Επικίνδυνη πτήση

Εάν η ελληνική οικονομία μοιάζει με ένα ταλαιπωρημένο και παλαιό αεροπλάνο, παροπλισμένο για οκτώ ολόκληρα χρόνια στην άκρη ενός χορταριασμένου διαδρόμου απογείωσης, από χθες ο χώρος των αποσκευών του γέμισε με νέα ασήκωτα βαρίδια. Η ψήφιση του νόμου με τις νέες μεγάλες περικοπές στις συντάξεις, στο αφορολόγητο και το νέο χαράτσι στις ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών ανοίγει διάπλατα έναν νέο τετραετή ορίζοντα λιτότητας για την ελληνική οικονομία που κόβει τα φτερά και τις ελπίδες της για ισχυρή ανάπτυξη τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ακόμη χειρότερα μάλιστα, αφού και ο διάδρομος απογείωσης, που κατά το κυβερνητικό αφήγημα θα ήταν η νέα διευθέτηση του χρέους, δεν πρόκειται άμεσα να καθαρίσει (σε επίπεδο αποφάσεων) από τα χορτάρια, καθιστώντας απαγορευτική την όποια χρήση του από το ελληνικό αεροπλάνο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δανειστές απαίτησαν και «πήραν» από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ νέα μέτρα λιτότητας ύψους 4,9 δισ. ευρώ από το 2018 έως και το 2021. Εξακολουθεί όμως να είναι αβέβαιο το πότε και με ποιον τρόπο θα λάβουν τις αποφάσεις τους για το ελληνικό χρέος, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα εφαρμοσθούν μετά το τέλος του προγράμματος –από τον Σεπτέμβριο του 2018 και ύστερα -, όπως έχει ήδη διαμηνύσει η Γερμανία.

Στο Εurogroup της προσεχούς Δευτέρας η κυβέρνηση εναποθέτει τις ελπίδες της για ένα θετικό σήμα από τους δανειστές στο ζήτημα αυτό. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα ταξιδέψει στις Βρυξέλλες με τις βαλίτσες του γεμάτες με τα νέα μέτρα που η κυβέρνηση ψήφισε την Πέμπτη στη Βουλή ως ένδειξη πλήρους συμμόρφωσης στα προαπαιτούμενα του νέου επικαιροποιημένου Μνημονίου. Και με την προσδοκία ότι, σε αντάλλαγμα, οι συνάδελφοί του υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης και κυρίως η Γερμανία θα συναινέσουν σε ένα μίνιμουμ σεναρίων και τρόπων για τη διευθέτηση του χρέους. Αρμόδιες ευρωπαϊκές πηγές έδιναν χθες πιθανότητες 60%-40% στο ενδεχόμενο να υπάρξει μια τέτοια γενική περιγραφή σεναρίων (χωρίς καμία ποσοτικοποίηση) για το πώς μπορεί να γίνει η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους τα επόμενα χρόνια με τη χρήση μεθόδων, όπως η επιμήκυνση των δόσεων αποπληρωμής του. Δεν απέκλειαν, πάντως, κάτι τέτοιο να παραταθεί ακόμη και για τον Ιούνιο, αν δεν βρεθεί κοινή συνισταμένη μεταξύ των δανειστών μας και κυρίως δεν καμφθούν οι αντιρρήσεις της Γερμανίας που εξακολουθούν να είναι ισχυρές για οποιαδήποτε συγκεκριμένα μέτρα και αποφάσεις για το χρέος. Από εκεί και πέρα, τον λόγο θα έχει το ΔΝΤ που θα κληθεί να αποφασίσει αν συμφωνεί προκειμένου να ξεκλειδώσει τη συμμετοχή του στο τρίτο ελληνικό Μνημόνιο, σε μια διαδικασία που αναμένεται να απαιτήσει τουλάχιστον έξι εβδομάδες από την όποια συμφωνία στο Eurogroup (άρα, ώς τον Ιούλιο) και με αβέβαιη ακόμη προοπτική. Το θολό τοπίο ενισχύουν άλλωστε δηλώσεις όπως του αμερικανού προέδρου της Επιτροπής Νομισματικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, του Ρεπουμπλικανού Αντι Μπαρ, ο οποίος κάλεσε το ΔΝΤ να μη συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, απειλώντας το Ταμείο με εξονυχιστικό κοινοβουλευτικό έλεγχο στην περίπτωση που αποφασίσει θετικά. Βεβαίως, η θέση αυτή δεν σημαίνει ότι γίνεται αποδεκτή από τον Λευκό Οίκο, αλλά ενισχύει την αβεβαιότητα που υπάρχει.

Προς το παρόν τον τόνο για τις εξελίξεις που έρχονται τον έδωσε με τις δηλώσεις του στο Reuters το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είπε, χρειάζεται μια ξεκάθαρη περιγραφή των μέτρων αναφορικά με το χρέος, με επαρκή βαθμό συγκεκριμενοποίησης, ώστε να λάβει τις αποφάσεις της για την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Μάλιστα, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η Ελλάδα να χρειαστεί μήνες ακόμη ώς την ένταξή της στο QE. O γάλλος τραπεζίτης ξεκαθάρισε ότι «τη Δευτέρα είναι η ώρα των πολιτικών αποφάσεων» και ότι ο ίδιος δεν βλέπει να αρχίζει μια συζήτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων QE πριν γίνουν όλα τα βήματα από την ευρωπαϊκή πλευρά και το ΔΝΤ. Αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι στην καλύτερη περίπτωση, εφόσον υπάρξει άμεσα συμφωνία από όλες τις πλευρές, η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE θα μπορούσε να γίνει τον Ιούλιο. Αλλιώς πάμε για Σεπτέμβριο και βλέπουμε.