώστας Ανδρουλιδάκης, μας προσφέρει εδώ μια ιδιαιτέρως διεισδυτική ερμηνεία της καντιανής ηθικής φιλοσοφίας. Δείχνει πως η ηθική στον Καντ δικαιολογείται από πρακτικούς λόγους και όχι από θεολογικές διδασκαλίες για την ύπαρξη της Αγίας Τριάδας, για την ενσάρκωση του Θεού ή για την ύπαρξη του σώματος στη μεταθανάτια ζωή. Ο μεγάλος γερμανός φιλόσοφος συνδέει την ηθική συμπεριφορά με τον Λόγο και όχι με την πίστη. Η καντιανή ηθική θεμελιώνεται στη βάση της ελευθερίας του ανθρώπου, ο οποίος όμως δεσμεύεται από τον Λόγο με απόλυτους νόμους.

Γιώργος Πεφάνης

Θεατρικά Bestiaria

Εκδ. Παπαζήση, σελ. 564

Τιμή: 29,68 ευρώ

Πραγματικά πρωτότυπη προσέγγιση για τον νέο θεατρικό λόγο, εκδοχές του οποίου δεν συναντάμε βέβαια τόσο συχνά στην ελληνική σκηνή. Πρόκειται για έναν διάλογο μεταξύ της θεωρίας του θεάτρου και της performance, της φιλοσοφίας και του νεότερου διεπιστημονικού πεδίου των animal studies, θέτοντας ως επιμέρους πεδία μελέτης τις σκηνές εμφάνισης των ζώων κυρίως στο θέατρο, αλλά αρκετά συχνά και στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στις εικαστικές τέχνες, τις κοινωνικές σκηνές του λαϊκού πολιτισμού και των αστικών θεαμάτων. Εκτός άλλων, αναλύονται θεατρικά κείμενα της ελληνικής δραματουργίας με ζωολογικές σκηνές: η «Κωμωδία των ψευτογιατρών» του Σαβόγια Ρούσμελη, «Ο δρόμος περνά από μέσα» και «Ο γορίλας και η ορτανσία» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, «Προς Ελευσίνα» του Παύλου Μάτεσι, «Bella Benezia» του Γιώργου Διαλεγμένου και «Λιοντάρια» των Βασίλη Μαυρογεωργίου και Κώστα Γάκη.

John Locke

Δεύτερη Πραγματεία περί Κυβερνήσεως

Εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 308

Τιμή: 20 ευρώ

Η Δεύτερη Πραγματεία του Λοκ είναι ένα πολύτιμο πνευματικό εργαλείο για όσους «αγαπούν ακόμη τις δημοκρατίες». Από τη στιγμή που γράφηκε μέχρι σήμερα στην ημερήσια διάταξη τέθηκαν οι έννοιες του πολίτη και του συνταγματικού κράτους. Εδώ εκτός από το δικαίωμα της αντίστασης στην αυθαίρετη εξουσία διατυπώθηκαν και οι πρώτες σοβαρές νύξεις για την ανάγκη ύπαρξης και λειτουργίας ενός κράτους πρόνοιας. Στον Λοκ ο τόνος φεύγει από τα φυσικά δικαιώματα για να έλθει στο φυσικό δίκαιο και από εκεί στα ατομικά και ανθρώπινα δικαιώματα. Περιττό να προστεθεί πως τόσο η μετάφραση όσο και η εισαγωγή και τα σχόλια του ομότιμου καθηγητή Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη αποτελούν πολύτιμη συνεισφορά στη συνολικότερη γνώση του έργου του Λοκ.

Robert Gerwarth

Οι ηττημένοι – Γιατί δεν τελείωσε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, 1917 – 1923

Μτφ. Ελένη Αστερίου, Αλεξάνδρεια, σελ. 412

Τιμή: 31,80 ευρώ

Το βιβλίο ξεκινά με την φράση του Ερνστ Γιούνγκερ «Αυτός ο πόλεμος δεν ήταν το τέλος, αλλά η αρχή της βίας». Αυτή τη βία παρακολουθεί και ερμηνεύει με καθηλωτικό τρόπο ο συγγραφέας καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο University College του Δουβλίνου. Αυτός υποστηρίζει ότι ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν τελείωσε τον Νοέμβριο του 1918. Νέες συγκρούσεις γεννήθηκαν μετά τον Μεγάλο Πόλεμο, αυτοκρατορίες κατέρρευσαν, ενώ πλέον τα θύματα δεν ήταν μόνο στρατιώτες των εθνικών κρατών, αλλά και άμαχοι πολίτες καθώς και οι μειονότητες μέσα στα ηττημένα – κυρίως αλλά όχι μόνο – κράτη. Η Οκτωβριανή Επανάσταση είναι το κομβικό γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη της μετάβασης σε μια περίοδο που αποδείχθηκε καταστροφική για το μέλλον της Ευρώπης.

Πέτρος Γ. Θέμελης

Ανασκαφή

Εκδ. Παπαζήση, σελ. 134

Τιμή: 9,54 ευρώ

«Προχώρησα στη συγγραφή ενός σύντομου, εύληπτου εγχειριδίου ανασκαφικής τεχνικής για να υπογραμμίσω την ανάγκη επικράτησης και στη χώρα μας ενός ενιαίου συστήματος τεκμηρίωσης των ανασκαφικών δεδομένων, ενός ομοιόμορφου τρόπου τήρησης ημερολογιακών σημειώσεων από όλους τους ανασκαφείς στην Ελλάδα, εύκολου στη χρήση, αποτελεσματικού και δεκτικού μηχανογράφησης». Σε πρώτο πρόσωπο ένας από τους έλληνες αρχαιολόγους με ανοιχτούς ορίζοντες, ο άνθρωπος που έφερε στο φως την πολιτεία της αρχαίας Μεσσήνης.

