Δανός δότης σπέρματος με γενετική παραλλαγή που συνδέεται με καρκίνο έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στην Ευρώπη, καθώς, σύμφωνα με δηλώσεις ειδικού, τράπεζες σπέρματος και κλινικές γονιμότητας φαίνεται να παραβιάζουν τους κανόνες σχετικά με τον μέγιστο αριθμό παιδιών που μπορούν να γεννηθούν από έναν μόνο δότη.
Ο καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ηθικής της Δανίας, Άγιο Βάλμπεργκ, αναφέρει ότι η υπόθεση αποκαλύπτει σοβαρές ελλείψεις στην ευρωπαϊκή εποπτεία. Όπως επισημαίνει, η ιδιωτική Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος στη Δανία πούλησε το σπέρμα του δότη 7069, ο οποίος φέρει τη συγκεκριμένη γενετική παραλλαγή, σε 67 κλινικές σε όλη την Ευρώπη.
Από τον συγκεκριμένο δότη έχουν ήδη γεννηθεί τουλάχιστον 197 παιδιά σε 14 χώρες, ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Ο καθηγητής κάνει λόγο για σαφή παραβίαση των ισχυόντων ορίων που έχουν τεθεί σε εθνικό επίπεδο.
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πιθανώς περίπου 90 παιδιά που γεννήθηκαν στη Δανία από αυτόν τον δότη και γνωρίζουμε ότι το εθνικό όριο στο Βέλγιο, όπου ξεκίνησε η υπόθεση, έχει ξεπεραστεί», σημείωσε ο Βάλμπεργκ, τονίζοντας πως εγείρονται κρίσιμα ερωτήματα για το ποιος έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι οι τράπεζες σπέρματος τηρούν τις εθνικές προδιαγραφές.
Ανάγκη για κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο
Η έλλειψη ενός πανευρωπαϊκού ορίου για τον αριθμό παιδιών που μπορούν να προέρχονται από έναν δότη δημιουργεί σημαντικά προβλήματα, καθώς κάθε χώρα εφαρμόζει διαφορετικούς περιορισμούς. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο λόγω της διασυνοριακής λειτουργίας της βιομηχανίας γονιμότητας. «Η πρόκληση είναι ότι πλέον η δωρεά σπέρματος και η βιομηχανία πώλησης σπέρματος από δότες ξεπερνά τα εθνικά σύνορα. Πολλά εθνικά όρια επιτρέπουν έτσι τη γέννηση πολλών παιδιών από έναν μόνο δότη», εξήγησε ο καθηγητής.
Τα Εθνικά Συμβούλια Δεοντολογίας των σκανδιναβικών χωρών έχουν ήδη προτείνει από τον Μάρτιο τη θέσπιση ενός διεθνούς ορίου για τη δωρεά σπέρματος. Ο Βάλμπεργκ υπογράμμισε ότι «πιστεύουμε πως η ΕΕ πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία για τον καθορισμό ενός τέτοιου ορίου».
Η περίπτωση του Δανού δότη
Αναφερόμενος ειδικά στον δότη 7069, ο καθηγητής μιλώντας στο ΕΡΤΝews εξήγησε ότι, παρά τους αυστηρούς ελέγχους που ισχύουν στη Δανία, η συγκεκριμένη γενετική παραλλαγή είναι δύσκολο να εντοπιστεί. «Ο δότης δεν γνώριζε ότι ο ίδιος ήταν φορέας αυτής της γενετικής παραλλαγής», πρόσθεσε. Μετά τις αποκαλύψεις της δημοσιογραφικής έρευνας, οι υγειονομικές αρχές της Δανίας και του Βελγίου έχουν ξεκινήσει διεξοδικές έρευνες για να διαπιστώσουν ποιοι κανόνες και ποιες οδηγίες παραβιάστηκαν στην υπόθεση.
