H Επιτροπή Διαλόγου καταλήγει στο αυτονόητο. Η Προοδευτική Παράταξη μπορεί να συγκλίνει σε ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Υπό τις απαραίτητες προϋποθέσεις κατάλληλων πολιτικών συσχετισμών, το πρόγραμμα μπορεί να βηματοδοτήσει τη χώρα το προσεχές διάστημα.

Προφανώς υπάρχουν δευτερεύουσες διαφωνίες, επιμέρους διαφορετικές προσεγγίσεις των προτεραιοτήτων ή της βαρύτητας των θεμάτων. Δεν είπε κάποιος ότι θέλουμε έναν μονολιθικό φορέα. «Η τρίχα γίνεται τριχιά» από όσους αντιμάχονται ή υπονομεύουν το εγχείρημα της ενότητας.

Δεν έχουν τόσο σημασία οι περίπου 15.000 λέξεις των κειμένων. Σημασία έχει ότι δημιουργήθηκαν βάσεις ενός νέου τρόπου διεξαγωγής διαλόγου και διαπραγμάτευσης με επιχειρήματα. Σημασία έχει ότι εκατοντάδες προσωπικότητες και στελέχη του χώρου προσήλθαν, απρόσμενα θα έλεγα, και συμμετείχαν.

Το τελευταίο ήταν καθοριστικό όχι γιατί είναι απότοκο της κοινής αγωνίας για τη χώρα ή κατέδειξε την επιταγή για ενότητα, αλλά γιατί ανέδειξε πως η μεταρρυθμιστική πνοή του τόπου πηγάζει από αυτό το δυναμικό. Αυτή η παράμετρος έφερε αποτέλεσμα. Πριν από την ολοκλήρωση αυτής της φάσης καθορίστηκε το μείζον της επόμενης. Αποκλείστηκε το ενδεχόμενο προσχηματικού αλληλοκαταλογισμού ευθύνης για την ενδεχόμενη αποτυχία του εγχειρήματος (blame game). Οποιος δεν επιθυμεί την ενότητα και τη μετάβαση σε έναν νέο φορέα πρέπει να αναλάβει την προσωπική του ευθύνη. Εχουμε τρεις, προς το παρόν, υποψηφιότητες για την ανάδειξη του επικεφαλής της παράταξης με εκλογή από τη βάση και ανοικτό μητρώο, είναι μάλιστα οι τρεις αρχηγοί των δομημένων κομμάτων του χώρου.

Τα πράγματα θα βαίνουν ομαλά; Οχι. Οι πολιτικοί αντίπαλοι, κυρίως ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, έχουν κάθε λόγο να αποτρέψουν το εγχείρημα. Οσοι ομοϊδεάτες μένουν έξω θα δίνουν μάχη υπαρξιακή, γιατί εάν ευοδωθεί, θα απομειωθούν μέχρι κινδύνου να κινούνται πλέον στα όρια της γραφικότητας.

Τι πρέπει να γίνει.

Να ανακτήσουμε την αυτοπεποίθηση μιας ισχυρής πολιτικής δύναμης. Δεν απαντούμε στο ερώτημα με ποιον θα συνεργαστούμε. Ζητάμε απάντηση στο ποιος συμφωνεί μαζί μας.

Δεν αναμένουμε έναν νέο Ελευθέριο Βενιζέλο. Αποδεχόμαστε τις υπάρχουσες και τις εν δυνάμει ηγεσίες, γιατί αυτούς έχουμε διαθέσιμους και δεν υπολείπονται των ηγεσιών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, το αντίθετο.

Δεν αναμένουμε την αυτοδιάλυση του βασικού πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θέλουμε το καινούργιο να γίνει ΠΑΣΚΕ. Η συνδικαλιστική έκφραση της Κεντροαριστεράς πλειοψηφεί, γιατί κοινωνικά εκφράζει ό,τι πολιτικά εκπέμπει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, την υπόσχεση διατήρησης των προνομίων και των κεκτημένων του 2009. Είναι συντηρητική δύναμη.

Παίρνουμε το μάθημα από την κυβέρνηση Σαμαρά. Με πρόσχημα τον αντιλαϊκισμό και τον αντικρατισμό μάς παγιδεύουν και μας ωθούν να προστατεύουμε τα συμφέροντα των άπληστων πλουσίων της Μεταπολίτευσης, που ουδέποτε συγκρότησαν μια αστική τάξη υγιούς επιχειρηματικότητας και εθνικής ευθύνης. Μας αφαιρούν το τεκμήριο της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Συνειδητοποιούμε ότι η Δημοκρατική Παράταξη και οι τέως μη προνομιούχοι έχουν υπερβεί το ΠΑΣΟΚ ως κυρίαρχο κόμμα τους από το φθινόπωρο του 2011.

Κατανοούμε πως ο βασικός κορμός της παράταξής μας βρίσκεται στις 500.000 νεομετανάστες και στις εκατοντάδες χιλιάδες συγγενείς τους – πρώην μεσοαστούς, στους νέους επιχειρηματίες της γης, στα παιδιά των μεταπτυχιακών, στις start ups, στον ποιοτικό τουρισμό, στους οπαδούς της αξιολόγησης και της αριστείας. Τη νέα μεσαία τάξη που πάει να ανασυγκροτηθεί με όρους κανονικότητας μιας χώρας του πρώτου κόσμου. Η παράταξη θα ισχυροποιηθεί όταν υπηρετήσει τους ελπιδοφόρους Ελληνες.

Τα επόμενα βήματα δεν πρέπει να είναι στο κενό, αλλά να προσδιορίζονται από την ενότητα και την ομαλή υπέρβαση των υφιστάμενων δομών. Η νέα ηγεσία προφανώς θα έχει ισχυρότατη νομιμοποίηση για να μορφοποιήσει το καινούργιο. Θα έχει προκύψει γιατί έπεισε πως υπηρετεί την ενότητα και την υπέρβαση.

Διανύσαμε απόσταση από τις 10 Ιανουαρίου 2016 με την πρωτοβουλία Γεννηματά, που τόλμησε αυτό που έπρεπε να γίνει από τον Μάρτιο του 2012. Σωστά την επιτροπή αποτελέσαμε μη ενεργά πολιτικά πρόσωπα, διαφορετικά δεν θα τελεσφορούσε η προσπάθεια. Τώρα είναι η ώρα της ευθύνης των ηγεσιών. Εύχομαι να μη χρειαστούμε άλλη επιτροπή, γιατί αυτή θα έχει τα χαρακτηριστικά του στρατιωτικού συνδέσμου του 1908-1909.

Ο Γιάννης Δατσέρης είναι μέλος της Επιτροπής Διαλόγου και Θέσεων για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις.