Απορίες

Το παιδί και ο φόβος της απόρριψης

Η κόρη μου πηγαίνει σχολείο, στην Γ’ τάξη του Δημοτικού. Πρόσφατα χωρίσαμε με τον πατέρα της και έκτοτε είδα ότι πληγώνεται όταν δεν της δίνουν σημασία οι φίλες της, νιώθει ότι την απορρίπτουν και προσκολλάται σε εκείνες.

Ο φόβος της απόρριψης στην παιδική ηλικία είναι ένα πολύ σκληρό συναίσθημα που ορισμένα παιδιά βιώνουν ως απόρροια σημαντικών γεγονότων τα οποία μεταφράζουν μέσα τους ως απόρριψη. Το διαζύγιο των γονιών είναι ένα χαρακτηριστικό τραυματικό ορόσημο στη ζωή του μικρού παιδιού και βιώνεται από εκείνο ως ένα σημαντικό (και συχνά πρωταρχικό) πένθος. Στη διαδικασία κατά την οποία επεξεργάζεται μέσα του τον χωρισμό το παιδί μπορεί να νιώσει ότι ευθύνεται το ίδιο και πως αν αυτό δεν υπήρχε, οι γονείς του θα ήταν ακόμη μαζί. Οι ενοχές που κουβαλά για τη διάλυση της οικογένειας είναι ένα συναίσθημα που πληγώνει την αυτοεκτίμησή του και το κάνει ευάλωτο στο να μεταφράζει μέσα του με τον ίδιο τρόπο οποιοδήποτε γεγονός του θυμίζει τον χωρισμό: άλλοι ξαφνικοί αποχωρισμοί, αίσθημα απόρριψης από φίλους, αίσθηση ότι δεν ανήκει στο σύνολο κ.ο.κ. Ο φόβος της απόρριψης από τους φίλους λειτουργεί παράλληλα και ως μια αναβίωση της απόρριψης που ένιωσε ως παιδί από τους γονείς όταν εκείνοι χώρισαν που στο μυαλό του «δεν το αγαπούσαν τόσο ώστε να μείνουν μαζί». Αλλα πρώιμα συναφή γεγονότα είναι: το μοντέλο των «αδιάφορων γονιών» που μεγαλώνουν μοναχικά και συναισθηματικά ακάλυπτα παιδιά, γονείς που πάσχουν από κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές ασθένειες και που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του παιδιού, βιώματα γονεϊκής σωματικής ή ψυχολογικής κακοποίησης, συστηματική κοροϊδία – βία από συμμαθητές.

Βέβαια τα ορόσημα αυτά πρέπει και το ίδιο το παιδί να τα μεταφράσει ως απόρριψη για να νιώσει ότι απορρίπτεται. Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση της κόρης σας με κάθε τρόπο. Κάντε την να νιώσει ότι αξίζει και ότι αγαπιέται άνευ όρων από εσάς. Επιβραβεύστε τη για κάθε της προσπάθεια ανεξαρτήτως έκβασης και περάστε της το μήνυμα ότι η αυτονομία και η αυτοπεποίθηση είναι το ισχυρότερο όπλο στη ζωή της.