Η απόσυρση της πρόσκλησης του ΟΗΕ στο Ιράν για τη συριακή διάσκεψη «είναι φυσικά λάθος, αλλά δεν είναι καταστροφή», λέει ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, αμβλύνοντας τους τόνους στη διαμάχη τις παραμονές της «Γενεύης 2».

Το βράδυ της Δευτέρας, λίγες ώρες πριν την έναρξη της ειρηνευτικής διάσκεψης για τη Συρία στην Ελβετία, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν απέσυρε την πρόσκληση προς το Ιράν, σε μια θεαματική στροφή η οποία διασώζει προσωρινά τη «Γενεύη 2».

Η συριακή αντιπολίτευση είχε απειλήσει να μποϊκοτάρει τη διάσκεψη αν ήταν παρόν το Ιράν, σύμμαχος του Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Σε ανακοίνωσή του, ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης αμέσως επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του στη «Γενεύη 2», που έχει στόχο μια πολιτική μετάβαση στη Συρία.

Αντιθέτως, μία από τις κύριες συνιστώσες της αντιπολίτευσης αυτής, το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τον Συνασπισμό για να διαμαρτυρηθεί για τη συμμετοχή του στη «Γενεύη 2».

Ο Μπαν «αποφάσισε η μονοήμερη σύνοδος στο Μοντρέ (Ελβετία) να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συμμετοχή του Ιράν», δήλωσε ο εκπρόσωπός του Μάρτιν Νεζίρκι.

Η διάσκεψη «Γενεύη 2» πρόκειται να αρχίσει την Τετάρτη με μια υπουργική σύνοδο στο Μοντρέ υπό την προεδρία του Μπαν Κι-Μουν, στην οποία είναι προσκεκλημένες περίπου 40 χώρες, μεταξύ των οποίων οι μεγάλες δυνάμεις και οι άλλες χώρες της περιοχής, μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία.

Στη συνέχεια, οι αντιπροσωπείες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης θα διαπραγματευθούν από την Παρασκευή στη Γενεύη, υπό την αιγίδα του μεσολαβητή του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου Λάχνταρ Μπραχίμι.

Ο Μάρτιν Νεζίρκι δικαιολόγησε την απόφαση του Μπαν επικαλούμενος την άρνηση του Ιράν να υποστηρίξει μια μεταβατική κυβέρνηση στη Συρία, όπως το προβλέπει το ανακοινωθέν της Γενεύης, που υπογράφηκε στις 30 Ιουνίου 2012 από τις μεγάλες δυνάμεις.

Παρά τις λεκτικές διαβεβαιώσεις που δόθηκαν στον Μπαν από υψηλόβαθμους ιρανούς αξιωματούχους, η Τεχεράνη αρνήθηκε να επικυρώσει το ανακοινωθέν, τη στιγμή που αυτό αποτελεί τη βάση των συζητήσεων και τον στόχο της «Γενεύης 2».

Το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ανακοινώσει τη Δευτέρα, πως «το Ιράν θα συμμετάσχει στη διάσκεψη χωρίς προϋποθέσεις».

Το ανακοινωθέν της Γενεύης κάνει λόγο για την εγκαθίδρυση μιας μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία με «πλήρεις εκτελεστικές εξουσίες», κάτι που αφήνει να εννοηθεί ότι ο Μπασάρ αλ-Άσαντ θα μπορούσε να χάσει ένα μεγάλο μέρος, ακόμη και το σύνολο των προνομίων του.

Πάντα σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, ο Μπαν, ο οποίος επρόκειτο να αναχωρήσει χθες το βράδυ αεροπορικώς για την Ελβετία, «απογοητεύθηκε βαθιά από τις δημόσιες δηλώσεις του Ιράν σήμερα».

Οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία, που επιθυμούν την αποχώρηση του Μπασάρ αλ-Ασαντ, είχαν καταστήσει και οι τρεις την υποστήριξη του Ιράν σε μια δημοκρατική μετάβαση απαραίτητη προϋπόθεση για την παρουσία της χώρας αυτής στο Μοντρέ.

Ένας αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος έκανε δηλώσεις ζητώντας να μην κατονομαστεί, είχε μάλιστα καλέσει τον ΟΗΕ να «αποσύρει» την πρόσκλησή του, δήλωσε προς τους δημοσιογράφους το βράδυ της Κυριακής ο ίδιος ο Μπαν Κι-Μουν.

