Ραγδαίες εξελίξεις στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων μουσικών έργων

Οι εξελίξεις στο ψηφιακό γίγνεσθαι είναι ραγδαίες και έχουν ισχυρό αποτύπωμα στον βιοπορισμό των τραγουδοποιών και των μουσικών. Οι καλλιτέχνες, μέσα από συνεργασίες και επαφές, αναζητούν πλέον έσοδα από τις ψηφιακές μουσικές υπηρεσίες, όπου παίζεται η μουσική τους. To in.gr μίλησε με δύο στελέχη της «Αυτοδιαχειρισης», τον Διευθυντή Επιγραμμικών Μέσων κ. Στάθη Παντζή και την Διευθύντρια Επικοινωνίας & Διεθνών Σχέσεων κα. Ηλιάννα Αντωνίου, οι οποίοι εξήγησαν πώς ακριβώς η «Αυτοδιαχείριση» εισπράττει δικαιώματα από τις online χρήσεις των έργων των μελών της, συνθετών και στιχουργών, στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Από τον Ιανουάριο έχετε ξεκινήσει μία συνεργασία με τη Mint Digital Services για τη χορήγηση πολυεδαφικών αδειών χρήσης του ρεπερτορίου των μελών σας σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών μουσικής, όπως είναι το YouTube, το Spotify, το Deezer, η Apple Music και άλλοι πολυεθνικοί DSPs. Τι είναι η πολυεδαφική αδειοδότηση με δυο λόγια;

Στάθης: Η πολυεδαφική επιγραμμική αδειοδότηση αφορά στη χορήγηση αδειών χρήσης μουσικών έργων στο διαδίκτυο και ειδικότερα, σε πολύ μεγάλους χρήστες, τους λεγόμενους παρόχους ψηφιακών ή επιγραμμικών υπηρεσιών μουσικής (DSPs). Ονομάζεται πολυεδαφική γιατί η χορηγούμενη άδεια προς κάθε έναν από τέτοιους παρόχους, καλύπτει ταυτόχρονα περισσότερες από μία εθνικές και γεωγραφικές επικράτειες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας ασφαλώς.

Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Αυτοδιαχείρισης, σε σχέση με άλλους αντίστοιχους φορείς που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά;

Ηλιάννα: Κατ΄αρχάς, είμαστε ένας μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που, ως το μοναδικό τακτικό μέλος της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας μας, της CISAC, λειτουργεί με εξορθολογισμένους επαγγελματικούς κανόνες και σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές των υπολοίπων σύγχρονων ΟΣΔ διεθνώς, με διαφάνεια, λογοδοσία, και κυρίως τη συμμετοχή των ίδιων των μελών μας στις καταστατικές λειτουργίες του. Κύριο μέλημά μας, πρωτίστως, είναι το συμφέρον των μελών μας, των συνθετών, των στιχουργών, των εκδοτών και των συμβεβλημένων οργανισμών.

Στάθης: Επιπλέον, είμαστε ο πρώτος και ο μοναδικός ελληνικός Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης που έχει υπογράψει μία συμφωνία τέτοιου βεληνεκούς, για την ταυτόχρονη, δηλαδή, αδειοδότηση του ελληνικού ρεπερτορίου που εκπροσωπεί η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ σε κορυφαίες ψηφιακές υπηρεσίες μουσικής streaming σε 200 επικράτειες του κόσμου και πλέον. Μάλιστα, αυτές παρεχόμενες υπηρεσίες και οι καλυπτόμενες επικράτειες συνεχώς διευρύνονται.

Ποιες είναι οι υπηρεσίες που προσφέρει η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ στα μέλη της, όσον αφορά τα επιγραμμικά τους δικαιώματα;

Στάθης: Βάσει της συμφωνία μας με τη Mint, η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ παρέχει έναν ολοκληρωμένο κύκλο υπηρεσιών στα μέλη του που εκκινούν με την αδειοδότηση των εκπροσωπούμενων μουσικών έργων στις διαδικτυακές υπηρεσίες, τον εντοπισμό και την ταυτοποίησή τους στις αναφορές χρήσεων (usage reports), την είσπραξη των αναλογούντων δικαιωμάτων, φτάνοντας μέχρι την αναλυτική εκκαθάριση δικαιωμάτων που θα πάρουν στα χέρια τους οι Έλληνες δημιουργοί και δικαιούχοι από την ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ.

Τα παραπάνω στάδια αυτής της ολοκληρωμένης υπηρεσίας κωδικοποιούνται, με προφανή πλεονεκτήματα, στην αποτελεσματικότητα και τη διαφάνεια στη χρήση των έργων, στον εντοπισμό μέσω ενιαίων κωδικών χρήσης έργων, στη δυνατότητα διόρθωσης σφαλμάτων μέσω μηχανογραφικών μηχανισμών και στη διανομή βάσει πραγματικής χρήσης.

