Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας ο μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος σχεδόν… πανηγύριζε στο μπλογκ του επειδή ο προφυλακισμένος αρχηγός της Χρυσής Αυγής Ν. Μιχαλολιάκος τον είχε αποκαλέσει «πολιτικάντη». Ηταν για εκείνον ευκαιρία να πει ότι δεν έχει σχέσεις με τη Χρυσή Αυγή. Εντούτοις ο μητροπολίτης με κείμενά του στο πρόσφατο παρελθόν δεν έχει κρύψει την έλξη του προς το νεοναζιστικό μόρφωμα. Αποκορύφωμα ο χαρακτηρισμός «γλυκιά ελπίδα» που είχε αποδώσει στη Χρυσή Αυγή. Οπως επισημαίνουν εκκλησιαστικές πηγές, ανέκαθεν ένας μικρός αριθμός επισκόπων, διατύπωναν απόψεις που τους τοποθετούν στον ακροδεξιό χώρο. Εκτιμάται δε ότι είναι περισσότεροι, απλώς δεν εκδηλώνονται όλοι.

Οι ακροδεξιοί μητροπολίτες χρησιμοποιούν φρασεολογία που απέχει πολύ από τα κηρύγματα αγάπης του Ευαγγελίου. Μιλούν κατά των μεταναστών. Υμνούν χουντικούς. Συχνές είναι οι υπερπατριωτικές κορόνες και οι ακραίες εθνικιστικές θέσεις στα κηρύγματά τους. «Αφορίζουν» κοινωνικές ομάδες, όπως τους ομοφυλόφιλους ή τους μουσουλμάνους. Και την τελευταία διετία, που η Χρυσή Αυγή επιχειρεί να διεισδύσει στην Εκκλησία προς άντληση ψήφων, δεν δείχνουν να νιώθουν άβολα όταν φωτογραφίζονται δίπλα σε χρυσαυγίτες οπαδούς και βουλευτές.

Μία εξήγηση για την ακραία συμπεριφορά αυτών των ιεραρχών, λένε οι ίδιες πηγές, είναι πως αποτελούν κατάλοιπα της χούντας και των εκκλησιαστικών οργανώσεων.

Ο δρ Θεολογίας Αλέξανδρος Καριώτογλου λέει ότι αυτές οι συμπεριφορές οφείλονται στην έλλειψη θεολογικών κριτηρίων που χαρακτηρίζει αρκετούς ανθρώπους της Εκκλησίας, ανάμεσά τους και επισκόπους. Και αυτό, σημειώνει, έχει τις ρίζες του πολύ παλιά. «Ξεκίνησε από την περίφημη συναλληλία της Εκκλησίας με την Πολιτεία. Υπήρχε η αντίληψη ότι η Εκκλησία θα πρέπει να είναι πιστή στο κράτος. Πράγμα που εκδηλώθηκε έντονα σε περιόδους που είχαν έντονο εθνικιστικό χρώμα. Για παράδειγμα, την εποχή του Μεταξά, πολλοί επίσκοποι «ευλόγησαν» τη συγκεκριμένη κατάσταση. Τους συνέφερε να είναι το δεκανίκι της Πολιτείας και το αντίστροφο».

Οπως προσθέτει, για πολλά χρόνια κληρικοί και ιεράρχες τροφοδοτούσαν τέτοιες ακραίες και εθνικιστικές ιδεολογίες «για το έθνος και τον ελληνισμό. Μέσα στην Εκκλησία καθιερώθηκε σιγά σιγά η αντίληψη οι κληρικοί να μην είναι κομμουνιστές. Ετσι, αρκετοί από τους ανθρώπους της Εκκλησίας μεταβλήθηκαν σε δεξιούς και ακροδεξιούς. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλοι πήγαν σ’ αυτούς τους πολιτικούς χώρους».

Επιπλέον, λέει ο κ. Καριώτογλου, οι εκκλησιαστικές οργανώσεις είχαν ακόμη και τραγούδια που μιλούσαν «για την Ελλάδα μας».

