Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η ουσιώδης ψευδαίσθηση των ιδεολογιών είναι η φαντασίωση μιας μελλοντικής κοινωνικής δομής, η οποία θα επιτρέψει με ορθό λόγο να δημιουργηθεί ένας ευτυχισμένος κόσμος.

Kenneth Minogue

Ενδιαφέρεται τελικά η πλειονότητα των πολιτών στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, να μελετήσει και να αναλύσει οικονομικά και κοινωνικά θέματα, όταν μάλιστα εξ αντικειμένου εκτός από συνεχή και αξιόπιστη ενημέρωση απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία; Ή μήπως δεν έχουμε ξεπεράσει ακόμη –αρχές του 21ου αιώνα –αυτό που ο Θορστάιν Βέμπλεν αποκαλούσε «αρπακτική φάση της ανθρώπινης εξέλιξης», δηλαδή τον ατομικισμό και την εσωστρέφεια, με δικαιολογία το βασικό ένστικτο της αυτοσυντήρησης;

Και όσοι τέλος πάντων ασχολούνται και ενδιαφέρονται με τον άλφα ή βήτα τρόπο με τις ιδεολογίες και την πολιτική επιστήμη, μήπως στέκονται αμήχανοι μέσα στο γκρίζο τοπίο να ερμηνεύσουν τον κυρίαρχο σήμερα παγκοσμίως «καπιταλισμό», τον αποτυχόντα «σοσιαλισμό» των Μαρξ – Ενγκελς – Λένιν και τις σημερινές απομιμήσεις – υποκατάστατά του με τη γενική και αόριστη ονομασία Αριστερά; Το κωμικοτραγικό με τους «αριστερούς» (ιδιαιτέρως τους υπουργούς – καθηγητές της σημερινής κυβέρνησης) είναι ότι αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας και χλευάζουν τον όρο «σοσιαλδημοκρατία», μια αυτοτελή πολιτική ιδεολογία, που δοκιμάστηκε στην πράξη με απόλυτη επιτυχία κυρίως στην Ευρώπη το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Από την άλλη μεριά, δε, επιδιώκουν να εφαρμόσουν ανεπιτυχώς μέτρα σοσιαλδημοκρατικά σαν «μαθητευόμενοι μάγοι» μέσα σε ένα περιβάλλον Μνημονίων καθαρά καπιταλιστικό. Και οι δανειστές φυσικά επιχαίρουν, χωρίς και αυτοί να γνωρίζουν επακριβώς τι επιδιώκουν για την ουσιαστικά πτωχεύσασα Ελλάδα.

Θα συνιστούσα λοιπόν στον κύριο Πρωθυπουργό, τους συμβούλους του αλλά και στους δανειστές μας (που δεν μπορούν να συμφωνήσουν και μεταξύ τους) δύο βιβλία: το πρόσφατο «Makers and Takers: The Rise of Finance and the Fall of American Business» της Rana Foroohar, η οποία υποστηρίζει ότι την τελευταία 40ετία οι κανόνες του συστήματος της «ελεύθερης αγοράς» των ΗΠΑ έχουν στρεβλωθεί τόσο ώστε να κινδυνεύει το οικονομικό μέλλον κάθε αμερικανού πολίτη. Περιγράφει τα αίτια της κρίσης και προτείνει μέτρα για την αντιμετώπισή της. Στο ίδιο μοτίβο ο Μάικλ Λιούις, συγγραφέας του βιβλίου «The Big Short» («Το μεγάλο σορτάρισμα»), 2010, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1980 περιγράφει την κακοδιαχείριση επιχειρήσεων και πιστωτικών ιδρυμάτων με ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων, με αποτέλεσμα οι πολυπληθείς και έγκριτοι ειδήμονες να μην μπορέσουν να προβλέψουν τη μεγάλη κρίση του 2008!

Ο Κυριάκος Κ. Παπαϊωάννου είναι ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