Συνεχίζουν τη «διπλωματία των ομήρων»

Παρ’ όλες τις προσπάθειες του Εμανουέλ Μακρόν, το… «bromance» που τεχνηέντως καλλιέργησε με τον Ντόναλντ Τραμπ, τη νέα, συμπληρωματική συμφωνία που του πρότεινε, η συμφωνία που υπογράφηκε το 2015 ανάμεσα στις έξι μεγάλες δυνάμεις και το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα μοιάζει καταδικασμένη. Ο ίδιος ο γάλλος πρόεδρος ομολόγησε την Τετάρτη, λίγο προτού ολοκληρώσει την τριήμερη επίσημη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, ότι μάλλον δεν κατάφερε να πείσει τον αμερικανό πρόεδρο να μην αποσύρει, στις 12 Μαΐου, τις ΗΠΑ από αυτήν, επαναφέροντας σε ισχύ τις αμερικανικές οικονομικές κυρώσεις.

«Αποψή μου –δεν ξέρω τι θα αποφασίσει ο πρόεδρός σας –είναι πως θα βγει από αυτή τη συμφωνία, για λόγους εσωτερικής πολιτικής» δήλωσε. Οι διαπραγματευτές της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας βέβαια ελπίζουν ακόμα να μεταπειστεί ο Τραμπ χάρη στο νέο πακέτο που ετοιμάζουν, ώστε να διασφαλίσουν πως η Τεχεράνη δεν θα αποκτήσει ούτε μακροπρόθεσμα πυρηνικά όπλα και θα αναχαιτιστεί τόσο το βαλλιστικό της πρόγραμμα όσο και η στρατιωτική επιρροή της στην ευρύτερη περιοχή. Το Ιράν θα είναι ψηλά στην ατζέντα και της σημερινής συνάντησης Τραμπ – Μέρκελ στην Ουάσιγκτον. Η ένταση όμως ανεβαίνει διαρκώς, η Τεχεράνη προειδοποιεί καθημερινά ότι δεν θα δεχθεί καμία αλλαγή στη συμφωνία. Και την κατάσταση ήρθε να περιπλέξει ακόμα περισσότερο η είδηση πως οι ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης συνέλαβαν, τον Απρίλιο, (ακόμη) έναν βρετανοϊρανό πολίτη, έναν εξέχοντα ακαδημαϊκό –κάτι που αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο μιας νέας επίδειξης της επονομαζόμενης «διπλωματίας των ομήρων». Πρώτο μίλησε την Τετάρτη για σύλληψη του Αμπάς Ενταλάτ, ενός βραβευμένου καθηγητή Πληροφορικής και Μαθηματικών στο Imperial College του Λονδίνου, το Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν. Σύμφωνα με την οργάνωση, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, ο Ενταλάτ συνελήφθη στις 15 Απριλίου ενόσω βρισκόταν στην Τεχεράνη προκειμένου να επισκεφθεί μέλη της οικογένειάς του και να συμμετάσχει σε ένα ακαδημαϊκό εργαστήριο. Το κομπιούτερ, τα CD και τα σημειωματάριά του κατασχέθηκαν. Η φύση των κατηγοριών που αντιμετωπίζει, αν αντιμετωπίζει, δεν έχει γίνει γνωστή. Ούτε η Τεχεράνη ούτε το Imperial College έχουν κάνει κάποιο σχόλιο. Το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε απλώς πως «αναζητεί επειγόντως πληροφορίες από τις ιρανικές Αρχές». Οπως επεσήμαιναν ωστόσο χθες οι «New York Times», η Δύση έχει κατηγορήσει πολλάκις το Ιράν ότι χρησιμοποιεί ξένους πολίτες ιρανικής καταγωγής ως διαπραγματευτικά εργαλεία στις συναλλαγές του με άλλες χώρες. Τουλάχιστον 30 πολίτες με διπλή υπηκοότητα εκτιμάται πως έχουν συλληφθεί από τους Φρουρούς της Επανάστασης την τελευταία τριετία, μετά την υπογραφή της συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Και τουλάχιστον δύο άλλοι βρετανοϊρανοί πολίτες έχουν φυλακιστεί από τις ιρανικές Αρχές με αόριστες κατηγορίες κατασκοπίας: ο Καμάλ Φορουγκί, ένας σύμβουλος επιχειρήσεων, κρατείται από το 2011 ενώ ο Ναζανίν Ζαγκάρι – Ράτκλιφ, ερευνητής στο ίδρυμα Thomson Reuters, από το 2016.

Ο ίδιος ο Ενταλάτ δεν μοιάζει με προφανή στόχο καχυποψίας από την πλευρά των ιρανικών Αρχών. Εχει επικρίνει δημοσίως τις προσπάθειες απομόνωσης του Ιράν. Εχει συντελέσει στην ίδρυση της οργάνωσης Εκστρατεία κατά των Κυρώσεων και της Στρατιωτικής Παρέμβασης στο Ιράν. Σταμάτησε να υποβάλλει μελέτες του στις ΗΠΑ σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ταξιδιωτική απαγόρευση που επέβαλε ο Τραμπ σε πολίτες μουσουλμανικών, ως επί το πλείστον, κρατών. Σύμφωνα μάλιστα με το Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ιράν, η οικογένειά του προσπάθησε να πληρώσει εγγύηση ώστε να αποφυλακιστεί αλλά εκείνος αρνήθηκε, λέγοντας πως είναι αθώος και πρέπει να απαλλαγεί από κάθε κατηγορία.