Αλλά κι αργότερα, τονίζει, κληρικοί και επίσκοποι είχαν αντιλήψεις του τύπου «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Ετσι, μερικά χρόνια μετά, διαποτισμένοι με αυτές τις ιδεολογίες και αντιλήψεις, μοιραία άρχισαν να αναρωτιούνται «τι θέλουν οι ξένοι εδώ;». Ομως τα θεολογικά κριτήρια λένε ότι προέχει η αγάπη προς τον άνθρωπο.

Ο θαυμαστής

του Ντερτιλή

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, προσθέτουν, είναι ο μητροπολίτης Καλαβρύτων Αμβρόσιος που την περίοδο της δικτατορίας ήταν ιεροκήρυκας της Χωροφυλακής. Επισημαίνουν, βεβαίως, ότι «είναι και θέμα ιδιοσυγκρασίας και προσωπικής διαδρομής η συμπεριφορά και οι απόψεις που διατυπώνουν σήμερα».

Ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος την περίοδο της χούντας –από το 1968 ως πρεσβύτερος με τους βαθμούς αρχικά του μοιράρχου και στη συνέχεια του ταγματάρχη –ήταν ο ιεροκήρυκας της Χωροφυλακής. Διετέλεσε δε και καθηγητής στις αστυνομικές σχολές. Λίγο νωρίτερα, ο Αθανάσιος Λενής –κατά κόσμον –ίδρυσε μαζί με τους μετέπειτα μητροπολίτες Καλλίνικο (Πειραιώς) και Χριστόδουλο (εξελέγη Αρχιεπίσκοπος ενώ ήταν μητροπολίτης Δημητριάδος) την κλειστή μοναστική αδελφότητα της Χρυσοπηγής.

Η διαδρομή του Αμβρόσιου από την εκλογή στη Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, το 1978, δείχνει ότι ποτέ δεν έκρυψε τη συμπάθειά του προς τον χώρο της Ακροδεξιάς. Μόλις πριν από έναν χρόνο το έδειξε εμπράκτως με την παρουσία στην κηδεία –χοροστάτησε κιόλας –του τελευταίου ισοβίτη χουντικού Ν. Ντερτιλή. Εκφώνησε δε τον επικήδειο λόγο και έφθασε στο σημείο να τον παρομοιάσει με τον Σωκράτη και τον Κολοκοτρώνη. Δύο χρόνια νωρίτερα είχε επισκεφθεί τον Ντερτιλή στη φυλακή και τον είχε χαρακτηρίσει… «πολιτικό κρατούμενο».

Παλαιότερα, τον Οκτώβριο του 2000, είχε πει με αφορμή την υπόθεση του αλβανού αριστούχου μαθητή Οδυσσέα Τσενάι που επρόκειτο να σηκώσει την ελληνική σημαία «η σημαία, η γυναίκα και το αυτοκίνητο δεν δανείζονται…» και είχε αναρωτηθεί «μήπως γινήκαμε παράρτημα της Αλβανίας και δεν το γνωρίζουμε;».

Τα «ιερά»… κατορθώματά του περιλαμβάνουν ακόμη το αίτημα που είχε υποβάλει στη Σύνοδο να εκδοθεί διάγγελμα κατά της ομοφυλοφιλίας.

Ο ίδιος, απευθυνόμενος προς τη Χρυσή Αυγή, ευχαριστούσε τους χρυσαυγίτες που υπερασπίστηκαν τον Χριστό έξω από το θέατρο Χυτήριο, χωρίς όμως να κάνει καμία αναφορά στις χυδαίες ύβρεις των χρυσαυγιτών προς τους ηθοποιούς και τις βλασφημίες προς τα θεία. Τους έλεγε ακόμη πως δεν είναι Μαύρη Νύχτα –όπως τους είχε αποκαλέσει ο μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος –και συμπλήρωνε πως αν βελτιωθούν μπορούν να γίνουν «γλυκιά ελπίδα» και «ήρεμη δύναμη»…

Απελευθερωτής

της Βορείου Ηπείρου

Ο μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης Ανδρέας πριν από λίγες ημέρες διέψευσε ότι έχει πληρώσει γραφεία της Χρυσής Αυγής και υποστήριξε ότι αρνήθηκε χρηματική δωρεά από τον Ν. Μιχαλολιάκο.