Michael Foessël

Ο καιρός της παρηγοριάς

Μτφ. Μαριάννα Μαντά, Πόλις, 2018, σελ. 382

Τιμή: 18 ευρώ

Η φιλοσοφία εγκατέλειψε εδώ και πολύ καιρό το θέμα της παρηγοριάς και την παρέδωσε στη θεολογία και τη ψυχολογία. Από τον Πλάτωνα και τους στωικούς που την ανήγαγαν σε ξεχωριστό κλάδο της φιλοσοφίας έως τη φιλοσοφία του Διαφωτισμού και την κλασική γερμανική σχολή, σήμερα έχουμε περάσει – λόγω και της επικράτησης της ιδέας της προτεραιότητας της οικονομίας – στην απόρριψη ακόμη και της πιο απλής έκφρασης συμπόνιας για τον άλλο. Και όμως, η παρηγοριά της φιλοσοφίας είναι ο μοναδικός τρόπος να ανακαλύψουμε ό,τι έχουμε χάσει και να συμφιλιωθούμε με τις στερήσεις και τις απογοητεύσεις της ζωής μας. Ενα συναρπαστικό βιβλίο που την ανάγνωσή του δεν δυσκολεύει η τριβή του με πολύ δύσκολα φιλοσοφικά ερωτήματα.

Gregory Claeys

Μαρξ και μαρξισμός

Μτφ. Γιώργος Μαραγκός, Μεταίχμιο, 2018, σελ. 600

Τιμή: 22,20 ευρώ

Εδώ ανατέμνεται τόσο το έργο του Μαρξ όσο και οι μαρξισμοί που αυτό γέννησε. Ο συγγραφέας εξετάζει και τις δύο πλευρές του Μαρξ: τόσο την ουτοπικο-προφητική όσο και αυτήν του διεισδυτικού κριτικού μελετητή του καπιταλισμού. Υποστηρίζει με πάθος ότι καμία από τις ουτοπικές ιδιότητες του οράματος του Μαρξ δεν είναι σε θέση να μας οδηγήσει στην αμφισβήτηση του επιστημονικού του εγχειρήματος, αλλά και του ιδίου του οράματος. Τεράστιο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και το δεύτερο μέρος στο οποίο αναλύονται οι «μαρξισμοί» που γεννήθηκαν μετά τον θάνατο του Μαρξ. Καταλήγει υποστηρίζοντας ότι το μαρξικό έργο μπορεί να είναι πολύτιμο και στον 21ο αιώνα. Το εξώφυλλο πάντως δεν συνάδει με την αισθητική και το περιεχόμενο του βιβλίου.

Lawrence M. Krauss

Η πιο μεγαλειώδης ιστορία

που ειπώθηκε ποτέ

Μτφ. Νίκος Αποτολόπουλος, εκδ. Τραυλός,

σελ. 416

Τιμή: 18 ευρώ

Ο κορυφαίος θεωρητικός φυσικός διερευνά τις αλλαγές των τελευταίων 100 χρόνων στον τρόπο με τον οποίον κατανοούμε τη φύση στις μικρότερες κλίμακές της. Ο Κράους συνδέει τον γνωστό μας κόσμο με τις πιο αθέατες όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει. Από τον Γαλιλαίο μέχρι το μποζόνιο Higgs και τα πιο αδιανόητα κοσμικά σωματίδια του CERN: ένα ταξίδι στην καρδιά των μυστηρίων που κρύβονται στη μεθόριο των γνώσεών μας για τον χώρο και τον χρόνο.

Chris Wickham

Η Ευρώπη του Μεσαίωνα

Μτφ. Χρήστος Γεμελιάρης, Αλεξάνδρεια, 2018, σελ. 421

Τιμή: 31,80 ευρώ

Σ’ αυτό το απολαυστικό βιβλίο η χιλιετία που διήρκεσε ο Μεσαίωνας, από το 500 έως το 1500, παρουσιάζεται σαν μια ιστορία γεμάτη με γεγονότα που οδηγούσαν σε μεγάλες αλλαγές. Καθ’ όλη τη διάρκεια των Μέσων Χρόνων δύο βασικά ζητήματα απασχόλησαν την ανθρωπότητα: η οργάνωση του δικαίου και η οργάνωση του πολέμου. Σημαντική μεταβλητή πάνω στην οποία στηρίχθηκαν τα δύο παραπάνω ζητήματα ήταν οι εξελίξεις στον κόσμο της αγροτικής τάξης. Ο συγγραφέας ξεκινά από τη διάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, περνά από τη φεουδαρχική Δυτική Ευρώπη, το Βυζάντιο, τα χρόνια του ολέθρου του Μεγάλου Θανάτου και μας αφήνει στο κατώφλι της Αναγέννησης. Ενα πολύ σημαντικό ανάγνωσμα για όσους ενδιαφέρονται να γνωρίσουν πώς φτάσαμε στον νεότερο κόσμο.

