Οσοι έχουν οικόπεδα σε περιοχές με υψηλές αντικειμενικές αξίες μπορεί να θεωρηθούν οι μεγαλύτεροι χαμένοι του φορολογικού νομοσχεδίου για τα ακίνητα, το οποίο θα δοκιμαστεί την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή με στόχο να ψηφιστεί την Πέμπτη. Οι οικοπεδούχοι δεν είναι όμως οι μοναδικοί «χαμένοι». Μεγάλες επιβαρύνσεις προκύπτουν για τη συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων από το γεγονός ότι οι αντικειμενικές αξίες παραμένουν στα επίπεδα του 2007 και δεν πρόκειται να αναπροσαρμοστούν πριν το 2016, ενώ δεν λείπουν οι κατέχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία αλλά με άδειες τσέπες οι οποίοι κυριολεκτικά βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Ο φόρος για τα οικόπεδα αρχίζει από 3 ευρώ και φτάνει τα 9.000 ευρώ το στρέμμα ανάλογα με την τιμή εκκίνησης του οικοπέδου, η οποία προκύπτει από την τιμή ζώνης με την εφαρμογή των συντελεστών οικοπέδου και αξιοποίησης οικοπέδου.

ΧΑΜΗΛΕΣ ΑΞΙΕΣ. Με την καθιέρωση χαμηλών συντελεστών φόρου για περιοχές με χαμηλές αντικειμενικές αξίες, το υπουργείο Οικονομικών μετά τις διορθώσεις, περιόρισε τις εξωφρενικές στο αρχικό σχέδιο επιβαρύνσεις για όσους έχουν σπίτια με αυλές και μπαξέδες στα χωριά, τα οποία όμως για την Εφορία θεωρούνται οικόπεδα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, το τελικό σχέδιο νόμου ακυρώνει τις όποιες ελαφρύνσεις προκύπτουν σε σχέση με το φετινό χαράτσι, με τη φορολόγηση της αυλής.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος με μονοκατοικία εικοσαετίας 100 τ.μ. στην Αρτα πληρώνει φέτος χαράτσι 357 ευρώ. Το 2014 με τον ΕΝΦΙΑ θα κληθεί να πληρώσει 300 ευρώ ή 57 ευρώ λιγότερα. Αν το σπίτι είναι χωρίς αυλή, θεωρείται κερδισμένος καθώς ο φόρος περιορίζεται. Αν το σπίτι έχει αυλή – οικόπεδο 3 στρέμματα, τότε θα πρέπει να πληρώσει επιπλέον 48 ευρώ σβήνοντας επί της ουσίας το όποιο κέρδος. Δεν ισχύει το ίδιο όμως για όσους έχουν ένα οικόπεδο σε περιοχή με μεσαία αντικειμενική αξία, όπως για παράδειγμα στη Μεταμόρφωση όπου με τιμή ζώνης 1.300 ευρώ, ένα οικόπεδο 500 τ.μ. αδόμητο, οδηγεί σε φόρο 1.000 ευρώ τον χρόνο, χωρίς να αποφέρει το παραμικρό κέρδος.

Στα πραγματικά ακριβά οικόπεδα, όπως για παράδειγμα στην Εκάλη, οι φόροι μοιάζουν με τις ετήσιες αποδοχές της συντριπτικής πλειοψηφίας των μισθωτών πριν την κρίση. Οικόπεδο 4 στρεμμάτων στην Εκάλη απαιτεί μόνο για τον ΕΝΦΙΑ, χωρίς να υπολογίζεται ο ΦΑΠ, 12.000 ευρώ τον χρόνο.

Χαμένοι αλλά και ελάχιστοι κερδισμένοι προκύπτουν και από τη μη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών. Με τις αντικειμενικές αξίες να βρίσκονται στις περισσότερες περιοχές σε επίπεδα 30%-50% πάνω από τις αγοραίες, οι στρεβλώσεις στον φόρο είναι πασιφανείς.

ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ. Ετσι, για παράδειγμα, για διαμέρισμα 100 τ.μ. στη Νίκαια ο φόρος με τις ισχύουσες αντικειμενικές είναι 411 ευρώ. Αν οι αντικειμενικές ήταν στα όρια των αγοραίων, ο φόρος θα ήταν 322 ευρώ ή 89 ευρώ λιγότερα. Υπάρχει όμως και η άλλη όψη. Περιοχές στις οποίες οι αντικειμενικές αξίες είναι χαμηλότερες από τις αγοραίες όπως για παράδειγμα στο Πέραμα. Εκεί η μη προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών οδηγεί σε μικρότερο φόρο 11 ευρώ.

Την ίδια ώρα, ο νέος μόνιμος φόρος φέρνει στα όρια της απόγνωσης –όπως είχε καταγραφεί και από την πρόσφατη διαβούλευση του νομοσχεδίου –χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίοι είχαν την ατυχία να κληρονομήσουν ακίνητα μεγάλης αξίας χωρίς όμως να έχουν τα αντίστοιχα εισοδήματα και χωρίς να μπορούν να τα πουλήσουν ούτε καν μισοτιμής. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα συνταξιούχου με ετήσιες αποδοχές 10.000 ευρώ ο οποίος έχει κληρονομήσει αδόμητο οικόπεδο 600 τ.μ. στο Νέο Ψυχικό και πρέπει το 2014 να πληρώσει φόρο μόνο για το οικόπεδο παραπάνω από το ένα τρίτο της ετήσιας σύνταξής του και συγκεκριμένα 3.600 ευρώ.

Μεγάλοι άτυχοι

Ο ΕΝΦΙΑ πλήττει χιλιάδες φορολογούμενουςοι οποίοι είχαν την ατυχία να κληρονομήσουν ακίνητα μεγάλης αξίας χωρίς όμως να έχουν τα αντίστοιχα εισοδήματα και χωρίς να μπορούννα τα πουλήσουνούτε καν μισοτιμής