Γιατί προχωρήσατε σε μια τέτοια κίνηση;

Στάθης: Αρκετά νωρίς μας απασχόλησε πώς θα βρούμε τη βέλτιστη λύση για την προστασία των επιγραμμικών δικαιωμάτων των δημιουργών και δικαιούχων μας, μέσα στο ταχύτατα εξελισσόμενο τοπίο του παγκόσμιου ψηφιακού γίγνεσθαι που μοιραία επηρεάζει και τον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

Αφού εξετάσαμε προσεκτικά την πρόταση της Mint που την ενδιέφερε πολύ να συμβληθεί με τον κορυφαίο ελληνικό Οργανισμό μουσικών πνευματικών δικαιωμάτων που εκπροσωπεί πάνω από 25 εκατ. μουσικά έργα στη χώρα μας, αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε αυτήν την αμοιβαία επωφελή συνεργασία. Η Mint έχει συμβόλαια αδειοδότησης με τους μεγαλύτερους παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών και διατηρεί μία από τις πιο διευρυμένες βάσεις δεδομένων στον κόσμο, όσον αφορά την αναγνώριση μουσικών έργων.

Μάλιστα, βρισκόμαστε σε τακτική συνεργασία με τη εταιρία, η οποία εξελίσσεται διαρκώς, προετοιμάζοντας νέα εξειδικευμένα εργαλεία με χρήση αλγορίθμων, τα οποία θα βοηθήσουν στον εντοπισμό, επιπλέον των αρχικών δηλωθέντων, χρήσεων των εκπροσωπούμενων έργων μας στις ψηφιακές υπηρεσίες. Αυτό θα συμβάλει ακόμη περισσότερο στην αύξηση των εσόδων των μελών μας από τις επιγραμμικές χρήσεις των έργων τους.

Γιατί θεωρείτε τόσο σημαντική για τους Έλληνες συνθέτες και στιχουργούς αυτήν τη συμφωνία;

Στάθης: Όπως προείπα και θέλω να το τονίσω, η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ είναι ο πρώτος και ο μοναδικός Οργανισμός στην Ελλάδα που έχει υπογράψει μία τέτοια συμφωνία πολυεδαφικής αδειοδότησης μεγάλου βεληνεκούς για την προστασία των επιγραμμικών δικαιωμάτων των μελών της, όσον αφορά τις χρήσεις των έργων τους στις ψηφιακές υπηρεσίες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στον κόσμο.

Ηλιάννα: Ρωτάτε γιατί είναι σημαντική. Μα επειδή τα δύο τελευταία χρόνια, λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, αυξήθηκε και επεκτάθηκε ακόμα πιο πολύ η εξάρτηση των δημιουργών και των καλλιτεχνών από το διαδίκτυο, όπου μπορούσαν να προβάλουν τη δουλειά τους, να διοργανώνουν live streaming συναυλίες, να συνομιλήσουν με το κοινό τους και να αναζητήσουν μεγαλύτερα έσοδα από τις ψηφιακές πλατφόρμες. Ήταν μία εναλλακτική καλλιτεχνική διέξοδος που όμως ήρθε για να μείνει, έστω και με υβριδική μορφή. Το ίδιο συνέβη και στο κοινό, το οποίο στράφηκε στο διαδίκτυο και στις υπηρεσίες streaming μουσικής και ταινιών/σειρών, ως κυρίαρχη λύση ψυχαγωγίας. Οι πλατφόρμες αυτές σημείωσαν τεράστια κέρδη, ενώ αντιθέτως τα έσοδα των δημιουργών από τις ζωντανές συναυλίες καταποντίστηκαν. Τα έσοδά τους από τις ψηφιακές χρήσεις παραμένουν ακόμη περιορισμένα. Ωστόσο, η ζυγαριά αυτή πρέπει να ισορροπήσει κάποια στιγμή και οι δημιουργοί να αμείβονται καλύτερα από τις επιγραμμικές χρήσεις κι αυτό αποτελεί θεσμικό αίτημα όλων των δημιουργών παγκοσμίως.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ κινείται δυναμικά προς όλες τις κατευθύνσεις, με επιχειρηματικές συμφωνίες, με επωφελείς συνεργασίες, με πολιτικά διαβήματα και θεσμικά αιτήματα, με επικοινωνιακές καμπάνιες και δράσεις, προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντα των δημιουργών και να αναδείξει το πάγιο αίτημά τους για δίκαιη αμοιβή από όλες ανεξαιρέτως τις χρήσεις των έργων τους.