Θανάσης Γιαλκέτσης

Η ουτοπία στην εξουσία –

Η διάψευση της επαναστατικής επαγγελίας

Εκδ. Διαλέγεσθαι, σελ. 216

Τιμή: 12 ευρώ

Εκατόν ένα χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 των μεγάλων ελπίδων για έναν κόσμο ισότητας και ελευθερίας, ο Θανάσης Γιαλκέτσης μάς ξεναγεί στην προϊστορία, στην ιστορία και στη μεταϊστορία της. Μια διαδρομή από τον κόσμο της ουτοπίας στον κόσμο της εξουσίας που ήθελε να είναι ελπίδα και έγινε τρόμος και θάνατος. Παρά την κριτική του στον φανατισμό αλλά και τον οπορτουνισμό του Λένιν και των συντρόφων του, ο συγγραφέας υποστηρίζει πως ακόμη και μετά την επικράτηση του Στάλιν, όλοι όσοι ήθελαν την ανατροπή του καπιταλισμού έβρισκαν ακόμη στον σοβιετικό κομμουνισμό ένα μήνυμα ελπίδας. Διαψεύστηκαν οικτρά, γιατί η ακύρωση της δημοκρατίας – για την οποία άσκησαν κριτική οι Λούξεμπουργκ, Πλεχάνοφ, Μάρτοφ και Κάουτσκι – είχε υποσκάψει από την αρχή την Επανάσταση.

Κώστας Μποτόπουλος

Αντιλαϊκισμός

Εκδ. Παπαζήση, σελ. 326

Τιμή: 15,90 ευρώ

Πώς μπορεί να εξειδικευτεί ο όρος «μετανεωτερικός λαϊκισμός», σύμφωνα με την εύστοχη ανάλυση του συγγραφέα; Δίπλα στα κλασικά χαρακτηριστικά της δήθεν αδιαμεσολάβητης εκπροσώπησης, ο «λαϊκισμός του 21ου αιώνα», δεξιός ή αριστερός, προσέθεσε την ανοιχτή αμφισβήτηση της λογικής και της επιστήμης, την απώθηση της παγκοσμιοποίησης στο όνομα της επιστροφής στα κράτη-έθνη, την υποχώρηση του κράτους δικαίου και το συνειδητό παραμερισμό της διάκρισης Δεξιά – Αριστερά. Με επίκεντρο την εκλογή Τραμπ και το Brexit, το σημαντικό βιβλίο εξετάζει εκφάνσεις του σύγχρονου λαϊκισμού, δίνει έμφαση στην ελληνική περίπτωση και καταλήγει ότι το διεθνές αυτό στοίχημα έχει επίκεντρο την Ευρώπη.

Eric Weiner

Η γεωγραφία της μεγαλοφυΐας

Μτφ. Νέστορας Χούνος, εκδ. Τραυλός, σελ. 512

Tιμή: 19,90 ευρώ

Και μετά τη «Γεωγραφία της ευτυχίας» η «Γεωγραφία της μεγαλοφυΐας». Με άλλα λόγια, εάν ο Ντα Βίντσι γεννιόταν στην Καλκούτα, θα γινόταν αυτό που όλοι γνωρίζουμε; Ο ανταποκριτής του δημόσιου αμερικανικού ραδιοφωνικού δικτύου NPR αναζητεί το μυστικό της μεγαλοφυΐας «ταξιδεύοντας» μέσω της αφήγησης από την αρχαία Αθήνα (στα βήματα του Πλάτωνα, του Σωκράτη και του Αριστοτέλη), τη Χανγκζού στην Κίνα (που κατά τη διάρκεια της δυναστείας Σονγκ, 960-1279 μ.Χ., ήταν η πιο καινοτόμος πόλη στον κόσμο), τη Φλωρεντία του 15ου αιώνα, το Εδιμβούργο του 18ου, την Καλκούτα του 19ου και τη Βιέννη του 20ού, για να καταλήξει στο σημερινό Πάλο Αλτο, τη Σίλικον Βάλεϊ της Καλιφόρνιας.

Επιλέγει ο Στέφανος Καβαλλιεράκης

Timothy Snyder

Ο Δρόμος προς την ανελευθερία

Μτφ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Παπαδόπουλος, σελ. 448

Τιμή: 20,99 ευρώ

Ο ιστορικός αλλά και μαχητικός φιλελεύθερος διανοούμενος Τίμοθι Σνάιντερ επιχειρεί μια σύγκλιση Ιστορίας και πολιτικής με έναν πρωτότυπο και ρηξικέλευθο τρόπο. Στο νέο του βιβλίο τοποθετεί από τη μια μεριά τις πολιτικές του αναπόφευκτου που τις εκφράζουν οι χώρες της Δύσης που θεωρούν ότι ο κόσμος του μέλλοντος είναι ήδη γνωστός στο παρόν και η μάχη για την πρόοδο έχει κερδηθεί. Από την άλλη βρίσκονται οι πολιτικές της αιωνιότητας που εκφράζει κυρίως σήμερα ο Πούτιν και το καθεστώς στη Ρωσία που δεν πιστεύουν στη γραμμικότητας της εξέλιξης, αλλά υποστηρίζουν ότι η Ιστορία κάνει κύκλους, στο κέντρο των οποίων βρίσκεται πάντα το «θυματοποιημένο» έθνος που βρίσκεται μονίμως κάτω από τις ίδιες απειλές που έρχονται πάντα από το παρελθόν.

