Αναρχη κατάσταση και όργιο κερδοσκοπίας στην αγορά των υγρών καυσίμων με τις τιμές της αμόλυβδης βενζίνης να έχουν εκτοξευτεί ακόμη και στα επίπεδα των 2 ευρώ ανά λίτρο στις νησιωτικές περιοχές της χώρας.
Τα καπέλα σε πρατήρια των νησιών φτάνουν και τα 0,40 ευρώ σε σχέση με τη μέση πανελλαδική τιμή ενώ οι διαφορές από βενζινάδικο σε βενζινάδικο στο Λεκανοπέδιο αγγίζουν τα 0,20 ευρώ το λίτρο.
Η κερδοσκοπία σε όλο της το μεγαλείο, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών Υγρών Καυσίμων αλλά και η άνοδος της μέσης τιμής της αμόλυβδης κατά 4 λεπτά το λίτρο, μέσα σε λίγες ώρες, στο όνομα της ανοδικής πορείας των διεθνών τιμών του πετρελαίου στα 77 δολάρια το βαρέλι, παρ’ ότι οι συγκεκριμένες ποσότητες καυσίμων έχουν αγορασθεί σε επίπεδα λίγο πάνω από τα 50 δολάρια το βαρέλι.
Η αγορά ακολουθεί δικούς της κανόνες όπως προκύπτει από τις τιμοληψίες σε νησιά των Κυκλάδων οι τιμές έχουν εκτιναχθεί ακόμη και στα 1,97 ευρώ το λίτρο, όπως στην Κίμωλο. Στην Αμοργό 1,96, την Ανάφη 1,94, τη Μήλο 1,93, κοντά στα 1,90 κινούνται οι ανώτατες τιμές σε Σίφνο, Σαντορίνη και Νάξο. Και ενώ η μέση πανελλαδική τιμή στις 9 Μαΐου μετρήθηκε στα 1,593 ευρώ το λίτρο.

Καπέλο

Το καπέλο των 37,7 λεπτών το λίτρο αποδίδεται σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς:

1. Στο μικρό αριθμό πρατηρίων και εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών που δραστηριοποιούνται στις τοπικές αγορές. Ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί. Οι καταναλώσεις είναι μικρές, πλην της τουριστικής περιόδου, και το κύκλωμα βενζινοπωλών και επιχειρήσεων χονδρικής επιδιώκει την αποκόμιση ή τη διατήρηση υψηλών περιθωρίων κέρδους.

2. Στο γεγονός ότι με δεδομένη την περιορισμένη ζήτηση καυσίμων στα νησιά τη χειμερινή και ανοιξιάτικη περίοδο, οι πρατηριούχοι, αν κι έχουν κάνει προμήθειες βενζίνης και ντίζελ με χαμηλές τιμές, εντούτοις συνεχίζουν στο άκουσμα της είδησης ενός γεγονότος, π.χ. Ιράν, να τα ακριβαίνουν.

3. Στο κόστος μεταφοράς, που είναι υψηλό. Συνεπώς οι τιμές εμπορίας διαμορφώνονται σε αντίστοιχα επίπεδα. Οπως προκύπτει από τις τιμοληψίες του Παρατηρητηρίου, οι τιμές χονδρικής στις Κυκλάδες είναι οι υψηλότερες. Κυμαίνονται από 1,582 έως 1,751 όταν στην Αττική είναι από 1,477 έως 1,601 ευρώ το λίτρο.
Αδικαιολόγητη είναι η ψαλίδα των τιμών πώλησης της αμόλυβδης εντός του Λεκανοπεδίου. Οπως προκύπτει πάλι από το Παρατηρητήριο Υγρών Καυσίμων, το εύρος των τιμών στις αντλίες είναι από 1,486 στο Περιστέρι και 1,494 στο Σχιστό έως και 1,689 ευρώ το λίτρο στη Μεταμόρφωση. Η διαφορά 0,203 ευρώ το λίτρο είναι ένα ακόμη δείγμα της κερδοσκοπίας και της παράνομης διακίνησης στην αγορά.

Στελέχη της αγοράς καυσίμων σχολιάζουν ως προς τις πολύ χαμηλές τιμές ότι «υπάρχει υποψία για παράνομη δραστηριότητα». Τα κόστη λειτουργίας ενός βενζινάδικου σε συνδυασμό με αυτά της προμήθειας καυσίμων δεν συμβαδίζουν με τις τιμές χονδρικής. Οπως προαναφέρθηκε στην Αττική ξεκινούν από τα 1,477 και φτάνουν τα 1,601 ευρώ το λίτρο. Αυτές είναι και οι περιπτώσεις που καταγγέλλουν τόσο ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδας όσο και οι δύο ομοσπονδίες των βενζινοπωλών (ΟΒΕ και ΠΟΠΕΚ). Ελεγχοι που έχουν γίνει κατά καιρούς έχουν καταδείξει ότι τα πρατήρια αυτά είτε νοθεύουν τα καύσιμα είτε τα αγοράζουν από τη μαύρη αγορά ή έχουν παρέμβει στις αντλίες για να κλέβουν στο φουλάρισμα των ρεζερβουάρ.

Λαθραία διακίνηση

Ενα από τα κύρια ζητήματα του κλάδου των πετρελαιοειδών είναι η μη πάταξη της παράνομης διακίνησης. Υπενθυμίζουν ότι το σύστημα εισροών – εκροών εγκαταστάθηκε στα βενζινάδικα εδώ και χρόνια, εντούτοις δεν έχει διασυνδεθεί με το αντίστοιχο κεντρικό της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Το αποτέλεσμα είναι να μην ελέγχονται οι ποσότητες που μπαίνουν και φεύγουν από τις αποθήκες των πρατηρίων. Η ΑΑΔΕ φέρεται, βέβαια, να προχωρά στην εκπαίδευση προσωπικού για την αξιοποίηση αυτών των στοιχείων που στέλνουν τα βενζινάδικα αλλά η κατάσταση εξακολουθεί να είναι ανεξέλεγκτη.
Επίσης, το αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση που θα απαγορεύει τη λειτουργία πρατηρίου στο ίδιο σημείο όπου εντοπίστηκε παραβάτης.
Το ύψος της φοροδιαφυγής εκτιμάται σε περίπου 300 εκατ. ευρώ, ενώ με πολύ αργούς ρυθμούς προχωρούν η εφαρμογή κι άλλων μέτρων αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου, όπως η τοποθέτηση συστημάτων GPS σε πλωτά μέσα μεταφοράς καυσίμων ή η απογραφή των δεξαμενών καυσίμων, πλην εκείνων που βρίσκονται σε τελωνειακούς χώρους.

Υπολειτουργούν δε και τα Κλιμάκια Ελέγχου Διακίνησης Αποθήκευσης Καυσίμων (ΚΕΔΑΚ) που ανήκουν στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και είναι αρμόδια για τη νοθεία των πετρελαιοειδών.

Σε σχέση με τις ακραία υψηλές τιμές των καυσίμων, παράγοντες της αγοράς καταλογίζουν στις εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών αδιαφανές σύστημα χορήγησης εκπτώσεων στους πρατηριούχους για τις ποσότητες που αγοράζουν. Σύμφωνα με τους ίδιους, δεν είναι γνωστά τα ποσοστά έκπτωσης ανά κλίμακα όγκου κατανάλωσης.