Μόλις πριν από έναν χρόνο όμως ο ιεράρχης της ακριτικής Μητρόπολης φωτογραφιζόταν με χρυσαυγίτες υποστηρικτές και βουλευτές σε εκδηλώσεις της Μητρόπολής του.

Τα πύρινα κηρύγματά του από άμβωνος για τα εθνικά θέματα και ειδικά για τη Βόρεια Ηπειρο είναι το… μεγάλο του ατού. Δεν διστάζει μάλιστα να μιλάει ακόμη και για θέμα αυτονομίας της Βόρειας Ηπείρου.

Τον Δεκαπενταύγουστο του 2008 στην αγρυπνία στην Ιερά Μονή Μολυβδοσκεπάστου είχε πει ότι δεν θα σταματήσει να μιλάει για το εθνικό θέμα της Βόρειας Ηπείρου. Είχε προσθέσει δε ότι το Βορειοηπειρωτικό δεν πηγαίνει καθόλου καλά και γι’ αυτό μαζί με τις οργανώσεις ΣΦΕΒΑ και ΠΑΣΥΒΑ «θέσαμε τον περασμένο Μάιο στο Δελβινάκι θέμα αυτονομίας της Βόρειας Ηπείρου. Κι όσο εξαρτάται από εμάς, με τη Χάρη του Θεού δεν θα επιτρέψουμε να προστεθεί και η Βόρεια Ηπειρος στις «χαμένες» ή «αλησμόνητες πατρίδες»». Σε εκείνη την ομιλία μάλιστα είχε αναφερθεί ακόμη στο Σκοπιανό, το ζήτημα της Θράκης, το Κυπριακό.

Ρίχνει ανάθεμα στους… εχθρούς του

Το τελευταίο διάστημα ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ κατακεραυνώνει τη Χρυσή Αυγή τονίζοντας πως αποτελεί τον πολιτικό βραχίονα του νεοπαγανισμού στην Ελλάδα. Και επιμένει ότι δεν έχει υποστηρίξει το νεοναζιστικό μόρφωμα. Ανεξαρτήτως όμως από το αν τηρεί στάση συμπάθειας ή όχι προς τη Χρυσή Αυγή, εκκλησιαστικές πηγές εντάσσουν τον ιεράρχη στο μπλοκ των «σκληροπυρηνικών» της ιεραρχίας.

Ο νομικός κ. Σεραφείμ –που έχει διατελέσει και γραμματέας των συνοδικών δικαστηρίων, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων τον Ιανουάριο του 2011 μετά από φραστικές επιθέσεις κατά των μουσουλμάνων στην Ελλάδα. Με ανακοίνωσή του ο κ. Σεραφείμ είχε χαρακτηρίσει τη μουσουλμανική θρησκεία καταστροφική και είχε καλέσει την κυβέρνηση να μην προχωρήσει στην ανέγερση τεμένους.

Τον Μάρτιο του 2012 κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στην Κυριακή της Ορθοδοξίας είχε εξαπολύσει «αναθέματα» κατά του Πάπα, των ραβίνων, των ιμάμηδων αλλά και κατά των διαχριστιανικών και διαθρησκειακών διαλόγων. Η ενέργειά του είχε προκαλέσει σάλο καθώς η ανάγνωση αναθεμάτων από την Ορθόδοξη Εκκλησία έχει σταματήσει εδώ και έναν αιώνα.

Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η απειλή που εκτόξευσε πριν από μερικές ημέρες ότι θα αφορίσει όσους βουλευτές ψηφίσουν την τροπολογία για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια.

Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2012 ο μητροπολίτης σε ανακοίνωσή του είχε ευχαριστήσει και συγχαρεί τους χρυσαυγίτες βουλευτές όταν του συμπαραστάθηκαν για τη μήνυση που κατέθεσε κατά του σκηνοθέτη της παράστασης «Corpus Christi».