Αναζήτηση
Ο Στιν Γιάκομπσεν ξεκίνησε αυτό το παιχνίδι πριν από δέκα χρόνια. Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες ο επικεφαλής οικονομολόγος της δανικής τράπεζας Saxo Bank μαζεύει τους δημοσιογράφους και τους παρουσιάζει τις «εξωφρενικές προβλέψεις» του για την παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι, βέβαια, οι επίσημες προβλέψεις του ομίλου. Στην πραγματικότητα, δεν αποτελούν καν προβλέψεις, αλλά περισσότερο τροφή για σκέψη και συζήτηση. Και κατά κανόνα είναι απαισιόδοξες.
Τώρα, αν ζητούσαν τις δικές μου προβλέψεις για το 2014 θα απαντούσα με τέσσερις λέξεις: «Ο,τι πει η Μέρκελ». Αυτό συνέβη άλλωστε και με την πολυθρύλητη τραπεζική ένωση. Μιλούσαν για μήνες, αν όχι για χρόνια, οι αρμόδιοι υπουργοί για τον μηχανισμό που πρέπει να διέπει το κλείσιμο μιας προβληματικής τράπεζας και, μία εβδομάδα αφότου επανεξελέγη, η γερμανίδα καγκελάριος αποφάσισε και ανακοίνωσε: ο μηχανισμός δεν θα τελεί υπό την αιγίδα της Κομισιόν –όπως ήθελαν οι Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Ευρωκοινοβούλιο, η Γαλλία, η Ιταλία, όλος ο κόσμος, τέλος πάντων –αλλά των κυβερνήσεων. Καλή η ευρωπαϊκή ενοποίηση, καλές οι δημοκρατικές διαδικασίες, αλλά με τα λεφτά δεν παίζουμε.
Επειδή όμως κανείς δεν θα ζητήσει τις προβλέψεις μου –άλλωστε δύο φορές τα δύο τελευταία Χριστούγεννα εξέφρασα τη «βεβαιότητα» ότι ο Ασαντ θα πέσει και ο δικτάτορας ζει και βασιλεύει -, ας παραχωρήσω ταπεινά τη θέση μου στον άνθρωπο που ορθώς προέβλεψε πέρυσι ότι η τιμή του χρυσού θα έπεφτε κατά 500 δολάρια η ουγκιά. Την περασμένη Τρίτη, στη μικρή αίθουσα του Παρισιού, όπου θα μιλούσε ο Γιάκομπσεν, επικρατούσε συνωστισμός. Δημοσιογράφοι, χρηματιστές, αλλά και απλοί καταθέτες είχαν συρρεύσει για να ακούσουν τις νέες προβλέψεις του «γκουρού». Για να γιορτάσει μάλιστα το γεγονός, η Saxo Bank είχε κατασκευάσει ένα πλαστό πρωτοσέλιδο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στον αναλυτή της και στις εκτιμήσεις του.
Αυτή τη φορά, όμως, ο δανός οικονομολόγος διάλεξε να κάνει μπλακ χιούμορ. Η πρώτη του πρόβλεψη για το 2014 είναι ότι η απειλή του αποπληθωρισμού και η απουσία ανάπτυξης θα αναγκάσουν την Ευρωπαϊκή Ενωση να επιβάλει φόρο 5% με 10% σε όλες τις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. «Είκοσι πέντε χρόνια μετά την πτώση της ΕΣΣΔ», είπε ο Γιάκομπσεν, «ο σοβιετισμός και το τέλος της ιδιοκτησίας επιστρέφουν». Δύσκολο το βλέπω, αν και είχε κυκλοφορήσει πρόσφατα ένα παρόμοιο σενάριο του ΔΝΤ. Σε κάθε περίπτωση, ελάχιστους από τους αναγνώστες ενδιαφέρει.
Η δεύτερη πρόβλεψή του είναι ότι οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις θα αποκτήσουν την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό δεν είναι απλώς δύσκολο, αλλά μαθηματικά αδύνατο (εκτός πια αν όχι μόνο γκρεμιστεί ο ευρωπαϊκός φούρνος, αλλά δεν μείνει ούτε τουβλάκι). Κατόπιν αυτών, οι επόμενες προβλέψεις του αναλυτή (ότι η Ιαπωνία θα διαγράψει το χρέος της, ότι το πετρέλαιο θα πέσει κάτω από τα 80 δολάρια το βαρέλι) δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία. Με ένα τηλεφώνημα στο Βερολίνο, άλλωστε, θα τα μάθουμε όλα.