Richard Evans

Η επιδίωξη της ισχύος

Μτφ. Ελένη Αστερίου, εκδ. Αλεξάνδρεια,

σελ. 968

Τιμή: 47,70 ευρώ

 Ο Richard Evans μετά την εμβληματική τριλογία για το Γ’ Ράιχ κάνει μια τολμηρή χρονική μετακίνηση και παραδίδει μια εξαντλητική ιστορία του ευρωπαϊκού 19ου αιώνα, του «χρυσού» αιώνα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ενα ογκώδες ανάγνωσμα που επαναφέρει τη μακροϊστορία στο επίκεντρο.

Jason Stanley

Πώς λειτουργεί ο φασισμός

Μτφ. Γιώργος Μπαρουξής, Μεταίχμιο,

σελ. 240

Τιμή: 15,50 ευρώ

Ο Τραμπ προφανώς και δεν ανήκει στην ίδια «συνομοταξία» που η βιβλιογραφία του φασισμού κατοχύρωσε για τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι (ακόμη και αν ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Γέιλ θα ήθελε οι διαφορές να είναι λιγότερο ξεκάθαρες). Η επισκόπηση, ωστόσο, του φασισμού ως ιδεολογίας από τις ΗΠΑ ώς την Ινδία και από τον 19ο αιώνα ώς τις ημέρες μας συμβάλλει στην κατανόηση και των σημερινών αναφορών του και, κυρίως, των «μύθων» που επικαλείται.

Λέων Ναρ

Ξανά στη Σαλονίκη – Η μετέωρη επιστροφή των Ελλήνων Εβραίων στον γενέθλιο τόπο (1945 – 1946)

Εκδ. Πόλις, σελ. 173

Τιμή: 14 ευρώ

Ο Λέων Ναρ προσθέτει στην ιστοριογραφία μία από τις πλέον άγνωστες πτυχές του εβραϊκού Ελληνισμού: την επιστροφή μετά τη μεγάλη καταστροφή. Στο βιβλίο του περιγράφει την επώδυνη ανασυγκρότηση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (1945 – 1946) και καταγράφει τα εμπόδια  που συναντούσε η επανένταξη των Εβραίων στη συλλογικότητα της πόλης.

Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης είναι δρ. Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών, διευθυντής του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών

Επιλέγει η Βασιλική Σουλαδάκη

Μαρκ Λίλα

Κάποτε Φιλελεύθερος

και Πάλι Φιλελεύθερος

Μτφ. Ελένη Κοτσυφού Εκδ. Επίκεντρο, σελ. 176

Τιμή: 9 ευρώ

Δεν πρόκειται για ακαδημαϊκή μελέτη. Ο Λίλα γράφει ως ένας απογοητευμένος Αμερικανός Φιλελεύθερος και θεωρεί ότι η πολιτική των ταυτοτήτων – «ο ρεϊγκανισμός της Αριστεράς» όπως την αποκαλεί – μεταμόρφωσε τους Δημοκρατικούς από ένα κόμμα των εργαζομένων, σε μεγάλο βαθμό σε συνασπισμό μορφωμένων ελίτ, μειοψηφιών και δικαιωματιστών. Το «Κάποτε Φιλελεύθερος» είναι μια παθιασμένη έκκληση στους Φιλελευθέρους να στραφούν από τη διχαστική πολιτική των ταυτοτήτων στην προσπάθεια να αναπτύξουν ένα κοινό όραμα για το μέλλον, ικανό να πείσει όλο και περισσότερους πολίτες ότι μοιράζονται ένα κοινό πεπρωμένο.

Κωνσταντίνος Φίλης

Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν

Εκδ. Παπαδόπουλος, σελ. 112

Τιμή: 10,99 ευρώ

Σύντομο αλλά περιεκτικότατο βιβλίο. Σημείο αναφοράς του είναι ο τούρκος πρόεδρος και η πορεία του από την ανάδυση στην εξουσία μέχρι σήμερα. Ενας πολιτικός δηλαδή που ξεκίνησε ως μεταρρυθμιστής, αποτελούσε το τέλειο πρότυπο για τους Ευρωπαίους ενός μετριοπαθούς ισλαμιστή ηγέτη και τελικά μεταλλάχθηκε σε έναν δεσποτικό πολιτικό που συμμάχησε με τους εθνικιστές και έπαψε προ πολλού να είναι τόσο μεταρρυθμιστής όσο και μετριοπαθής.

Αντριέν Καντιάρ

Κατανοώντας το Ισλάμ

Ή μάλλον γιατί δεν το καταλαβαίνουμε καθόλου

Εκδ. Πόλις, μτφ. Κ. Λαμπρινού, επιστημονική θεώρηση Γιάννης Μπαλαμπανίδης, σελ. 121

Τιμή: 12 ευρώ

Αν και οι λέξεις, Ισλάμ, Ισλαμισμός, ριζοσπαστικοποίηση, ένταξη και ενσωμάτωση έχουν μπει πλέον στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, εντούτοις επικρατεί τεράστια σύγχυση και πολλές φορές παραπληροφόρηση ως προς το περιεχόμενο τους. Σε αυτό τo πραγματικά έξοχο βιβλίο ο Καντιάρ εξηγεί γιατί, όσον αφορά το Ισλάμ, τίποτα δεν είναι απλό. Με συνοπτικό τρόπο αλλά αποφεύγοντας τις απλουστεύσεις, δομινικανός μοναχός, Καντιάρ καταφέρνει να περιγράψει με γλαφυρότητα, την εσωτερική ποικιλομορφία του Ισλάμ.

