Πρώτα Γκούτσι Χέλε, μετά πρωθυπουργός

^«Παλιμπαιδισμός», «απρέπεια», «αυθόρμητη στιγμή άνευ σημασίας» –είναι μόνο μερικά σχόλια από τα πολλά που ακούστηκαν για το σέλφι της δανής πρωθυπουργού Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, στην τελετή αποχαιρετισμού του Νέλσον Μαντέλα. Στόχος των περισσότερων επικρίσεων έγινε η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, η οποία κατηγορήθηκε ακόμη και για φλερτ με τον αμερικανό πρόεδρο όταν παρουσία της Μισέλ Ομπάμα τράβηξε την «παιδιάστικη» φωτογραφία. Η ίδια έδωσε μια αφοπλιστική απάντηση: «Απλώς το διασκεδάσαμε λίγο».

Χαλαρή ήταν και η αντίδραση του Κάμερον: «Ο Νέλσον Μαντέλα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη συμφιλίωση. Προφανώς όταν ένα μέλος της οικογένειας Κίνοκ (η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ έχει παντρευτεί τον γιο του πρώην ηγέτη των βρετανών Εργατικών Νιλ Κίνοκ) μου ζήτησε να βγάλουμε μια φωτογραφία, θεώρησα τουλάχιστον ευγενές εκ μέρους μου να πω «ναι»», δήλωσε με βρετανικό φλέγμα στη Βουλή των Κοινοτήτων. Μάλιστα ο βρετανός πρωθυπουργός φέρεται να πρότεινε να βγάλουν την επίμαχη φωτογραφία σε δημοπρασία για φιλανθρωπικούς σκοπούς όταν κυκλοφόρησε η φήμη ότι η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ σκόπευε να τη διαγράψει από το κινητό της. Σε δηλώσεις της, πάντως, η ίδια είχε υπερασπιστεί την ενέργειά της: «Η φωτογραφία αποδεικνύει ότι και εμείς οι πολιτικοί μπορούμε καμιά φορά όταν βρισκόμαστε να διασκεδάζουμε». Στη μομφή ότι η στιγμή εκείνη δεν ήταν κατάλληλη για «διασκέδαση» η 47χρονη πρωθυπουργός απάντησε: «Υπήρχε φυσικά πένθος, αλλά ουσιαστικά ήταν ένα εορταστικό γεγονός για έναν άνθρωπο που έζησε 95 χρόνια και κατόρθωσε τόσα πράγματα στη ζωή του».

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ δίνει αφορμή για σχόλια. Στο στόχαστρο δεν βρίσκονται συνήθως οι πολιτικές της απόψεις αλλά οι ενδυματολογικές της προτιμήσεις. Η δανή πρωθυπουργός έχει μια πολύ όμορφη εξωτερική εμφάνιση την οποία υποστηρίζει με ένα ακόμα πιο ακριβό γούστο, που της έχει χαρίσει το ψευδώνυμο Γκούτσι Χέλε.

ΠΟΛΥΤΕΛΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ. Στις κριτικές για την ασυμβατότητα του ντυσίματός της με τις σοσιαλιστικές της πεποιθήσεις η ίδια είχε δώσει μια αυθόρμητη απάντηση: «Δεν μπορούμε όλοι να ντυνόμαστε σαν σκατά!» Εξίσου αυθόρμητη ήταν και η αντίδρασή της όταν στην τελετή απονομής Νομπέλ στο Οσλο, τον περασμένο Δεκέμβριο, ζήτησε από τον οδηγό της να σταματήσει για να φωτογραφιστεί με τη χολιγουντιανή ηθοποιό Σάρα Τζέσικα Πάρκερ. Κοσμικές διαστάσεις έχει λάβει και η πολιτική της δράση, καθώς συχνά παραλληλίζεται με την πλοκή της γνωστής δανικής σειράς «Μπόργκεν». Μόλο που η τηλεοπτική σειρά προβλήθηκε πριν από την εκλογή της Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, η ίδια δεν δίστασε να συγκρίνει τον εαυτό της με την ηρωίδα της σειράς Μπιργίτε Νίμποργκ.

