Η εξαγγελία του υπουργού Δικαιοσύνης για την παράταση του λεγόμενου «νόμου Παρασκευόπουλου» προκαλεί και πάλι το ενδιαφέρον για τους κινδύνους από τις πρόωρες αποφυλακίσεις.

Ο διάλογος αφορά μύθους και αλήθειες που επιγραμματικά επισημαίνουμε.

Ο υπερπληθυσμός των φυλακών δεν αντικατοπτρίζει την επιδείνωση των δεικτών εγκληματικότητας, αλλά κυρίως τον ανορθολογισμό του εθνικού συστήματος ποινών που, για παράδειγμα, έχει καταστήσει την Ελλάδα πρώτη χώρα της ΕΕ στις κρατήσεις ισοβιτών.

Η διαχρονική ατολμία του πολιτικού συστήματος να εξευρωπαΐσει τον ποινικό μας κώδικα (και) ως προς το ύψος των προβλεπόμενων κυρώσεων γεννά ως αναγκαιότητα τις έκτακτες αποφυλακίσεις.

Νόμοι αποσυμφορήσεων για τη διαχείριση εκρηκτικών προβλημάτων συνωστισμού έγιναν από όλες τις κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως της ιδεολογικής τους ταυτότητας.

Με αυτούς εξάλλου επιδιώκεται και η (σχετική) συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις περί συνθηκών κράτησης, για την παραβίαση των οποίων μετράμε πλείστες καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΔΔΑ.

Αν και με τις έκτακτες αποφυλακίσεις θεωρείται πως παραβιάζεται η δικαστική κρίση που επιμέτρησε βαρύτερη ποινή, μας διαφεύγει ότι με τον Ν. 4307/2014 κυρώσαμε απόφαση-πλαίσιο που ως αποφυλακίσεις εννοεί όχι μόνο αυτές που γίνονται από τη δικαστική εξουσία, αλλά και την εκτελεστική.

Η έκτακτη αποσυμφόρηση, όταν μετατρέπεται σε μόνιμο μέτρο, καταργεί κάθε έννοια ομαλής επανένταξης, αφού ικανοποιεί εξίσου αυτόν που αρνείται να επανενταχθεί με αυτόν που καταβάλλει προσπάθεια ήδη μέσα από τη φυλακή.

Οι αδιάλειπτες αποσυμφορήσεις δημιούργησαν την πεποίθηση στους κρατουμένους περί ενός δικαιώματός τους στην έκτακτη αποφυλάκιση.

Τι θα γίνει αν μετά την επικείμενη παράταση από τον νυν υπουργό έρθει μια άλλη κυβέρνηση που θα θέλει να επαναφέρει σε ισχύ τις πάγιες διατάξεις καταργώντας τις έκτακτες αποφυλακίσεις;

Γι’ αυτό και η ευθύνη της κυβέρνησης, εφόσον δεν θέλει να δοθεί η εντύπωση ότι σχεδιάζει τα προβλήματα της επόμενης, είναι α) να φέρει τώρα στη Βουλή νέο ποινικό κώδικα με πλαίσιο ποινών προσαρμοσμένο στα ευρωπαϊκά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης μιας αναθεωρημένης διάταξης περί απολύσεων με όρο που θα σέβεται τη δικαστική κρίση, β) να θεσμοθετήσει επειγόντως τα ευρωπαϊκά εργαλεία εκτίμησης της επικινδυνότητας των κρατουμένων, ώστε να σταθμίζεται η αναγκαία υποστήριξη κατά την αποφυλάκιση, γ) να απαντήσει πολιτικά στις κατηγορίες περί αύξησης των υποτροπών, παρουσιάζοντας μια τεκμηριωμένη έκθεση των αποτελεσμάτων των μέχρι τώρα αποφυλακίσεων (πόσοι βγήκαν, πόσοι επέστρεψαν και γιατί), δ) να μην ξεχνά πως λιγότερη φυλακή είναι κοινωνικά αποδεκτή μόνο αν συνδέεται με περισσότερη ασφάλεια για τον πολίτη.

Ο Μαρίνος Σκανδάμης είναι διδάκτωρ Νομικής – δικηγόρος, έχει διατελέσει επί πέντε χρόνια γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης