Βραδάκι σε εστιατόριο του Κέντρου. Και after theater στέκι. Παρατηρώ τους πελάτες να φεύγουν όλοι με πακέτα φαγητών σε σακούλες. Αιτία δεν είναι μόνον οι μεγάλες μερίδες του μαγαζιού. Είναι και κάτι άλλο. «Παλιά ντρέπονταν να πάρουν μαζί τους το φαγητό που απέμενε. Τώρα ντρέπονται να το αφήσουν», μου λέει ο εστιάτορας Θύμιος. Και όχι πολύ παλιότερα σκέφτομαι, οι περισσότεροι που έπαιρναν τη μερίδα που περίσσευε σπίτι τους, επικαλούνταν με κάποια συστολή πως το έκαναν γιατί κάποιο κατοικίδιο σκυλί τους περίμενε πίσω.

Θα πει κάποιος: είναι περιπτωσιολογία αυτό που κάνεις. Και όχι άδικα η καχυποψία υπάρχει πάντα για τον σύγχρονο δημοσιογράφο που γενικεύει μια φέτα ζωής για να κάνει νοητικά άλματα και να καταλήξει σε ψεκασμένα συμπεράσματα (λυρισμούς αμπέχονου ή αυτομαστιγώματα στον μαχαλά της Λογικής). Εδώ όμως μιλάμε για τη ζωή μας. Μια βόλτα στα συσσίτια της Εκκλησίας μπορεί να λύσει την απορία του μέσου καχύποπτου για το δίχτυ της νέας φτώχειας. Μια ερώτηση σε μια σειρά εστιατορίων αρκεί για να δει πώς έχει μεταβληθεί η πραγματικότητα. Πόσο φαγητό που περισσεύει πάει σε ΜΚΟ. Πόσα ξαναζεσταμένα σνίτσελ πάνε σε γέροντες ή νεόπτωχους. Προσθέστε εδώ τις επιμελώς φροντισμένες σακούλες με φαγητά που πυκνώνουν στα χερούλια των κάδων σκουπιδιών αλλά και τα εναπομείναντα καναπεδάκια από κέτερινγκ που πάνε μαζικά σε κόσμο (και όχι μόνον πρόσφυγες). Μια βόλτα επίσης μετά το τέλος μιας συνηθισμένης λαϊκής αγοράς είναι αρκετή.

Αν το φαγητό και η ζωή στο εστιατόριο είναι εν μέρει δείκτες βιοτικού επιπέδου, το περισσευούμενο φαγητό και η διαχείρισή του είναι ένας δείκτης της αλληλεγγύης αλλά και του αυτοσεβασμού. Και βέβαια, η βαλίτσα της σπατάλης τροφίμων πάει μακριά και έχει να κάνει με τον ίδιο τον καταμερισμό εργασίας, τη διάρθρωση της οικονομίας και πολλά άλλα. Σκέφτομαι όμως παρ’ όλα αυτά, πως σήμερα στην εποχή των ατομικοτήτων μικρές δομές ή συνεταιρισμοί διάθεσης φαγητού στην κλίμακα μιας γειτονιάς δεν είναι κάτι μικρό και αμελητέο. Σε συνεργασία και με εστιατόρια.

Στην εποχή των μεγάλων θουρίων που όλοι αφηγούνται, οι κινήσεις αυτές θα μπορούσαν να επανασυσπειρώσουν τον κόσμο σε μια βάση. Θα μπορούσαν να επουλώσουν λίγο τη θρυμματισμένη συνοχή. Και πρακτικά; Θα ενθάρρυναν και τις νέες μορφές οργάνωσης. Το ΕΑΜ σε άλλη συνθήκη, την ίδια ώρα που ο αστικός κόσμος ήταν στη Μέση Ανατολή, γιγαντώθηκε κάποτε απ’ τα απλά λαϊκά συσσίτια. Οχι από κάποιο μεγαλόπνοο σχέδιο. Και καμιά φορά η μεγαλύτερη ελπίδα κρύβεται στην πιο συμβατική πρωτοβουλία.