H τραγωδία στο κέντρο υποδοχής της Μόριας στη Μυτιλήνη τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, με τους δυο νεκρούς κούρδους πρόσφυγες από το Ιράκ και τους οκτώ τραυματίεες, φωτίζει και πάλι την κρυμμένη ανικανότητα της πολιτείας να εξασφαλίσει αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες, που διαμένουν στους πρόχειρους καταυλισμούς. Ενα ατύχημα, μια φωτιά που προκαλείται από φιάλη υγραερίου επεκτείνεται αμέσως στις διπλανές σκηνές, αφού στα hotspots των νησιών επικρατεί το αδιαχώρητο. Και αρκεί ένα τέτοιο περιστατικό για να ξεσπάσουν συμπλοκές. Μετά καταλήγουμε στο χάος.

Τη σημερινή κρίση του Μεταναστευτικού δεν την προκαλούν πια οι αριθμοί, που πέρυσι το καλοκαίρι προκαλούσαν ίλιγγο. Από τη στιγμή που εφαρμόστηκε η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, ο αριθμός των προσφύγων που φτάνει καθημερινά στην Ελλάδα μειώθηκε δραστικά. Συνήθως δεν ξεπερνούν τους εκατό. Με τον βαλκανικό διάδρομο κλειστό και τις συνθήκες διαβίωσης τραγικές, λίγοι είναι αυτοί που επιδιώκουν το πέρασμα στο Αιγαίο. Αφού η Ελλάδα δεν προσφέρει πια προοπτική διαφυγής στη Βόρεια Ευρώπη, δεν υπάρχει λόγος να μένουν εγκλωβισμένοι στα νησιά. Το ερώτημα όμως, αφορά το πώς θα βγάλουν τον χειμώνα οι χιλιάδες άνθρωποι που παραμένουν παγιδευμένοι στους χώρους υποδοχής, αφού βάσει της συμφωνίας, δεν τους επιτρέπεται –μέχρι να εξεταστεί το αίτημα ασύλου που έχουν υποβάλει –να μετακινηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Τη σημερινή κρίση του Μεταναστευτικού την προκαλεί η αδυναμία της πολιτείας να εξασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες και μη ενοχλητικές για την τοπική κοινωνία, εκεί όπου οι κάτοικοι αισθάνονται πως οι πρόσφυγες ήρθαν για να μείνουν. Το κενό της πολιτείας έρχονται συνήθως να καλύψουν οι συνήθεις ύποπτοι, τα μέλη της Χρυσής Αυγής που βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για επιθέσεις εναντίον προσφύγων και ξυλοδαρμούς των Ελλήνων που εμπλέκονται με τους πρόσφυγες. Σύμφωνοι, η διαχείριση του ζητήματος υπερέβαινε τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ελληνικού κράτους, όμως εδώ κι έναν χρόνο περίπου τα κονδύλια που έχουν διατεθεί από την Ευρώπη υπολογίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια και κατευθύνονται σε ΜΚΟ αλλά και ημέτερους υπεργολάβους για εγκαταστάσεις, διατροφή, περίθαλψη και δεν δικαιολογούν την εικόνα.

Την ίδια στιγμή, το πρόγραμμα μετεγκατάστασης –γνωστό ως relocation –στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καρκινοβατεί. Λιγότεροι από 5.000 πρόσφυγες έχουν φύγει, ενώ η συμφωνία προβλέπει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα υποδεχθούν 66.400 από την Ελλάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017. Κι αν η ελληνική γραφειοκρατία καθυστερεί τις διαδικασίες απονομής ασύλου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κρύβονται πίσω από το χαλαρό ευρωπαϊκό πλαίσιο για να αποφύγουν την υποχρέωσή τους να δεχθούν πρόσφυγες στις χώρες τους. Ενώ δεν έχουν ενισχύσει τις ελληνικές υπηρεσίες ασύλου με πρόσθετο προσωπικό –όπως οι κυβερνήσεις τους έχουν υποσχεθεί. Κι όσο οι απελπισμένοι πρόσφυγες, εγκλωβισμένοι στους καταυλισμούς περιμένουν τον δύσκολο χειμώνα, Ελλάδα και Ευρώπη εύχονται να μην κάνει πράξη τις απειλές του ο Ερντογάν κι αφήσει τις ροές και πάλι ανεξέλεγκτες. Για αυτό το σενάριο, οι κυβερνητικοί κάνουν μόνο τον σταυρό τους.