Ιβάν Κράστεφ

Μετά την Ευρώπη

Μτφ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Παπαδόπουλος, σελ. 152

Τιμή: 10,99 ευρώ

Το τελευταίο βιβλίο του βούλγαρου πολιτικού επιστήμονα αποτελεί μια καλή αφετηρία για προβληματισμό γύρω από το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεν προδιαγράφεται τόσο αισιόδοξο όπως πριν από κάποια χρόνια, την εποχή της «ευμάρειας». Η οικονομική κρίση, το Προσφυγικό, το κύμα λαϊκισμού και εθνικισμού που διατρέχει μεγάλο μέρος της, το Brexit και ο Τραμπ που με τις πολιτικές του θέτει σε αμφισβήτηση θεμελιώδεις διατλαντικούς δεσμούς αποτελούν τις νέες απειλές του ευρωπαϊκού ιδεώδους. Μέσα στο βιβλίο του ο Κράστεφ επισημαίνει την αποτυχία των φιλελεύθερων ελίτ να εξηγήσουν τις προκλήσεις της μετανάστευσης, που άνοιξε την πόρτα στην Ακρα Δεξιά.

Νέλσον Μαντέλα

Γράμματα από τη φυλακή

Μτφ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κλειδάριθμος,

σελ. 736

Τιμή: 19,50 ευρώ

Οταν ο Νέλσον Μαντέλα συνελήφθη το 1962, σε ηλικία 44 ετών, από το καθεστώς του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, δεν είχε ιδέα ότι θα περνούσε στη φυλακή τα επόμενα 27 χρόνια της ζωής του. Κατά τις 10.052 ημέρες της φυλάκισής του έγραψε εκατοντάδες γράμματα προς τη διοίκηση των φυλακών, συναδέλφους ακτιβιστές, κυβερνητικούς αξιωματούχους, στη θαρραλέα σύζυγό του Γουίνι και στα πέντε παιδιά του.  Περίπου 250 από αυτά – τα περισσότερα αδημοσίευτα – αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές του Μαντίμπα.

Matthew R. Christ

Ο κακός πολίτης στην κλασική Αθήνα

Μτφ. Μαργαρίτα Μηλιώρη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 377

Τιμή: 16 ευρώ

Ο ιδιοτελής πολίτης, ο απρόθυμος έφεδρος, ο δειλός οπλίτης, ο πολυμήχανος φοροφυγάς. Οι τίτλοι των επιμέρους κεφαλαίων προδιαθέτουν για την «άλλη» πλευρά της κλασικής Αθήνας, στην οποία, όπως αναλύει ο διευθυντής του Τμήματος Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, δεν χωρούσε μόνο το ιδεώδες. Στη μελέτη του υποδεικνύεται με ποιον τρόπο το ατομικό συμφέρον συμβάδιζε με το πολιτειακό πρότυπο του καλού καγαθού πολίτη, αλλά και πώς η πόλη διαχειριζόταν τους πολίτες της που προέτασσαν αυτό το συμφέρον έναντι του συλλογικού. Εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Η Βασιλική Σουλαδάκη είναι διεθνολόγος

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – (ΑΥΤΟ)ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Επιλέγει ο Στέφανος Καβαλλιεράκης

Γιώργος Σεφέρης

Μέρες Η’

Εκδ. Ικαρος, σελ. 384

Τιμή: 16,60 ευρώ

Η έκδοση του προτελευταίου τόμου από τις Μέρες του Γ. Σεφέρη εκτός από τη σημασία της για την πορεία ολοκλήρωσης της ημερολογιακής καταγραφής του νομπελίστα ποιητή, καλύπτει τα γεγονότα της περιόδου 1961-63 μιας ιδιαίτερα κρίσιμης περιόδου για τις επερχόμενες εξελίξεις. Οι σαφείς, κοφτές και καλογραμμένες εγγραφές του Σεφέρη αποτελούν μια σημαντική μαρτυρία.

Γιώργος Κ. Παππάς

Ημερολόγιον Πολέμου –

Κατοχής – Απελευθέρωσης 1940-44

Εκδ. Πατάκη, σελ. 468

Τιμή: 19,90 ευρώ

Το Ημερολόγιο του Παππά, εκτός από τη λεπτομερή αναπαράσταση της ζωής ενός μέλους της μη εαμικής αντίστασης (Εθνική Δράση), στην πραγματικότητα είναι και το ημερολόγιο μιας αστικής τάξης που στην περίοδο της Κατοχής βρέθηκε ανάμεσα σε πολλά διλήμματα και κρίσιμες αποφάσεις που αφορούσαν ακόμα και την ίδια την επιβίωσή της.

Ελευθέριος Βενιζέλος και Μαρία Ελευθερίου

Η αλληλογραφία (1889 – 1890)

Εκδ. Καστανιώτη, σελ. 448

Τιμή: 20 ευρώ

Η σχετικά άγνωστη νεανική ζωή του Βενιζέλου και η περίοδος ανάδειξής του ως πολιτικής φιγούρας του Κρητικού Αγώνα μέσα απ’ την αλληλογραφία του με την τότε αρραβωνιαστικιά του Μαρία Ελευθερίου ενώ αυτός βρισκόταν στην Αθήνα και εκείνη στη Κρήτη.

