Μοιάζει με σκηνή από ταινία επιστημονικής φαντασίας: πύραυλοι που εκτοξεύονται με ακρίβεια όχι από ανθρώπους, αλλά από μηχανές, χωρίς να πλήττουν ανθρώπους αλλά μηχανές. Τι σημαίνει αυτό; Μηδέν θύματα και από τη μία και από την άλλη πλευρά. Κι αν είναι αλήθεια ότι η επίθεση που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία στη Συρία προκειμένου να τιμωρήσουν τον Μπασάρ αλ Ασαντ για την επίθεση με χημικά στη Δούμα μπορεί να ιδωθεί περισσότερο σαν μια επίδειξη δύναμης παρά σαν πολεμική πράξη, άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι φέρνει στον νου εκείνο που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν automatic war –αυτόματο πόλεμο. Σε αυτόν τον αυτόματο πόλεμο, γράφει η «Corriere della Sera», δεν θα συμμετέχουν μόνο μη επανδρωμένα αεροσκάφη –τα γνωστά drones. Η στρατιωτική βιομηχανία διαφόρων χωρών κατασκευάζει τα πρωτότυπα μη επανδρωμένων υποβρύχιων και αρμάτων μάχης, αλλά και «ρομπότ δολοφόνους». Από αυτήν την άποψη δεν είμαστε μακριά από το σενάριο του «Εξολοθρευτή»: από στρατούς που θα αποτελούνται από μηχανές και θα είναι πιο ισχυρές από τους πεζικάριους και τους οποίους θα διαχειρίζεται η ίδια η τεχνητή ευφυΐα τους χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν τα έχει ήδη θέσει η φαντασία των σεναριογράφων: Κι αν ο άνθρωπος χάσει τον έλεγχο της τεχνολογίας; Κι έπειτα, ποιος θα έχει την ευθύνη σε μια σύγκρουση από νομικής αλλά και πολιτικής άποψης; Πώς πρέπει να αντιδράσει κανείς όταν δέχεται ένα χτύπημα όχι από ένα κράτος που του κηρύσσει πόλεμο, αλλά από ένα drone που ενεργοποιείται από ένα σύστημα «έξυπνης επιτήρησης»; Και ποιος μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα του λάθους, ενός λάθους που τελικά μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο;

Αυτά τα ερωτήματα οδήγησαν πριν από πέντε χρόνια στη δημιουργία ενός κινήματος το οποίο ζητεί να απαγορευτούν τα λεγόμενα Lethal autonomous weapons systems ή Laws –Φονικά Αυτόματα Οπλικά Συστήματα. Οχι ότι το κίνημα έχει πολλές ελπίδες: ο δρόμος για τη δημιουργία ρομποτικών στρατών, λένε οι ειδικοί, έχει ανοίξει για τα καλά παρά την έκκληση που απηύθυναν το 2013 προσωπικότητες όπως ο Στίβεν Χόκινγκ, ο Ελον Μασκ, ο Στιβ Βόσνιακ και ο Μουσταφά Σουλεϊμάν της Alphabet-Google. Η διεθνής εκστρατεία Stop Killer Robots κατάφερε μεν να φέρει το θέμα στον ΟΗΕ, αλλά οι πέντε διασκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στην έδρα του οργανισμού δεν έφεραν συγκεκριμένα αποτελέσματα –κι αυτό παρά τα 22 κράτη που εκφράστηκαν ανοικτά κατά.

Από την άλλη, όλοι όσοι έχουν εμπλακεί στην κούρσα των ρομποτικών στρατών αρνούνται να κάνουν πίσω –η Αμερική επειδή είναι πεπεισμένη ότι θα αποκομίσει οφέλη από την τεχνολογική υπεροχή της, η Κίνα και η Ρωσία επειδή ελπίζουν ότι μπορούν να καλύψουν το χάσμα που τις χωρίζει σήμερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πεδίο των συμβατικών όπλων. Αν λοιπόν σε άλλα θέματα, όπως εκείνο των ναρκών, η συμφωνία της απαγόρευσης ίσχυσε, στο θέμα της τεχνητής ευφυΐας οι τεχνολογικές υπερδυνάμεις δεν είναι διατεθειμένες να απαγορεύσουν τίποτε. Αν σταματήσουμε, λένε, τη στρατιωτική έρευνα το κόστος θα είναι μεγάλο για την έρευνα γενικώς. Και η τεχνολογική πρόοδος που φέρνει η έρευνα θα είναι πάντα ένα Ελντοράντο.