Περικοπή κατά 75% των προενταξιακών κονδυλίων προς την Τουρκία, επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με έγγραφο του ύπατου εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής και άμυνας της Ένωσης, Ζοσέπ Μπορέλ προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύουν εφημερίδες και ΜΜΕ της Γερμανίας, του ομίλου Funke, τα οποία είχαν πρόσβαση στο εν λόγω έγγραφο, ο κ. Μπορέλ προτείνει τη μείωση των κονδυλίων ως ευρωπαϊκά αντίποινα στην Τουρκία λόγω των παράνομων ερευνών για υδρογονάνθρακες στα ανοιχτά της Κύπρου και της στρατιωτικής της εμπλοκής στη Συρία.

Η ΕΕ έχει ήδη προειδοποιήσει την Τουρκία για πιθανές επιπτώσεις λόγω της παράνομης δραστηριότητάς της στις ακτές της Κύπρου καθώς τον περασμένο Νοέμβριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια δέσμη κυρώσεων που στόχευαν σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμπλέκονταν σε μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η περικοπή των προενταξιακών κονδυλίων προς την Τουρκία δεν θα επηρεάσει τα χρήματα που δίνει η ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας (δήλωση όπως λέγεται επισήμως) για τον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης προς τις ευρωπαϊκές ακτές, που επηρεάζει κυρίως τα ελληνικά νησιά του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου.

Τι ισχύει για τις περικοπές των κονδυλίων της Τουρκίας

H απόφαση περί περικοπής κοινοτικών κονδυλίων στην Τουρκία για το 2020, ελήφθη στις 18 Νοεμβρίου 2019 όταν οι συννομοθέτες, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Κρατών Μελών της ΕΕ συμφώνησαν στο σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020. Η τελική υιοθέτηση του προϋπολογισμού ακολούθησε στις 25 Νοεμβρίου από το Συμβούλιο των Κρατών Μελών.

Έκτοτε δεν έχει μεσολαβήσει καμία νέα απόφαση, σύμφωνα με το Sigmalive.

Σε γραπτή ανακοίνωση που εξέδωσε τότε το Συμβούλιο των Κρατών Μελών αναφέρεται χαρακτηριστικά: «όπως και το 2018 και το 2019, τα προενταξιακά κονδύλια για την Τουρκία μειώθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με το σχέδιο προϋπολογισμού που πρότεινε η Κομισιόν (- 85 εκατ. Ευρώ), δεδομένης της αποστασιοποίησης της Τουρκίας από τις αξίες της ΕΕ».

Η σχετική θέση του Συμβουλίου υιοθετήθηκε στις 10 Ιουλίου 2019 σε επίπεδο Coreper, μετά και τις αντίστοιχες αποφάσεις του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Έκτοτε δεν έχει μεσολαβήσει καμία νέα απόφαση.

Υπενθυμίζεται ότι τα κονδύλια προέρχονται από τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ – ΙPA).

«Από τον Ιανουάριο του 2007, ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) αντικαθιστά μια σειρά κοινοτικών προγραμμάτων και χρηματοδοτικών μέσων που προορίζονταν για τις υποψήφιες χώρες και τις δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες, δηλαδή τα προγράμματα PHARE, PHARE ΔΣΣ, ISPA, SAPARD, CARDS και το χρηματοδοτικό μέσο για την Τουρκία», σημειώνει η Κομισιόν.

«Το νομικό πλαίσιο και η χρηματοδοτική βοήθεια στο πλαίσιο του ΜΠΒ 2014-2020 (γνωστό και ως ΜΠΒ  II – IPA II) εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΓΔ Γειτονίας και Διαπραγματεύσεων για τη Διεύρυνση, με εξαίρεση τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και των χωρών του ΜΠΒ».

Στην πράξη, από τους 9 άξονες χρηματοδότησης, από το 2017 χρήματα λαμβάνει μόνο η Κοινωνία των πολιτών που έχει ως στόχο «την ενεργότερη δημοκρατική συμμετοχή στις διαδικασίες πολιτικής και λήψης αποφάσεων · προώθηση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της νοοτροπίας του διαλόγου · αυξανόμενο διάλογο με την κοινωνία των πολιτών (π.χ. μη κρατικές, εθελοντικές οργανώσεις) και διαπολιτισμικές ανταλλαγές μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ».

Συνολικά τα αρχικά κονδύλια του ΜΠΒ- ΙΙ για την Τουρκία ήταν 4.45 δισ. Ευρώ. (θεωρητικά περί τα 630 εκ.Ευρώ ανά έτος) από το 2014 ως το 2020. Στα ετήσια σχέδια προϋπολογισμών του 2018, 2019 και 2020 τα αναλογούντα κονδύλια έχουν περικοπεί.

Ωστόσο η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι ακόμα και οι προηγούμενες εκταμιεύσεις συνδέονταν με την εκτέλεση των προαπαιτούμενων ενεργειών που αντιστοιχούν σε προπαρασκευαστικές δράσεις επί των ενταξιακών διαπραγματευτικών κεφαλαίων – στην ουσία μεταρρυθμίσεις.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι η Τουρκία υπαναχωρώντας από τις μεταρρυθμίσεις και μη προωθώντας τα προαπαιτούμενα, δεν ήταν επιλέξιμη για απόδοση των αντίστοιχων κονδυλίων.

Συνεπώς ακόμα και στα έτη όπου δεν υπήρξε πολιτική απόφαση περικοπής λόγω της κατάστασης του Κράτους Δικαίου και των ενεργειών στην ΑΟΖ, η Τουρκία δεν εκταμίευσε παρά μικρό τμήμα των ποσών αυτών.