Νίκος Καζαντζάκης – Ελλη Λαμπρίδη

Αλληλογραφία με τη Μουντίτα

Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σελ. 485

Τιμή: 30 ευρώ

Ενας μακροχρόνιος διάλογος (1927 – 1957) ανάμεσα σε δύο εξέχουσες φυσιογνωμίες της ελληνικής διανόησης. Και συγχρόνως ένας διάλογος ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που αγαπήθηκαν, ένιωσαν βαθιά φιλία ο ένας για τον άλλον και είχαν στενή σχέση και πνευματική επικοινωνία. Το ευρύ χρονολογικό πλαίσιο των επιστολών αποκαλύπτει τη διαρκή επαφή τους με τα πνευματικά, καλλιτεχνικά και ιδεολογικά κινήματα, καθώς τόσο ο Καζαντζάκης όσο και η Λαμπρίδη είχαν σε όλη τους τη ζωή έντονη παρουσία σε ό,τι συνέβαινε στην εποχή τους.

Γιάννης Μαρίνος

Κωνσταντίνος Καραμανλής – Ανδρέας Παπανδρέου – Χαρίλαος  Φλωράκης, εκμυστηρεύσεις

τριών μεγάλων

Εκδ. Πατάκη, σελ. 324

Τιμή: 14,40 ευρώ

Εχουν και οι δημοσιογραφικές παρατηρήσεις την αξία τους για την αξιολόγηση της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας, ειδικά όταν διαθέοτυν το κύρος και την ευγένεια -με την πραγματική σημασία της λέξης- του Γιάννη Μαρίνου, πρώην διευθυντή του «Οικονομικού Ταχυδρόμου». Στο κεφάλαιο για τον Κ.Καραμανλή διαφαίνεται η φιλική τους σχέση, που επέτρεπε τον διάλογο μεταξύ τους επί ίσοις όροις, σε εκείνο για τον Α. Παπανδρέου η επικοδομητική κριτική διάθεση με την οποία ο δημοσιογράφος προσέγγιζε τον ηγέτη του ΠΑΣΟΚ και στο κεφάλαιο για τον Χαρίλαο Φλωράκη η άβυσσος της ιδεολογάις που τους χώριζε, χωρίς όμως να αποθαρρύνει ποτέ τις μεταξύ τους συνομιλίες.

Κώστας Γαβράς

Αυτοβιογραφία – Πήγαινε εκεί

όπου είναι αδύνατο να πας

Εκδ. Gutenberg, σελ. 507

Τιμή: 23 ευρώ

Η προσωπική εξομολόγηση του διεθνούς έλληνα σκηνοθέτη – με την επιμέλεια του Βασίλη Βασιλικού – από την αρχή της καριέρας του στη Γαλλία ώς την πρόσφατη ενασχόλησή του με την ελληνική πολιτική σκηνή και την απόφασή του να γυρίσει σε ταινία το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη «Αήττητοι νικημένοι». Φυσικά μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι «συναντήσεις» του με τους μεγάλους του παγκόσμιου κινηματογράφου, οι συνθήκες δημιουργίας των ταινιών του και οι εκτιμήσεις του για την έβδομη τέχνη.

Θανάσης Θ. Νιάρχος (επιλογή – επιμέλεια)

Αγιον Ορος – Η άσβεστη φλόγα

Εκδ. Καστανιώτη, σελ. 479

Τιμή: 26,50 ευρώ

Ο Παντελής Πρεβελάκης διασώζει την επίσκεψη του Αγγελου Σικελιανού με τον Νίκο Καζαντζάκη στον Αθω το 1914, ο Κυριάκος Σιμόπουλος εκείνη του γάλλου μισιονάριου Περ Μπρακονιέ το 1706 (από το «Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα», β’ τόμος), ο Νίκος Γ. Πεντζίκης παρομοιάζει το Αγιον Ορος με μια μεγάλη κειμηλιοθήκη και βιβλιοθήκη, ενώ ο Τάκης Παπατσώνης αποδίδει μια «Οψη του Αθω» με περισσή γλωσσική χάρη: «Τι είναι που δίδει στα σκοτάδια της νυχτός διαμιάς εκείνο το εντονότατο μαβί…». Από τις 55 ψηφίδες που περιλαμβάνει ο τόμος συντίθεται η μεγάλη εικόνα για τον Αθω της ιστορίας, της λογοτεχνίας, των περιηγήσεων και της μοναστικής ζωής.

Μιχάλης Γελασάκης

(εισαγωγή – έρευνα – κείμενα)

Νίκος Καββαδίας, ο αρμενιστής ποιητής

Εκδ. Αγρα, σελ. 460

Τιμή: 19,50 ευρώ

Αθησαύριστα μέχρι πρότινος κείμενα και ποιήματα, άγνωστες συνεντεύξεις, ο ανέκδοτος ναυτικός του φάκελος (με ποινικό μητρώο μηδέν) και φωτογραφίες που δημοσιεύονται για πρώτη φορά (όπως αυτή με το μουστάκι σε ατελιέ ζωγράφου) περιέχει η έρευνα του δημοσιογράφου Μ. Γελασάκη, ο οποίος συγκέντρωνε το υλικό για τον Νίκο Καββαδία επί δέκα χρόνια. Με τη σφραγίδα της τυπογραφικής επιμέλειας της «Αγρας».