Έπειτα απ’ αυτή την κρίση, η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Τζεν Ψάκι ζήτησε χθες το βράδυ «απ’ όλα τα μέρη να επικεντρωθούν πλέον στον στόχο που πρέπει να επιτευχθεί: Να μπει τέλος στα βάσανα του συριακού λαού και να αρχίσει επιτέλους μια πολιτική μετάβαση».

Ο Μπασάρ αλ Aσαντ είχε ο ίδιος συμβάλει στη σκλήρυνση των θέσεων υποστηρίζοντας, σε αποκλειστική συνέντευξή του που έδωσε την Κυριακή στο Γαλλικό Πρακτορείο, πως έχει «πολλές πιθανότητες» να είναι φέτος υποψήφιος για να διαδεχθεί τον εαυτό του.

Στη συνέντευξή του προς το Γαλλικό Πρακτορείο, ο σύρος πρόεδρος απέκλεισε το ενδεχόμενο να εμπιστευθεί την ηγεσία μιας μελλοντικής κυβέρνησης σ’ έναν αντιπολιτευόμενο και προέβλεψε ότι ο πόλεμός του εναντίον των ανταρτών θα πάρει «πολύ καιρό».

Μετά τη διαβεβαίωση αυτή, ένας υψηλόβαθμος αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε τη Δευτέρα πως η Ουάσινγκτον έχει λάβει πολυάριθμα μηνύματα από την πλευρά μελών του καθεστώτος της Δαμασκού τα οποία ανυπομονούν να βρεθεί μια ειρηνική λύση στον εμφύλιο πόλεμο, που έχει αιματοκυλήσει τη χώρα. Περισσότεροι από 130.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τον Μάρτιο του 2011.

Εκθεση για μεγάλης έκτασης βασανιστήρια από το καθεστώς Ασαντ

Τη Δευτέρα, η Guardian και το CNN δημοσιοποίησαν μια έκθεση στην οποία τρεις πρώην διεθνείς εισαγγελείς κατηγορούν τη Συρία για σφαγές μεγάλης κλίμακας και βασανιστήρια.

Η έκθεση, την οποία είχε παραγγείλει το Κατάρ, χώρα που υποστηρίζει τους σύρους αντάρτες, έχει αναρτηθεί στους ιστότοπους της βρετανικής εφημερίδας και του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου και βασίζεται στη μαρτυρία και σε φωτογραφίες που προμήθευσε ένας λιποτάκτης ανωνύμως για λόγους ασφαλείας.

Ο πληροφοριοδότης, ένας φωτογράφος που δηλώνει ότι λιποτάκτησε από τη συριακή στρατιωτική αστυνομία, παρέδωσε περίπου 55.000 ψηφιακές φωτογραφίες 11.000 νεκρών κρατουμένων στους ιατροδικαστικούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι έχουν πάρει εντολή από το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί το Κατάρ.

Ο πληροφοριοδότης υποστηρίζει πως η άνθρωποι αυτοί έχασαν τη ζωή τους ενώ ήταν κρατούμενοι και μεταφέρθηκαν σ’ ένα στρατιωτικό νοσοκομείο για να φωτογραφιστούν.

Ορισμένοι απ’ αυτούς δεν έχουν πια μάτια και άλλοι φέρουν σημάδια στραγγαλισμού ή ηλεκτροσόκ, σύμφωνα με την 31σέλιδη έκθεση.

Η έκθεση συντάχθηκε από τον Ντέσμοντ ντα Σίλβα, πρώην επικεφαλής των εισαγγελέων του ειδικού δικαστηρίου για τη Σιέρα Λεόνε, τον Τζέφρι Νάις, πρώην επικεφαλής των εισαγγελέων στη δίκη του πρώην προέδρου της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον Ντέιβιντ Κρέιν, ο οποίος απήγγειλε τις κατηγορίες εναντίον του προέδρου της Λιβερίας Τσαρλς Τέιλορ.

Οι συντάκτες της έκθεσης θεώρησαν το μάρτυρα και τις αποδείξεις του αξιόπιστους αφού τους υπέβαλαν σε «αυστηρή εξέταση» και έθεσαν το αποτέλεσμα της εργασίας τους στη διάθεση του ΟΗΕ, των κυβερνήσεων και των οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.