Λίγες δημόσιες συγγνώμες στην ιστορία της Μεταπολίτευσης έχουν εκστομιστεί από επίσημα ξένα χείλη, με στόχο να κατευνάσουν το δημόσιο αίσθημα. Η πρώτη ήταν η συγγνώμη του Μπιλ Κλίντον τον Νοέμβριο του 1999 για τον ρόλο των Αμερικανών στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Η συγγνώμη του Γιόαχιμ Γκάουκ για τις ναζιστικές θηριωδίες κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα τον περασμένο Μάρτιο ήταν ακόμη πιο ουσιαστική. Οχι μόνο επειδή ο γερμανός πρόεδρος ήταν ο πρώτος γερμανός αξιωματούχος που ζητούσε συγγνώμη για τα εγκλήματα της Κατοχής, αλλά και διότι η Ελλάδα θεωρεί ανοικτό το θέμα των γερμανικών οφειλών.

Δεν είναι τυχαίο που το Βερολίνο επισήμως «γειώνει» το ζήτημα της διεκδίκησης επανορθώσεων ή του κατοχικού δανείου κάθε φορά που το εγείρει η Αθήνα. Το πάγιο επιχείρημα είναι ότι η υπόθεση θεωρείται λήξασα και ιστορικά και νομικά. Ομως, άλλος ο ρόλος της καγκελαρίου και άλλος του Προέδρου. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν ήταν τυχαία η περσινή συγγνώμη του Γκάουκ. Το Βερολίνο ούτως ή άλλως γνώριζε ότι δεν υπήρχε περίπτωση να μην τεθεί το θέμα στην επίσημη πρώτη του γερμανού Προέδρου στην Ελλάδα. Οπότε, φρόντισε να το ανοίξει μόνος του ο Γκάουκ ζητώντας τον περασμένο Μάρτιο συγγνώμη για τα θύματα του μαρτυρικού χωριού Λιγκιάδες, το οποίο είχε επισκεφθεί μαζί με τον Κάρολο Παπούλια.

Γερμανικές πηγές τότε δεν έκρυβαν την αγωνία τους για το πώς θα εξελισσόταν η επίσκεψη του Γκάουκ στην Αθήνα και για το πώς θα εκλαμβανόταν η συγγνώμη. Και όχι τυχαία. Οι Γερμανοί νιώθουν αμηχανία κάθε φορά που η Ελλάδα θέτει το ζήτημα της διεκδίκησης των επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου. Την ίδια αμηχανία, αν όχι δυσφορία, φέρεται να είχε εκφράσει και ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ στον έλληνα ομόλογό του Νίκο Κοτζιά στο μαραθώνιο δείπνο που είχαν στο Βερολίνο παραμονές της συνάντησης του Αλέξη Τσίπρα με την Ανγκελα Μέρκελ.

Λίγες μέρες αργότερα, πάντως, σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών διαμήνυε στην ελληνική αποστολή που βρισκόταν στο Βερολίνο ότι δεν υπάρχει περίπτωση η Γερμανία να μπει στη σχετική συζήτηση και ότι μπορεί να «αποζημιώσει» την Ελλάδα μέσω κονδυλίων που διοχετεύονται στην ελληνογερμανική συνεργασία. Κάτι αντίστοιχο υπονόησε την επόμενη μέρα και η γερμανίδα καγκελάριος ενώπιον του έλληνα Πρωθυπουργού που για πρώτη φορά μίλησε για την «ηθική» διάσταση του θέματος.

Η συζήτηση, όμως, έχει αναπόφευκτα ανοίξει και στη Γερμανία, καθώς δεν είναι λίγες οι φωνές που καλούν την κυβέρνηση να ανταποκριθεί στα ελληνικά αιτήματα. Αυτές μέχρι πρότινος περιορίζονταν στους αδελφούς του ΣΥΡΙΖΑ κόλπους της γερμανικής Αριστεράς (Die Linke). Οπως προκύπτει, ωστόσο, από τις πιο πρόσφατες παρεμβάσεις, η συνέντευξη του Προκόπη Παυλόπουλου στο περιοδικό «Σπίγκελ» αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για το θέμα. «Οι δύο χώρες θα πρέπει να βρουν ένα κοινό έδαφος για να κριθεί το θέμα, όπως για παράδειγμα το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λύνουν τις διαφορές τους οι πολιτισμένες χώρες» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος προγραμματίζει να επισκεφθεί το Βερολίνο περί τα μέσα Ιουνίου.

Η επισήμανση δεν έπεσε κάτω. Λίγο μετά ο Χέλμουτ Σμιτ δήλωνε στη γερμανική δημόσια τηλεόραση πως «η επίσημη γερμανική θέση, ότι το θέμα έχει επιλυθεί από ιστορικής και νομικής απόψεως, στην πραγματικότητα έχει επιλυθεί χωρίς τη συμμετοχή της Ελλάδας». Οι δηλώσεις Γκάουκ ήταν συνεπείς με τη στάση που τήρησε εξαρχής απέναντι στα ναζιστικά εγκλήματα.

Τελευταία Νέα