Θωμάς Σιταράς

Ξεφυλλίζοντας τις παλιές εφημερίδες

Εκδ. Μίνωας, σελ. 456

Τιμή: 19,99 ευρώ

Ο αθηναιογράφος Θωνάς Σιταράς ανασύρει ιστορίες για τα νυφοπάζαρα της Αθήνας, επιστολές νεανίδων για τον ιδανικό σύζυγο, στιγμιότυπα από κουζίνες σπιτιών και ατμοσφαιρικές ταβέρνες, θέατρα, σινεμά, πυγμαχικούς αγώνες, ιπποδρομίες, εκρήξεις σε δικαστικές αίθουσες, τον Αθηναίο και την Αθηναία στην καθημερινή βιοπάλη μέσα από χαρακτηριστικά, για την εποχή, επαγγέλματα.

Ζωή Ε. Ρωπαΐτου

Ο κόσμος της Ευριπίδου και των πέριξ

Βιβλιοπωλείον της Εστίας, σελ. 360

Τιμή:  19 ευρώ

Οδοιπορικό σε ξεχασμένα τοπόσημα του αθηναϊκού κέντρου και μια σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν μέσα από την έρευνα αρχειακού υλικού, αλλά και – αυτό είναι το σημαντικότερο – από τις αναμνήσεις ορισμένων εκ των πρωταγωνιστών της εποχής, όπως ο Γιάννης Πατίστας, ιδρυτής της γνωστής φίρμας καλλυντικών, και ο Στέφανος Λίτινας που διατηρούσε με την οικογένειά του κάβα ποτών στου Ψυρή από τη δεκαετία του 1920.

Τα βιβλία των συνεργατών μας

Μιχάλης Μοδινός

Το πλέγμα

Εκδ. Καστανιώτη, σελ. 240

Τιμή: 16 ευρώ

«Θα προσέχω τις σκέψεις μου από δω και πέρα, θα τους βάλω χαλινάρι». Η «φωνή» ενός από τους 19 χαρακτήρες του μυθιστορήματος εκφράζει ακριβώς το αντίθετο από το πείραμα που επιχειρεί ο Μιχάλης Μοδινός, ανήσυχος όπως πάντα και σε συνεχή «διάλογο» με τις καινοτομίες της δυτικής λογοτεχνίας. Η Ελλάδα, μια χώρα σε κρίση, ακούει τα «κομμάτια» της, τις κραυγές και τους ψιθύρους των άσημων ηρώων της, μέσα από τα κομμάτια της σπονδυλωτής αφήγησης. Θα βρεθούν όλοι μαζί στον τελευταίο μονόλογο του βιβλίου: στον καθρέφτη ενός πλέγματος που μας χωράει όλους.

Φίλιππος Δρακονταειδής

Εκτός πλαισίου

Εκδ. Εκκρεμές, 2018,

Τιμή: 11,50 ευρώ

Ο Δρακονταειδής θέτει το ζήτημα του αβέβαιου μέλλοντός μας, όχι σαν προφητεία αλλά σαν διαπίστωση μιας εκτός πλαισίου ανθρωπόκαινου κατάστασης. Ζούμε όχι απλά σε εποχές πολιτικής ή κοινωνικής μεταδημοκρατίας, αλλά σ’ ένα ακόμη πιο ζοφερό μετά. Ζούμε τις εποχές του μετα-ανθρώπου. Αυτή η «αλλαγή παραδείγματος» δείχνει ότι η μετάβαση από τον ουμανιστικό άνθρωπο στον μετα-άνθρωπο χαρακτηρίζει μια κατάσταση στην οποία ο άνθρωπος ποτέ δεν ήταν τόσο μόνος με τον εαυτό και απέναντι στον επίγειο κόσμο. Δεν έχουμε μια ρευστή κοινωνία όπως την αποκαλούσε ο Μπάουμαν, αλλά μια «ρευστή παγίωση» τού εκτός πλαισίου σύγχρονού μας ανθρώπου.

Στέφανος Καβαλλιεράκης

Η περίκλειστη εκπαίδευση

Εκδ. Εν πλω, σελ. 328

Τιμή: 16 ευρώ

Στο μικροσκόπιο τοποθετείται το σχολείο του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ της Εμφανίσεως, που ιδρύεται στην Αθήνα το 1856, με σκοπό την εκπαίδευση των κοριτσιών της καθολικής κοινότητας. Στη μεγάλη εικόνα, το παράδειγμα του Τάγματος μέσα στις γενικότερες συνθήκες οικοδόμησης του νέου ελληνικού κράτους (μετά το 1831) και των σχέσεών του με τη Γαλλία. Κι αυτό ευνοεί ένα συναρπαστικό οδοιπορικό με πολλές στάσεις: την προκήρυξη της Πελοποννησιακής Γερουσίας το 1822 όπου για τα σχολικά μαθήματα προτείνονταν τα Γαλλικά και τα Ιταλικά (!), την έντονη δραστηριότητα των προτεσταντικών αποστολών στην Ελλάδα μεταξύ 1821 και 1830, τον κρατικό έλεγχο πάνω στην Εκπαίδευση που επιβάλλουν οι Βαυαροί, το πρώτο σχολείο της Καθολικής Εκκλησίας που ιδρύεται το 1838 στην Αθήνα: «Διονύσιος Αρεοπαγίτης» (ή Λεόντειο Λύκειο).

