Μια από τις ερωτήσεις που ακούγονται συχνά για την κρίση στην Ουκρανία είναι γιατί θέλουν τέλος πάντων όλοι αυτοί οι διαδηλωτές να ενταχθούν στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Δεν είναι καλά στην αγκαλιά του πατερούλη του Πούτιν, με το φτηνό φυσικό αέριο και τον ρωσικό στόλο στην Κριμαία να τους προστατεύει; Τι τη θέλουν τη δυτική δημοκρατία, δεν βλέπουν πόσα προβλήματα δημιουργεί;

Η απάντηση είναι σύνθετη και έχει σημαντικές ιστορικές και γεωπολιτικές διαστάσεις. Θα μείνω σε δύο ιστορίες. Η πρώτη εκτυλίχθηκε στην ίδια την Ουκρανία πριν από έναν αιώνα. Η χώρα ανήκε τότε στην Αυτοκρατορική Ρωσία, που πίεζε τους συνθέτες και τους μουσικούς να χρησιμοποιούν μόνο τη ρωσική γλώσσα. Ενας από τους γνωστότερους συνθέτες, πιανίστες και διευθυντές ορχήστρας της εποχής, ο Μίκολα Λισένκο, αρνήθηκε να συμμορφωθεί και επέμεινε να συνθέσει δύο όπερες στα ουκρανικά, παρόλο που αυτό σήμαινε ότι η παρουσίασή τους στη Μόσχα ήταν αδύνατη. Επιπλέον, επειδή ένα τσαρικό διάταγμα από το 1876 απαγόρευε τη χρήση της γραπτής ουκρανικής γλώσσας, ο Λισένκο αναγκάστηκε να τυπώνει τις παρτιτούρες του μυστικά στο εξωτερικό. Οταν πέθανε, το 1912, οι συμπατριώτες του τον τίμησαν ως ήρωα. Σήμερα είναι δύσκολο να βρει κανείς ηχογραφήσεις του, αλλά όποιος θέλει να πάρει μια γεύση της μουσικής του μπορεί να αναζητήσει στο YouTube τη Δεύτερη Ουκρανική Ραψωδία για πιάνο, γνωστή ως Ντούμκα-Σούμκα, όπως την ερμηνεύει η εγγονή του, η Ράντα Λισένκο, που στα 91 της εξακολουθεί να παίζει και να διδάσκει στο ωδείο του Κιέβου.

Η δεύτερη ιστορία εκτυλίσσεται αυτές τις ημέρες στη Ρωσία, τη Λευκορωσία και το Καζακστάν, τα τρία μέλη της τελωνειακής ένωσης που έχει δημιουργήσει ο Πούτιν και ονειρεύεται να εντάξει σε αυτήν και την Ουκρανία. Από την 1η Ιουλίου θα τεθεί σε εφαρμογή σε αυτές τις χώρες η απαγόρευση της παρασκευής, εισαγωγής και πώλησης εσωρούχων που η περιεκτικότητά τους σε βαμβάκι είναι κάτω από 6%. Τα υπόλοιπα, λέει, δεν είναι υγιεινά. Αυτό σημαίνει ότι τα δημοφιλή δαντελωτά εσώρουχα La Perla και Victoria’s Secret θα τεθούν εκτός κυκλοφορίας και οι γυναίκες θα πρέπει να επιστρέψουν στα βαμβακερά εσώρουχα της σοβιετικής εποχής. Τι έκαναν λοιπόν οι γυναίκες στο Αλμάτι του Καζακστάν, που εμείς θεωρούμε ίσως ότι κάθονται σπίτι και μαγειρεύουν, απόλυτα υποταγμένες στους άντρες και αφέντες τους; Βγήκαν στους δρόμους φορώντας δαντελωτά εσώρουχα στα χέρια και φωνάζοντας «Λευτεριά στις κιλότες!». Κάποιες άλλες έντυσαν με δαντελωτά εσώρουχα τα αγάλματα. Φυσικά, η αστυνομία τις μπουζούριασε αμέσως και τις έριξε στις κλούβες. Αλλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν ήδη γεμίσει με φωτογραφίες που συγκρίνουν τα μοντέρνα, προκλητικά εσώρουχα με τα παλιά ομοιόμορφα σοβιετικά προϊόντα.

Οχι, σ’ αυτόν τον κόσμο οι Ουκρανοί και οι Ουκρανές δεν θέλουν να επιστρέψουν.