Οι ελληνικές Αρχές ευθύνονται για τις συνθήκες συμφόρησης που επικρατούν στις δομές φιλοξενίας των μεταναστών στα ελληνικά νησιά και κυρίως σε Σάμο και Λέσβο, υποστηρίζουν εμμέσως πλην σαφώς πηγές της ΕΕ. Μάλιστα, εφόσον οι ελληνικές Αρχές δεν κινηθούν αναλόγως ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση στα κέντρα φιλοξενίας και δεν επιταχύνουν τους απογοητευτικούς ρυθμούς επιστροφής μεταναστών στην Τουρκία, δεν αποκλείεται, σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή να κινήσει ακόμη και σχετικές διαδικασίες κυρώσεων κατά της Ελλάδας αργότερα εντός του 2019!
Στην καρδιά του προβλήματος βρίσκεται η αδυναμία επιστροφής μεταναστών στην Τουρκία, οι οποίοι δεν χρήζουν δικαιώματος ασύλου, όπως προβλέπεται βάσει της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας. Ευρωπαϊκές πηγές επιρρίπτουν κατηγορηματικά ευθύνες στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η αδυναμία εφαρμογής των επιστροφών των μεταναστών στην Τουρκία, οφείλεται σε προβλήματα, κυρίως εσωτερικά, που αντιμετωπίζουν οι αρμόδιες ελληνικές Αρχές. Μάλιστα, δηλώνουν κατηγορηματικά ότι «οι ελληνικές Αρχές γνωρίζουν καλά τι πρέπει να κάνουν». Σύμφωνα με πληροφορίες οι ελληνικές Αρχές αδυνατούν να ανταποκριθούν ακόμη και στην εφαρμογή βασικών διαδικασιών, προκειμένου να κριθεί αν ένα άτομο πρέπει να πάρει τον δρόμο της επιστροφής ή όχι. Την ίδια στιγμή, παρότι η κατάσταση στη Μόρια έχει βελτιωθεί, οι συνθήκες στη Σάμο πηγαίνουν προς το χειρότερο καθώς στο κέντρο βρίσκονται πάνω από 4.000 άτομα.