Αλλωστε, όπως και η φανταστική ηρωίδα, έτσι και η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, ανήλθε στο πολιτικό στερέωμα εντυπωσιακά γρήγορα. Πήρε το βάπτισμα του πυρός το 1994, όταν εξελέγη ευρωβουλευτής με το κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Το 2005 ανέλαβε την ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Και όταν δύο χρόνια αργότερα ηττήθηκε στις εθνικές εκλογές, είχε περήφανα δηλώσει ότι οι δανοί πολίτες χρειάζονταν περισσότερο χρόνο πριν την τιμήσουν με την εμπιστοσύνη τους. Τελικά χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια. Στις 3 Οκτωβρίου 2011 ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας της σε συνεργασία με τους Φιλελεύθερους Σοσιαλιστές και το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα, αλλά και με τη στήριξη του κόμματος Κοκκινοπράσινη Συμμαχία.

ΦΟΡΟΣΚΑΝΔΑΛΟ. Ακόμη και ένα οικονομικό σκάνδαλο δεν την εμπόδισε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Δανίας. Ηταν λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές όταν ο δανικός Τύπος δημοσίευσε τη φορολογική της δήλωση, που εξέθετε όχι μόνο την ίδια και τον άνδρα της αλλά και τη σεξουαλική τους ζωή. Το ζευγάρι είχε εκμεταλλευθεί ένα παραθυράκι του νόμου για να πετύχει φοροαπαλλαγή ύψους 50.000 ευρώ δηλώνοντας ότι ο σύζυγος Στίβεν Κίνοκ δεν κατοικούσε στη Δανία αλλά στην Ελβετία, όπου και εργαζόταν ως διευθυντής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Σε άλλο έγγραφο, όμως, η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ δήλωνε ότι η μόνιμη κατοικία του συζύγου της ήταν στη Δανία.

Η Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ παραδέχθηκε ένα «σφάλμα απροσεξίας» και απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες. Αλλά η υπόθεση δεν έληξε εκεί. Η αποκάλυψη ότι ο λογιστής της οικογένειας εμφάνιζε τον Κίνοκ ως ομοφυλόφιλο ή αμφισεξουαλικό, για να δικαιολογήσει το γεγονός ότι έμενε στη Δανία μόνο 33 Σαββατοκύριακα τον χρόνο, πυροδότησε νέο κύμα κουτσομπολιού για το ζευγάρι, που παντρεύτηκε το 1996 και μεγαλώνει δύο κόρες.

ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ… Παρ’ όλα αυτά, η «ωραία του Βορρά» ανέλαβε την πρωθυπουργία και την προεδρία της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2012. Υποσχέθηκε να οδηγήσει τη Δανία έξω από την κρίση κινούμενη σε τέσσερις άξονες: δημοσιονομικός περιορισμός (η γνωστή λιτότητα), μέτρα ανάπτυξης, προστασία του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, διατήρηση του αυστηρού ελέγχου μετανάστευσης. Επειτα από δύο χρόνια, δεν είναι λίγοι αυτοί που διακρίνουν ένα χάσμα ανάμεσα στις διακηρύξεις και στην απόδοση της φιλόδοξης πρωθυπουργού. Η αύξηση του χρόνου εργασίας κατά μία ώρα τη βδομάδα, η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων εις βάρος της εκπαίδευσης και της Υγείας και η κατά γενική ομολογία αντιφατική εσωτερική πολιτική της Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ, έριξε τη δημοτικότητά της από 24% που έλαβε στις εκλογές σε 16,4% το καλοκαίρι.

Ωστόσο η δυναμικότητά της στην εξωτερική πολιτική πιθανόν να την οδηγήσει μέχρι και στην προεδρία της Κομισιόν. Αν οι ψίθυροι που ακούγονται στις Βρυξέλλες γίνουν πραγματικότητα, δεν θα χρειαστεί ένα σέλφι για να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας.