Τα «αιμοδιψή» πρωτοσέλιδα του ελληνικού Τύπου της δεκαετίας του 1980 θύμισαν χθες η εφημερίδα «Espresso», η ηλεκτρονική έκδοση του «Πρώτου Θέματος» και δεκάδες άλλες ιστοσελίδες με τη δημοσίευση της εικόνας του νεκρού σχεδιαστή μόδας Μιχάλη Ασλάνη, προκαλώντας τα επικριτικά σχόλια χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Σε ανάρτησή του στο facebook και στο twitter ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης ζήτησε παρέμβαση της Δικαιοσύνης για όσους δημοσίευσαν τη φωτογραφία. «Οσοι εμπορεύονται τη φωτογραφία ενός νεκρού για να «πουλήσουν» διαπράττουν μεγάλη αθλιότητα. Ελπίζω να λογοδοτήσουν ενώπιον της Δικαιοσύνης», έγραψε ο βουλευτής.
Αλλοι χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης καλούσαν τους συγγενείς του θανόντος να κινηθούν δικαστικά κατά των ΜΜΕ και ορισμένοι υπενθύμιζαν ανάλογες πρακτικές από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Το «Πρώτο Θέμα» διατηρεί ακόμη στην ιστοσελίδα του φωτογραφίες με τη σορό του δραπέτη Μάριον Κόλα. Την Τετάρτη μετά τα μεσάνυχτα, όμως, έσβησε από την ηλεκτρονική του έκδοση τη φωτογραφία με τον νεκρό Μιχάλη Ασλάνη που είχε δημοσιεύσει και κράτησε εικόνες μόνο από το εσωτερικό του διαμερίσματος του σχεδιαστή.

Την εικόνα του νεκρού Μιχάλη Ασλάνη πρόβαλε, περισσότερο αλλοιωμένη ωστόσο, και ο τηλεοπτικός σταθμός Star.

Το άρθρο 365 του Ποινικού Κώδικα προβλέπει τιμωρία με φυλάκιση μέχρι έξι μηνών για «όποιον προσβάλλει τη μνήμη νεκρού με βάναυση ή κακόβουλη εξύβριση ή με συκοφαντική δυσφήμηση».

Σύμφωνα με τον νομικό Βασίλη Χειρδάρη, η δημοσίευση φωτογραφίας πτώματος, ακόμη και αν πρόκειται για δημόσιο πρόσωπο, θα μπορούσε να θεωρηθεί προσβολή νεκρού εφόσον ως εικόνα αλλοιώνει την προσωπικότητα και την ιστορία του προσώπου. Οπως εξηγεί όμως ο ίδιος, πρόκειται για μια σπανίως εφαρμόσιμη διάταξη στη χώρα μας.

ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΜΕ. Τα ελληνικά ΜΜΕ δεν διαθέτουν κώδικες δεοντολογίας, όπως οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί του εξωτερικού. Η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» έχει αναρτήσει τον Κώδικα Ηθικής των υπαλλήλων της στην ιστοσελίδα της. Οποιος συντάκτης συνεργάζεται για πρώτη φορά με κάποιο από τα έντυπα του αμερικανικού συγκροτήματος (ακόμη και με μικρές για τα δεδομένα των ΗΠΑ τοπικές εφημερίδες), μαζί με το συμβόλαιο που υπογράφει πρέπει να διαβάσει και να αποδεχθεί αυτόν τον κώδικα.
Ο σχετικός κώδικας της Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) δημιουργήθηκε το 1998. Στο άρθρο 2 παράγραφος Ε αναφέρεται ότι ο δημοσιογράφος πρέπει «να αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης». Στην παράγραφο Β του ίδιου άρθρου αναφέρεται ότι «μόνο όταν το επιτάσσει το δικαίωμα της πληροφόρησης ο δημοσιογράφος μπορεί να χρησιμοποιεί, πάντοτε με τρόπο υπεύθυνο, στοιχεία από την ιδιωτική ζωή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα ή έχουν στην κοινωνία ιδιαίτερη θέση». Το μάθημα Ηθική στα ΜΜΕ έγινε υποχρεωτικό από επιλογής που ήταν έως τότε στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2005 με την αλλαγή του προγράμματος σπουδών.

Πριν από τη σύνταξη του κώδικα της ΕΣΗΕΑ και κυρίως κατά τη δεκαετία του 1980 κυριαρχούσαν στον ελληνικό Τύπο πρωτοσέλιδα με φωτογραφίες εγκλημάτων και εργατικών ατυχημάτων. Το 1987 το «Εθνος» είχε στην πρώτη σελίδα του εικόνα με τα μέλη του πτώματος της Ζωής Φραντζή. Την ίδια χρονιά η «Απογευματινή» έγραφε σε ένα φύλλο της: «Φρικτό ολοκαύτωμα. Αυτοπυρπολήθηκε αγρότης. Υπεύθυνο το ΠΑΣΟΚ». Κάτω από τους τίτλους βρισκόταν η εικόνα ενός άνδρα με βαριά εγκαύματα. «Θα περίμενε κάποιος ότι δεν θα επανερχόμασταν στις αμαρτίες παλιότερων εποχών. Το ότι ανασταίνονται όμως τέτοιου είδους φαινόμενα δείχνει την ατελή αυτορύθμιση του Τύπου», λέει ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ Γρηγόρης Πασχαλίδης.

Τελευταία Νέα