Γιατί πιστεύετε ότι είναι σημαντικός ο θεσμός της συλλογικής διαχείρισης για τους Έλληνες δημιουργούς; Μετά από ταλαιπωρία ετών στον πολύπαθο χώρο σας, γιατί να μην απευθυνθούν, για παράδειγμα, σε μία πιο απρόσωπη κερδοσκοπική εταιρία;

Ηλιάννα: Μα ακριβώς από μία κερδοσκοπική εταιρία ξεκίνησαν όλα μας τα προβλήματα στον κλάδο! Κοιτάξτε, εμείς δεν βρισκόμαστε απέναντι από τους δημιουργούς, εξυπηρετώντας τους ως πελάτες για κατ’αποκοπήν μεμονωμένες υπηρεσίες. Διοικούμαστε από και λογοδοτούμε, συνολικά για τον τρόπο λειτουργίας του Οργανισμού μας, στα καταστατικά του όργανα που είναι το Διοικητικό Συμβούλιο, το Εποπτικό Συμβούλιο και η Γενική Συνέλευση, τα οποία αποτελούνται από τους ίδιους τους δημιουργούς. Οι αρχές της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της αξιοπιστίας, επομένως, ξεκινούν από τη δυνατότητα πρόσβασης στην ίδια τη διακυβέρνηση του Οργανισμού μας, ο οποίος διαθέτει εγκεκριμένο Κανονισμό Διανομής από τη Γενική του Συνέλευση, καθώς και εξορθολογισμένο και νομίμως αναρτημένο Αμοιβολόγιο για όλες τις χρήσεις μουσικών έργων.

Αυτή είναι η λογική, αλλά και η μοναδική ισχύς της συλλογικής διαχείρισης. Και γι’αυτόν ακριβώς τον λόγο όλοι οι Οργανισμοί των δημιουργών στην Ευρώπη, έχουν οργανωθεί σε παρόμοια βάση, προοδεύουν και εξελίσσονται συνεχώς, ακολουθώντας το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία τους, το οποίο ενσωματώνει τις νέες τάσεις και τις ανάγκες του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις μέσα στον χρόνο. Έτσι, οι δημιουργοί κάθε καλλιτεχνικού τομέα (μουσική, εικαστικά, θέατρο, έργα λόγου, οπτικοακουστικά έργα/κινηματογράφος) προασπίζουν καλύτερα τα συμφέροντά τους σε συλλογική, αυτοδιαχειριζόμενη βάση.

Είναι αλλιώς να είσαι εσύ ο κύριος του σπιτιού σου, να συζητάς και να αποφασίζεις με τα υπόλοιπα μέλη π.χ. για τα διαχειριστικά έξοδα που απαιτούνται. Κι αλλιώς να πηγαίνεις σε μία εμπορική εταιρεία και να αποδέχεσαι εκ των προτέρων, και χωρίς καμία δυνατότητα διαφωνίας ή διαπραγμάτευσης, όρους, προϋποθέσεις, τιμές, ποσοστά, αποτελέσματα που συνδέονται άμεσα με τα δικαιώματα, με τα χρήματα επί των δικών σου έργων. Στη δεύτερη αυτήν περίπτωση, δηλαδή, δεν μπορείς παρά να παραμένεις βουβός και αποκλεισμένος από όλη τη συμμετοχική διαδικασία που περιέγραψα πιο πάνω, εν αντιθέσει, μάλιστα, με τους μετόχους της εταιρείας αυτής που γνωρίζουν ότι θα λάβουν τα μερίσματά τους βρέξει-χιονίσει.

Σημείωση: Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η AUTODIA έχει πλέον κυρίαρχη θέση στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων μουσικών έργων, με μερίδιο αγοράς πάνω από 70%, καθώς εκπροσωπεί μεγάλο εμπορικό και διαχρονικό ελληνικό ρεπερτόριο και τη συντριπτική πλειοψηφία του ξένου ρεπερτορίου (αγγλοαμερικανικό, ιταλικό, ισπανικό, γερμανικό κ.ά.), έχοντας υπογράψει συμβάσεις αμοιβαιότητας με 75 κορυφαίους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης στην Ευρώπη, την Αμερική, την Ασία και την Αυστραλία (PRS, ASCAP, BMI κ.ά.).

Παράλληλα, εκπροσωπεί μεγάλους εκδότες μουσικής, όπως η Sony MP, η BMG, η Kobalt, η Downtown, η Concord, η Songtrust και άλλες. Με τη συνεργασία αυτή, η AUTODIA πρωτοπορεί για άλλη μια φορά στον κλάδο, βάζοντας γερά θεμέλια, όσον αφορά την είσπραξη και τη διανομή των επιγραμμικών (online) δικαιωμάτων των μελών και δικαιούχων της.