Η 19η Σεπτεμβρίου θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη πολλών Αγγλων ως η ημέρα που αποτράπηκε το τέλος της βρετανικής ένωσης. Για κάποιους άλλους όμως η χθεσινή ήταν απλώς η υπέροχη ημέρα που κυκλοφόρησε το νέο iPhone 6. Οι Λονδρέζοι δεν ξεχύθηκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν τη νίκη της Ενωσης. Ούτε συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν το «όχι» στην ανεξαρτησία της Σκωτίας. Αλλά σχημάτισαν μακριές ουρές έξω από καταστήματα της Apple για να αποκτήσουν τη νέα έκδοση ενός smartphone. Μόνο ένα παραδοσιακό ταξί ζωγραφισμένο στα χρώματα της βρετανικής σημαίας υπενθύμιζε τη σωτηρία του Ηνωμένου Βασιλείου, διασχίζοντας χθες νωρίς το πρωί τη Southwark Bridge.

Ακόμη και ο άτυπος νικητής του δημοψηφίσματος, ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, προτίμησε τα σόσιαλ μίντια από την παράδοση εκδηλώνοντας την πρώτη του αντίδραση νωρίς το πρωί με ένα tweet. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ 10 για τις επίσημες δηλώσεις που συνηθίζεται να κάνει ένας πρωθυπουργός που κερδίζει μια σημαντική μάχη. Κάπου ανάμεσα στις ευχαριστίες προς τους υπερασπιστές της ένωσης και τις υποσχέσεις προς τους υπερασπιστές της σκωτσέζικης ανεξαρτησίας, όμως, έριξε τη βόμβα. «Ηρθε η ώρα να ακουστούν οι εκατομμύρια αγγλικές φωνές».

Δεν θα είναι μόνο η Σκωτία αυτή που θα απολαμβάνει περισσότερα προνόμια νομοθετικής εξουσίας. Θα είναι και η Βόρεια Ιρλανδία και η Ουαλία. Θα είναι και η ίδια η Αγγλία. Από τη στιγμή που η Σκωτία θα ψηφίζει αποκλειστικά για τη φορολογία, το δημόσιο σύστημα υγείας και την κυβέρνησή της, δεν θα ήταν λογικό να συνεχίσουν τα υπόλοιπα μέλη του Ηνωμένου Βασιλείου να υπάγονται σε μια κοινή κυβέρνηση.

ΟΙ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ. Με άλλα λόγια, η επομένη του δημοψηφίσματος σηματοδοτεί την αρχή της υλοποίησης των υποσχέσεων που δεσμεύτηκαν τα τρία βρετανικά κόμματα για την παραχώρηση εξουσιών στη σκωτσέζικη Βουλή. Σηματοδοτεί όμως και την αρχή μιας ιστορικής συνταγματικής αλλαγής που θα αγγίξει ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Πλάι στο αυστηρό χρονοδιάγραμμα που έχει υιοθετηθεί για την μεταρρύθμιση του νομοθετικού συστήματος της Σκωτίας –με ημερομηνία λήξης την 25η Ιανουαρίου –θα τεθούν και οι διαδικασίες πολιτικών παραχωρήσεων προς τα υπόλοιπα τρία μέλη. Θα μπορούσε να είναι το ξεκίνημα μιας συνταγματικής επανάστασης.

Ασφαλώς οι περισσότεροι Αγγλοι υποδέχθηκαν με ανακούφιση το γεγονός ότι τα μέλη της βρετανικής οικογένειας θα παραμείνουν τέσσερα, αλλά και ότι δεν θα χρειαστεί να διαπιστώσουν εάν οι προβλέψεις για την οικονομία και τη συνταγματική σταθερότητα θα αποδεικνύονταν σωστές. Ακόμη και η βρετανική στερλίνα εκτοξεύθηκε «ανακουφισμένη» σε ύψη τα οποία έχει να αγγίξει τα τελευταία δύο χρόνια. Αλλά η συζήτηση για το μέλλον της βρετανικής οικογένειας ήρθε για να μείνει. Και είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή θα αγγίξει ακόμη και αυτούς που δήλωναν αδιάφοροι για τις πολιτικές εξελίξεις βορείως του Λονδίνου ή εκείνους που απλώς στέκονταν στις ουρές για το καινούργιο iPhone.

Το εάν θα υλοποιηθούν όλα όσα υπόσχεται ο Κάμερον θα φανεί μάλλον μετά τις γενικές εκλογές του Μαΐου. Αριστοκρατικής καταγωγής και εκπαιδευμένος στα θρανία του Ιτον, ο βρετανός πρωθυπουργός είχε ίσως χθες στο μυαλό του εκείνη τη φράση που εκστομίζει στον «Γατόπαρδο» του Λουκίνο Βισκόντι ο Ντον Φαμπρίτσιο: «Για να μην αλλάξει τίποτε πρέπει να αλλάξουμε τα πάντα».