Γρηγόρης Αζαριάδης

Σκοτεινές υποθέσεις

Εκδ. Κύφαντα, σελ. 496

Τιμή: 16,50 ευρώ

Επτά συγγραφείς γράφουν από μία ξεχωριστή νουβέλα με αστυνομικό (και όχι μόνο…) περιεχόμενο. Οι Σέργιος Γκάκας, Αντώνης Γκόλτσος, Νίνα Κουλετάκη, Κώστας Μουζουράκης, Φίλιππος Φιλίππου, Ελενα Χουσνή και ο Γρηγόρης Αζαριάδης.

Ο Ορφέας Απέργης συμμετέχει στο συλλογικό «Μια συζήτηση για την ποίηση τώρα» του περιοδικού «ΦΡΜΚ».

Ο Ανδρέας Παππάς έχει μεταφράσει για το 2018 τα εξής βιβλία: «Γεύμα στα οδοφράγματα» (Pauline Dreyfus, εκδ. Πατάκη), «Ο δρόμος προς την ελευθερία» (Timothy Snyder, εκδ. Παπαδόπουλος), «Οι θρησκείες, ο λόγος, η βία» (Claude Hagege, Εξάντας), «Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες» (Steven Levitsky, Μεταίχμιο), «Το κομμουνιστικό μανιφέστο» (Καρλ Μαρξ, εκδ. Πατάκη).

Η Κατερίνα Σχινά έχει μεταφράσει για το 2018 τα εξής βιβλία: «Jazz» (Τόνι Μόρισον, εκδ. Παπαδόπουλος), «Βλαντίμιρ Λένιν και Εντγκαρ Αλαν Πόε» (Kevin J. Hayes, Μεταίχμιο), «Γυναίκες και εξουσία» (Mary Beard, Μεταίχμιο), «Ενα δωμάτιο με θέα» (E.M. Forster,  Μεταίχμιο), «Η επιστροφή» (Hisham Matar, Παπαδόπουλος), «Η μοναδική ιστορία» (Julian Barnes, Μεταίχμιο), «Οδηγίες για οικιακούς βοηθούς» (Lucia Berlin, Στερέωμα), Το χρώμα της καρδιάς μου» (Alice Brière – Haquet, Παπαδόπουλος).

Ο Φίλιππος Δρακονταειδής μετέφρασε τον «Γαργαντούα και Πανταγκρυέλ» του Ραμπελαί για τον «Εξάντα».

Ο Μιχαήλ Πασχάλης συμμετέχει στο συλλογικό «Μεθοδολογικά ζητήματα στις κλασικές σπουδές» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ

Ερρίκος Σοφράς µεταφραστής

Η εποχή του Σικελιανού και της Πάλμερ

O Σεφέρης, στη μεστή νεκρολογία του για τον Σικελιανό τον Ιούνιο του 1951 στο ραδιόφωνο του BBC, τον αποκαλεί «άρχοντα της λαλιάς μας» (τώρα Δοκιμές, τόμ. β´) και ο Λορεντζάτος στην Ανθολογία Σικελιανού (Ικαρος 1998) δηλώνει εμφατικά (και κάπως προκλητικά) πως είναι «αδιαφιλονίκητα ο μεγαλύτερος Ελληνας ποιητής του 20ού αιώνα». Οσο για την Εύα Πάλμερ – Σικελιανού, γνώρισα ανθρώπους (μιλώ για τον Θάνο και τη Μαρίκα Βελουδίου, την Κούλα Πράτσικα και την Κάκια Ηλιάδη) που είχαν τη φωτογραφία της στο προσκέφαλό τους ή μαζί με τα εικονίσματα. Και ο Γιάννης Τσαρούχης, που τη συναναστράφηκε και δούλεψε κοντά της, είπε γι’ αυτήν: «Πολλοί, πάρα πολλοί την έβαζαν παραπάνω από την ποίηση του μεγάλου της συζύγου» (Αγαθόν το εξομολογείσθαι, σ. 139).

Σήμερα που κανείς σχεδόν δεν διαβάζει τον τρισμέγιστο Σικελιανό (που αυτό βέβαια δεν σημαίνει απολύτως τίποτα!) και η μανική Εύα των Δελφών έχει λησμονηθεί, τυπώθηκε το έργο ζωής της Λίας Παπαδάκη (γενν. 1962), καρπός εξαντλητικής έρευνας στην Ευρώπη και την Αμερική, μελέτημα που βαθαίνει και διευρύνει τη γνώση μας για τον κόσμο και το καλλιτεχνικό όραμα των Σικελιανών. Στις σελίδες του «Πίσω από το πέπλο της ωραιότητας. Ο μυστικός κόσμος της Εύας και του Αγγελου Σικελιανού» (Μουσείο Μπενάκη, σελ. 352) ζωντανεύει η μπελ επόκ της Νέας Υόρκης και του Παρισιού, η Ιζαντόρα Ντάνκαν και ο Περικλής Γιαννοπόπουλος, ο μεσοπολεμικός αισθητισμός και η χίμαιρα των Δελφικών Εορτών. Καταγράφεται η ιστορία των ιδεών και των κινημάτων στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, ερμηνεύεται το πολύχυμο έργο του Λευκαδίτη Poeta Vates και το θέατρο που οραματίστηκε η Εύα, ανασυστήνεται το αποκρυφιστικό και μυστικιστικό υπόβαθρο της κάθε δράσης του ζεύγους. Ανεπαισθήτως ζωντανεύουν μπρος μας δυο ένθεες μορφές, ενεργά και μαχητικά μέλη κάποιων από τα πιο προωθημένα πνευματικά και κοινωνικά ρεύματα της ανήσυχης εποχής τους.