Εντεκα χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από την πυρκαγιά της Πάρνηθας (ξέσπασε το μεσημέρι της 28ης Ιουνίου 2007) αποτεφρώνοντας συνολικά 48.744 στρέμματα – εκ των οποίων 36.338 αποτελούσαν τμήμα του Εθνικού Δρυμού. Το πάθημα φαίνεται πως δεν έγινε μάθημα. Και η μεγάλη οικολογική καταστροφή που συντελέστηκε στην Πάρνηθα επαναλήφθηκε και τα επόμενα χρόνια σε διάφορα μέρη της Ελλάδας (Κάλαμος, Αγ. Απόστολοι κ.ά.). Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς, σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, το τοπικό δασαρχείο και τη Διεύθυνση Αναδασώσεων Αττικής, συνέταξε πέρυσι έκθεση με τα στοιχεία της καταστροφής αλλά και τις ενέργειες που ακολούθησαν για την αποκατάσταση των καμένων της Πάρνηθας. Η Πάρνηθα αποτελεί τον πιο σημαντικό πνεύμονα πρασίνου της Αττικής, αλλά και τον βασικό μηχανισμό μείωσης της θερμοκρασίας του αέρα που ρέει από τον Βορρά προς την Αθήνα.
Τα πεύκα επιβίωσαν. Σήμερα, έντεκα χρόνια μετά, φαίνεται πως το οικοσύστημα της Πάρνηθας επηρεάστηκε σημαντικά. Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η χαλέπιος πεύκη, είδος που αναγεννάται μετά τη φωτιά και αναπτύσσεται και πάνω από τα 700 μέτρα ύψος, υπάρχει παντού, ακόμη και στα 1.200 μέτρα, υψόμετρο όπου πριν υπήρχαν έλατα. Σύμφωνα με έμπειρους δασολόγους, η ελάτη δεν έχει δημιουργήσει (γιατί δεν μπορεί) τόσο ισχυρές άμυνες όπως η χαλέπιος πεύκη, η οποία συγκρατεί κλειστές κουκουνάρες και όταν περάσει η φωτιά, με τη θερμοκρασία ανοίγουν και διασκορπίζονται εκατομμύρια σπόροι, οι οποίοι έχουν τη λεγόμενη «φυτρωτικότητά τους» και δημιουργούν και πάλι το δάσος που υπήρχε.
Πάνω από 50 χρόνια. Τα νέα για τα έλατα δεν είναι και τόσο αισιόδοξα. Η εκτίμηση από τους δασολόγους είναι ότι η αναγέννησή τους θα πάρει πάνω από 50 χρόνια. Υπάρχουν ειδικοί που εκτιμούν ότι μπορεί να χρειαστούν και πάνω από 100 χρόνια. Ετσι, η γενιά που έζησε – και γνώρισε – την Πάρνηθα πριν από τις φωτιές του 2007 είναι πολύ δύσκολο να αντικρίσει ανάλογες εικόνες με το ελατόδασος. Επιπλέον, υπάρχει και ένας άλλος κίνδυνος για τα μικρά έλατα. Είναι τα ελάφια που τρώνε τον καινούργιο βλαστό και εμποδίζουν την ανάπτυξη των δέντρων. Οι ειδικοί στις αναδασώσεις, σε μια προσπάθεια να μη χαθούν τα έλατα (ή να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερος ο αριθμός που θα χρησιμοποιηθεί για αναδάσωση), έβαλαν – αρχικά – μαύρη πεύκη σαν προδάσος, προκειμένου, όπως λένε, να δημιουργήσουν το κατάλληλο έδαφος αλλά και σκιά για να αναπτυχθούν τα έλατα, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία.
Ελάφια και λύκοι. Οπως προέκυψε, ένα από τα καλά που συνέβησαν μετά την καταστροφή ήταν η επανεμφάνιση των κόκκινων ελαφιών, μιας και σήμερα υπάρχει περισσότερο χορτάρι στην περιοχή που σημαίνει περισσότερη τροφή. Η εκτίμηση, σύμφωνα με δασικούς, είναι ότι ο αριθμός τους υπερβαίνει τα 1.000, τα οποία δεν είναι μόνο στην Πάρνηθα, αλλά γενικά στην ευρύτερη περιοχή της Αττικοβοιωτίας. Επιπλέον, μαζί με τα ελάφια, τα τελευταία χρόνια έχουμε επανεμφάνιση και των λύκων. Ειδικότερα, κατά τους δασικούς, πρόκειται για ένα είδος που ζούσε στον Εθνικό Δρυμό πριν από 60 χρόνια. Ολα αυτά, με λίγα λόγια, σημαίνουν ότι το οικοσύστημα της περιοχής αρχίζει και κλείνει τις πληγές του.
Τα έργα. Προκειμένου να αποκατασταθεί η κατάσταση στον Εθνικό Δρυμό και να μειωθεί όσο γίνεται περισσότερο ο κίνδυνος των πλημμυρών, το πρώτο πράγμα που έπρεπε να γίνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν να συγκρατηθεί το έδαφος με κορμοδέματα και φράγματα. Το μήκος αυτών των έργων έφτασε τα 1.913 χιλιόμετρα. Επιπλέον, κατασκευάστηκαν αντιπλημμυρικά έργα, με 43 λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια (σαρζανέτ) και 5.960 ξυλοφράγματα. Το συνολικό κόστος των αντιδιαβρωτικών έργων ανήλθε σε περίπου 10 εκατομμύρια ευρώ. Σε όλη την έκταση των καμένων αναδασώθηκαν γύρω στα 200.000 φυτάρια κεφαλληνιακής ελάτης, περίπου 200.000 φυτάρια μαύρης πεύκης και πάνω από 1.000 φυτάρια χνοώδους δρυός, σε συνέχεια της ανακατασκευής και λειτουργίας του Δασικού Φυτωρίου Πάρνηθας. Το κόστος αυτών των επεμβάσεων έφτασε τα 4 εκατομμύρια ευρώ. Σήμερα, σύμφωνα με δασικούς, στο Δασικό Φυτώριο Πάρνηθας υπάρχουν 200.000 φυτά τα οποία αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για αναδάσωση.
