Ενας έλληνας κλειδαράς στην Αστόρια της Νέας Υόρκης κοστολογεί τις υπηρεσίες του 100 δολάρια την ώρα. Την ίδια δουλειά κάνει ένας μεξικανός μετανάστης με 30. Αν απορούμε γιατί οι Ελληνες στην Αστόρια ψήφισαν δαγκωτό τον Ντόναλντ Τραμπ, ας σκεφτούμε τις άδειες τσέπες τους. Ή ας κοιτάξουμε καλύτερα τη στατιστική: Το 70% των αμερικανικών νοικοκυριών είδε στασιμότητα ή μείωση των εισοδημάτων του τα τελευταία 20 χρόνια.

Αν προσπαθούμε να κατανοήσουμε γιατί οι δυτικές κοινωνίες αποφασίζουν κόντρα στη θέληση των κυρίαρχων πολιτικών και οικονομικών ελίτ, ας επιστρέψουμε στα βασικά: τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, που τόσο πολύ διαφημίστηκε στις αρχές του αιώνα ως η βάση της ευημερίας του μεταψυχροπολεμικού κόσμου, δεν ακουμπάνε τις πλατιές μάζες των ανθρώπων που εργάζονται στις παραδοσιακές γραμμές παραγωγής του καπιταλισμού. Τα οφέλη τα βλέπει ίσως μια μερίδα των εργαζομένων στις υπηρεσίες, αυτοί που δουλεύουν στην αιχμή της τεχνολογικής εξέλιξης ή κλείνουν πολύπλοκα οικονομικά ντιλ. Για όλη την υπόλοιπη πλατιά μάζα των ανθρώπων στις δυτικές κοινωνίες δημιουργείται μια αίσθηση αποκλεισμού. Και αυτή τη στιγμή κανένα παραδοσιακό κόμμα στη Δύση δεν έχει καταφέρει να προσφέρει μια εναλλακτική ή έστω ένα αληθοφανές όραμα για το μέλλον, το οποίο αλλάζει καθημερινά με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Η σύγχρονη πραγματικότητα απέχει δραματικά από το μεταπολεμικό μοντέλο «μαθαίνω μια δουλειά και την κάνω μέχρι τα γεράματα». Και η ζωή στις δυτικές κοινωνίες ενέχει πια την ψυχολογική ανασφάλεια της συνεχούς αλλαγής. Αλλαγή που προκαλεί βέρτιγκο. Διότι μεγάλο ποσοστό της μεσαίας τάξης αδυνατεί να παρακολουθήσει τον ρυθμό της κίνησης. Δεν διαθέτει ούτε την απαραίτητη τεχνολογική κατάρτιση ούτε μπολιάστηκε σε συλλογικό και προσωπικό επίπεδο με την κουλτούρα της συνεχούς προσαρμογής.

Την ίδια στιγμή, σε Ινδία και Νοτιανατολική Ασία μια ανερχόμενη τάξη νέων ηλικιακά ανθρώπων, που δεν γνώρισαν το κοινωνικό κράτος της Δύσης και δεν κουβαλούν στην πλάτη τις γερασμένες κοινωνίες της Ευρώπης και της Αμερικής, άρα και το κόστος της κοινωνικής τους ασφάλισης, εργάζονται σε μια διαφορετική βάση μεγαλύτερης ευελιξίας και κινητικότητας. Η τραμπάλα της παγκόσμιας ανάπτυξης αρχίζει να γέρνει στην πλευρά της Ανατολής κι αυτό σημαίνει λιγότεροι διαθέσιμοι πόροι για τη Δύση.

Κάθε δυτική χώρα έχει βρει τον πολιτικό εκφραστή της αντίδρασης απέναντι στην αλλαγή. Ο φόβος απέναντι στην απώλεια της εθνικής ταυτότητας, του βιοτικού επιπέδου και της αίσθησης ασφάλειας είναι η κινητήρια δύναμη αυτού του παγκόσμιου κινήματος κατά της συνεχούς προσαργογής. Ομως οι εκφραστές του δεν έχουν βρει το αντίδοτο στο πρόβλημα. Παράγουν εύηχα συνθήματα, όχι λύσεις. Και πλέον, όπως συνέβη στις ΗΠΑ, καλούνται αυτοί να διαχειριστούν το πρόβλημα. Κι όπως προβλέπουν πολλοί οικονομολόγοι, εάν επιλέξουν τον απομονωτισμό, το κόστος για τις πλατιές μάζες θα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Αυτοί δηλαδή που τους ψήφισαν θα είναι και οι χαμένοι. Διότι ο πλανήτης κινείται προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Κι όποιος το αντιλαμβάνεται, προχωρά μαζί του.

Τελευταία Νέα