Τις εγκληματικές συνέπειες του δόγματος «ο καθένας για τον εαυτό του» που ισχύει στην Ευρώπη στο θέμα της παράτυπης μετανάστευσης αναδεικνύει η τραγωδία στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα, όπου πριν από τρεις ημέρες έχασαν τη ζωή τους 180 μετανάστες ενώ περίπου 200 άλλοι εξακολουθούν να αγνοούνται.

Οι διαστάσεις της τραγωδίας φωτίζουν και άλλες όψεις του προβλήματος: οι συνθήκες φιλοξενίας των 150 επιζώντων στο κέντρο υποδοχής της ιταλικής νήσου χαρακτηρίζονται άθλιες. Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι μετανάστες από την Ερυθραία και τη Σομαλία που κατάφεραν να νικήσουν τον θάνατο όταν αναποδογυρίστηκε το φλεγόμενο σκάφος που τους μετέφερε, θα βρεθούν αντιμέτωποι με διάφορες κατηγορίες.

«Εχουμε την υποχρέωση να πούμε στην ιταλική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι οι υποδομές και η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι μόνο ακατάλληλες αλλά και εγκληματικές» δήλωσε ο κυβερνήτης της Σικελίας Ροζάριο Κροτσέτα μετά την επίσκεψη του στο κέντρο υποδοχής μεταναστών της Λαμπεντούζα.

Το κέντρο έχει κατασκευαστεί για 250 άτομα αλλά σήμερα φιλοξενεί περισσότερα από 1.000. Σε κάθε 100 γυναίκες αντιστοιχεί μόλις μία τουαλέτα, ενώ δεν παρέχεται καν απορρυπαντικό για να πλύνουν τα ρούχα τους.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ. Κι όμως, πρόκειται για ένα πανάκριβο ταξίδι. Ο Αμπντούλ, ένας 16χρονος από τη Σομαλία, δήλωσε στα ειδησεογραφικά πρακτορεία ότι ο πατέρας του πλήρωσε 7.500 δολάρια στους δουλεμπόρους για το «εισιτήριό» του με προορισμό τη Λαμπεντούζα. Εφτασε στο νησί πριν από δώδεκα ημέρες και έξι ολόκληρους μήνες αφότου εγκατέλειψε το Μογκαντίσου. Ο πατέρας του Αμπντούλ πλήρωσε 1.300 δολάρια για να διασχίσει ο γιος του τη Σαχάρα, 300 για να αποφυλακιστεί από κάτεργο της Λιβύης και 800 για καθεμία από τις τέσσερις φορές που επιβιβάστηκε σε κάποιο σκάφος για να περάσει απέναντι. Τα κατάφερε την τέταρτη φορά –τις προηγούμενες τρεις η λιβυκή ακτοφυλακή είχε σταματήσει το σκάφος. «Θέλω να σπουδάσω. Θέλω ένα μέλλον» έλεγε στον απεσταλμένο του Ρόιτερ πίσω από τα κάγκελα της μάντρας του κέντρου υποδοχής.

Ο Αμπντούλ είναι τυχερός που ζει. Από το 1993 η Μεσόγειος έχει καταπιεί 25.000 παράτυπους μετανάστες. Για τις Βρυξέλλες, τα 28 κράτη – μέλη και κάποιες μη κυβερνητικές οργανώσεις, ο βασικός υπεύθυνος είναι οι συμμορίες των λαθρεμπόρων. Για άλλους εντός Ευρώπης, υπεύθυνες είναι οι χώρες που δεν κάνουν αρκετά για να φυλάξουν τα σύνορα της ηπείρου.

ΠΥΡΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής Δεξιάς Ζαν-Φρανσουά Κοπέ υποστήριξε ότι η τραγωδία στη Λαμπεντούζα θέτει επί τάπητος το θέμα της αναθεώρησης της Συνθήκης του Σένγκεν και της εξόδου κάποιων χωρών από αυτήν. «Ας έχουμε το θάρρος να βάλουμε στο τραπέζι το θέμα της Σένγκεν» δήλωσε ο πρόεδρος του UMP, για να στρέψει στη συνέχεια τα πυρά του εναντίον της Ελλάδας: «Πρέπει να τιμωρήσουμε, ακόμη και να αποκλείσουμε αυτές τις χώρες που, παρά τις δεσμεύσεις τους, δεν ελέγχουν τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Κάποιες χώρες, όπως η Ελλάδα, δεν δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων καθώς γνωρίζουν πως οι μετανάστες δεν επιθυμούν να παραμείνουν εκεί αλλά να μεταβούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες».

Εκτός ευρωπαϊκού εδάφους, πάντως, η θεώρηση του προβλήματος είναι συνολικότερη. Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Αντόνιο Γκουτέρες χαρακτήρισε το ευρωπαϊκό πλαίσιο «ένα από τα πλέον δυσλειτουργικά στον κόσμο».